Een GB voor en door het volk

Buurtbewoners Groene Vallei in Gent willen ‘hun’ supermarkt kopen

Tussen de drie robuuste appartementsgebouwen van De Groene Vallei is het een komen en gaan van karretjes en krukken. Tientallen oudere mensen komen op hun sloffen uit het appartementsgebouw, met een paraplu om zich te beschermen tegen de sneeuwbuien. Vijftig meter verder stappen ze binnen in de warmte van de GB Groene Vallei, om kort daarna een vol karretje terug huiswaarts te slepen. Hun winkelroutine wordt echter bedreigd, want Carrefour kondigde twee weken geleden aan dat de supermarkt de deuren moet sluiten. En dat wordt steevast op hoofdschudden onthaald. “Die ouwekes kunnen niet verder gaan, de nabijheid van de winkel is de enige reden waarom ze zelfstandig kunnen blijven wonen”, meent de conciërge van het dichtstbijliggende blok.De grijze appartementsblokken met typische oranje luifels herbergen meer dan duizend 65-plussers. “Zeker 75 procent hier zijn oudere mensen”, gaat Annie verder. “Ze verhuizen speciaal naar hier omdat alles op een steenworp afstand ligt.” Dat is niet overdreven. De gelijkvloerse verdieping van appartementsgebouw nummer 1 bestaat uit een winkel voor hoorapparaten, een kapper, een wassalon, krantenwinkel, apotheek, café, Lunch Garden en warenhuis.“Tijdens de staking vorige week ben ik naar de Lidl even verderop geweest”, vertelt Liliane in het enige cafeetje, mistroostig starend naar het zware gips rond haar linkerbeen. “Ik was al doodop toen ik ginder aankwam, en dan ben ik nog eens gevallen op de terugtocht, door mijn zware mand. Nu kan ik helemaal nergens meer heen, verder dan vijftig meter geraak ik niet. Just nog ver genoeg voor de GB.

De Groene Vallei, in de jaren ‘70 een prestigieus uitbreidingsproject van de stad Gent, vecht al jaren tegen de verloedering van de buurt. Sinds het begin was er een Sarma gehuisvest, jaren later herdoopt tot GB, en begin 2000 overgenomen door Carrefour. “Het was niet helemaal hetzelfde, maar we waren content dat er een winkel bleef”, getuigt Agnes, die hier al dertig jaar woont. Zeker sinds er twee jaar geleden een groot park werd ingehuldigd naast de appartementen, komt de buurt weer tot bloei.“De sluiting van het warenhuis zou opnieuw een verarming betekenen”, zegt Gregory Cremmerye. Hij engageert zich dan ook samen met twee andere buurtbewoners om de supermarkt open te houden. Ze weten zich geruggesteund door tot nog toe 2.600 Gentenaars. “Het personeel is twee weken geleden bij de aankondiging van de sluiting een petitie gestart, en wij zijn ermee doorgegaan”, zegt Cremmerye. Maar de buurtbewoners willen nog een stap verder gaan.“We zullen in de eerste plaats samen met de vakbonden en het personeel naar een overnemer zoeken”, zegt Cremmerye. “Als dat niet lukt, overwegen we om een coöperatie te stichten, waarbij buurtbewoners aandelen kunnen kopen in het warenhuis.” Dergelijke coöperatieve winkels bestaan in Frankrijk en Groot-Brittannië, maar ook in de Groene Vallei hebben ze er ervaring mee. De apotheek is immers ook een coöperatieve, nog een overblijfsel vanuit de tijd van de Vooruit, en dat tot grote tevredenheid van de talloze aandeelhouders in de buurt (zie kader). “Als Carrefour voor een redelijke prijs wil verkopen, zijn we bereid om op zoek te gaan naar het nodige geld, voor de winkel en het personeel”, gaat Cremmerye verder. “Bewoners, personeelsleden en sympathisanten zouden een stukje van de winkel kunnen kopen, in ruil voor kortingen of voor een jaarlijks aandeel in de winst.”De vakbonden zien wel iets in het idee, maar Katrien Degryse van de BBTK benadrukt dat ze in de eerste plaats wil proberen om de 53 personeelsleden aan de slag te houden. “De onderhandelingen met Carrefour beloven lang aan te slepen”, zegt ze. “Dat geeft ons de tijd om naar alternatieven te gaan zoeken.”Carrefour-woordvoerder Lars Vervoort is echter sceptisch. “We hebben alles keer op keer herrekend, en alle alternatieven in rekening gebracht, maar we zagen geen mogelijkheid voor De Groene Vallei om uit de rode cijfers te komen.” Het zal volgens hem dan ook geen sinecure zijn om een nieuwe eigenaar aan te trekken. “Bovendien is Carrefour geen eigenaar van het gebouw, dat is in handen van 82 personen en bedrijfjes. Dat maakt het een pak complexer om tot een overeenkomst te komen”, aldus VervoortDe hoge huurprijs is één van de kernproblemen van de GB Groene Vallei, menen de vakbonden. “Elke winst wordt afgeroomd door de exuberante prijs die moet worden betaald voor het gebouw”, zegt Degryse. Daarom gaan de vakbonden ook samenzitten met de stad Gent. “Misschien kunnen zij het gebouw kopen”, oppert Degryse.Maar dat de winkel winstgevend zou kunnen zijn, staat volgens buurtbewoners en vakbonden buiten kijf. “Carrefour zegt wel dat de winkel al jaar en dag verlieslatend is”, zegt Cremmerye, “maar daar hebben we nog geen enkel bewijs van. Tot nog toe werden geen cijfers vrijgegeven van afzonderlijke vestigingen. Het is een druk bezochte winkel, het is moeilijk te geloven dat Carrefour er verlies gemaakt heeft.”De buurt is er ook van overtuigd dat Carrefour niet alle mogelijkheden optimaal benut. “Het parkeerterrein staat altijd vol, omdat de cipiers van de gevangenis De Nieuwe Wandeling en de bewoners alle parkeerplaatsen innemen”, legt Katrien Degryse uit. “De stad zou extra parkeerplaatsen kunnen voorzien, zodat ook de supermarkt ook klanten van verderop kan aantrekken.”