Leuven pakt uit met belastingstunt

Wie in Leuven woont, kan voortaan gerust een Stella meer drinken op de Oude Markt. Inwoners betalen er vanaf dit jaar geen 7,5 procent aanvullende personenbelasting meer, maar slechts 7 procent. Dat heeft het schepencollege maandag aangekondigd.

'Slechts' 7 procent belasting, want het gemiddelde in de centrumsteden ligt op 7,54 procent. Voor alle Vlaamse gemeenten samen is dat 7,27 procent. Er zijn een aantal kustgemeenten - bekend om hun fiscale gunstregimes - die niet veel minder vragen dan de Dijlestad.

Leuvens schepen van Financiën, Carl Devlies (CD&V): "We zijn altijd heel aandachtig en voorzichtig geweest met de stadskas. Daarom kunnen we de belastingen nu verlagen. We dachten eerst aan een daling van 0,2 procent, maar uiteindelijk werd dat 0,5 procent."

Jaarlijks betekent dit een inkomstenverlies van 2,5 miljoen euro voor de stad. En dat in een tijd waarin de gemeentekassen leeg, leger, leegst zijn? Van Opgrimbie tot De Panne: geen burgemeester ontsnapt toch aan de financiële problemen? Of is dat probleem van de baan?

"Helemaal niet", zegt Jan Leroy van de Vlaamse Vereniging voor Steden en Gemeenten (VVSG). "Leuven is een uitzondering. Verwacht geen stortvloed aan belastingverlagingen. Zeker niet. Het overgrote deel van de Vlaamse gemeenten heeft het moeilijk om rond te komen."

De inkomsten van de gemeenten vallen de laatste jaren zwaar tegen door de economische crisis. De belastingontvangsten stagneren en ook de oude getrouwe dividendenstroom uit onder meer het failliete Dexia, Electrabel of Telenet is helemaal opgedroogd.

Aan de uitgavenkant ziet het er niet veel beter uit. Het OCMW, de politie, de brandweer, de rusthuizen, de rioleringen en de pensioenen zorgen voor alsmaar oplopende kosten. Het legioen statutaire ambtenaren op rust is een financiële last voor elke stad of dorp.

Valsspelen

Volgens cijfers van de VVSG stijgen alleen de pensioenuitgaven aan ambtenaren voor de gemeenten jaarlijks met 100 miljoen euro. Dat terwijl het gemeentefonds, waarmee Vlaanderen de lokale besturen ondersteunt, elk jaar met maar 70 miljoen euro groeit.

Om uit het rood te blijven, hebben tientallen gemeenten sinds 2012 hun belastingen verhoogd. Doorgaans gaat het dan om de aanvullende personenbelasting of de roerende voorheffing. Die twee taksen zijn samen goed voor 85 procent van alle inkomsten.

Daarnaast zijn er nog kleinere gemeentelijke belastingen en retributies waarmee burgemeesters kunnen spelen. Zo heeft Londerzeel een crisisbelasting ingevoerd, Rotselaar heft een taks op broodautomaten, Heuvelland belast wielerwedstrijden over de Kemmelberg.

"Sommige burgemeesters zeggen wel dat ze geen belastingverhoging hebben doorgevoerd, maar intussen zijn de investeringen stilgevallen en is het zwembad, de naschoolse opvang en de bibliotheek duurder geworden", vervolgt Leroy. "Dit gebeurt geregeld."

Speelt ook Leuven een beetje vals? Devlies, nog niet zo lang geleden staatssecretaris voor Fraudebestrijding, benadrukt van niet. "De retributies in Leuven zijn niet verhoogd, alleen maar geïndexeerd. We zijn ook altijd blijven investeren in de stadsontwikkeling."

Daar ligt volgens Devlies het geheim van zijn stad. "We hebben zwaar ingezet op de heraanleg van de stationsomgeving en de buurt rond de Vaartkom. En dat levert op. Verschillende bedrijven hebben er hun zetel gevestigd. Wat natuurlijk nieuwe inkomsten oplevert."

Sowieso is Leuven een speciaal geval. Er zijn sinds de eeuwwisseling zo'n 10.000 inwoners bijgekomen, maar in tegenstelling tot andere steden gaat het dan voor een groot deel om jonge, 'rijke' tweeverdieners, universitairen die blijven plakken na hun studies.

Steden als Antwerpen of Gent kunnen alleen maar dromen van zo'n financiële basis. Net zoals Bart De Wever (N-VA) en Daniël Termont (sp.a) zelfs niet in hun stoutste dromen denken aan een belastingstunt twee jaar voor de verkiezingen.

Anciens als Devlies en burgemeester Louis Tobback (sp.a) moet je geen lessen politiek meer leren.