Direct naar artikelinhoud

Verkeerslichten plots overbodig?

Volgens Touring en VAB kan de helft van de verkeerslichten in Vlaanderen weg. In de bebouwde kom zou liefst 90 procent overbodig zijn. Mobiliteitsexperten hechten weinig geloof aan die beweringen. 'Dit is compleet van de pot gerukt.'

Stilstaan voor verkeerslichten zorgt voor een hoop tijdverlies en economische schade en zou slecht zijn voor het milieu, door de hogere uitstoot bij het optrekken. Dat stelt verzekeringsmaatschappij Touring. In Vlaanderen zou de helft van al die lichten probleemloos kunnen worden weggehaald, doordat die er niet staan voor de verkeersveiligheid, maar voor het comfort.

"Compleet van de pot gerukt", zegt Stijn Daniëls van het Instituut voor Mobiliteit aan de UHasselt. "Het idee dat de doorstroming verbetert zonder verkeerslichten is een illusie. Ze staan er net om het verkeer vlotter te laten verlopen."

Ook Daniëls' collega Willy Miermans maakt brandhout van de bewering. "Touring haalt die uit een Britse studie. Die is uitgevoerd door een economisch instituut, dat het aantal seconden heeft geteld dat een autobestuurder voor het rode licht staat, en dat heeft vermenigvuldigd met het aantal bestuurders.

Natuurlijk krijg je dan miljoenen 'verloren minuten', maar die redenering houdt toch geen steek? Zonder verkeerslichten zou je nog veel langer stilstaan."

Slimme lichten

Miermans verwijst naar het verkeer in de Brusselse binnenstad, en legt het probleem niet bij de verkeerslichten zelf, maar bij de bestuurders die ze negeren en denken het oranje licht te snel af te zijn. "Daardoor geraken kruispunten geblokkeerd, kan niemand doorrijden en staat in een mum van tijd de hele stad stil."

Verkeerslichten moeten dus niet weg, ze moeten slimmer worden, zodat ze zich aanpassen aan de verkeersstromen. Er wordt in Vlaanderen al jaren over intelligente lichten gesproken, maar die zijn er nog steeds niet overal. Miermans: "We zitten met jaren achterstand, ook in de manier van denken. Nu is er beterschap, maar ooit ging ik met mijn studenten op bezoek bij de Nederlandse Rijkswaterstaat. Daar zaten ze met vijfhonderd ingenieurs te studeren op mobiliteit. In Brussel zat er vier man." Duur zijn die slimme verkeerslichten niet: "Alles is ontwikkeld, je moet alleen de software aankopen en installeren."

Maar hebben Touring en VAB dan geen punt, dat sommige lichten wel weg kunnen zonder de verkeersveiligheid in het gedrang te brengen? Wat als de snelheid naar beneden wordt gehaald?

Het kan, zeggen Daniëls en Miermans, als je elk kruispunt of licht goed bestudeert. Vaak is een weg zodanig druk dat geen lichten geen optie zijn, want de sterke weggebruiker gaat de zwakke wegduwen. "Maar in het hart van de binnenstad, waar de auto eigenlijk niet thuishoort, is lichten weghalen wél een optie." Al zijn dan vaak flankerende maatregelen nodig, zoals een snelheidsverlaging en aangepaste infrastructuur.

Dat standpunt deelt ook het Belgisch Instituut voor de Verkeersveiligheid (BIVV). "We vinden dat locatie per locatie moet worden onderzocht", zegt woordvoerder Karin Genoe. Ze wijst er wel op dat verkeerslichten zijn aangelegd "om conflicten tussen weggebruikers te vermijden, waardoor voetgangers en fietsers zich veiliger voelen".

Averechts effect

Met dat onveiligheidsgevoel experimenteert ook de stad Antwerpen. Nadat de voorbije jaren heel wat lichten 's nachts op de oranje knipperlichtstand werden gezet, ging vorig jaar ook een proefproject van start waarbij op zeven kruispunten in de binnenstad de lichten overdag knipperden.

Doel was de doorstroming, maar ook de verkeersveiligheid te verbeteren, zegt schepen voor Mobiliteit Koen Kennis (N-VA). De stad vond dat op een aantal drukke kruispunten lichten een averechts effect hadden, omdat veel weggebruikers die negeerden. Op vier locaties werd het proefproject na enkele maanden positief geëvalueerd en verdwenen de lichten definitief, op drie andere loopt het project nog steeds. Ook nieuwe locaties worden onderzocht. "De verkeersveiligheid blijft onze prioriteit", besluit Kennis.