Premier Netanyahu bereid tot ‘historisch compromis’
VS-minister van Buitenlandse Zaken Hillary Clinton heeft de eerste rechtstreekse gesprekken tussen Israëli’s en Palestijnen in bijna twee jaar geopend. Daarmee is een initiatief van lange adem om een vredesregeling te vinden geherlanceerd. Men geeft zich een jaar de tijd om te komen tot een Palestijnse en Israëlische staat die vreedzaam naast elkaar leven.
Rechtstreeks vredesoverleg tussen Israëli’s en Palestijnen hervat in Washington
Door Frank Schlömer
De Israëlische premier Netanyahu zei dat hij gekomen was ‘om een historisch compromis te vinden’ en hij noemde de Palestijnse president Abbas ‘mijn vredespartner’. Abbas zei alles te zullen doen opdat de gesprekken resultaat zouden hebben, maar dat Israël ook moet stoppen met nederzettingen te bouwen op Palestijns gebied.
Benjamin Netanyahu en Mahmoud Abbas waren het erover eens dat beide kanten pijnlijke toegevingen moeten doen om tot vrede te komen. Hillary Clinton was in het State Department gastvrouwe voor de Israëlische premier Benjamin Netanyahu en de Palestijnse president Mahmoud Abbas met hun delegaties. In haar openingswoorden gaf ze toe dat de besprekingen en vroegere mislukkingen gepaard gingen met “achterdocht en twijfel aan beide kanten”. Dat er nu rechtstreeks overleg is, noemde ze een belangrijke stap. Het was voor beide partijen geen makkelijke beslissing om weer aan de onderhandelingstafel plaats te nemen, aldus Clinton, die alle pogingen om de gesprekken via terreur te torpederen opnieuw veroordeelde.
EU-topdiplomate Catherine Ashton reageerde verheugd op de heropstart van de vredesgesprekken. Ze feliciteerde Netanyahu en Abbas voor hun “visie en politieke moed”, maar riep ook op “elke provocatieve actie te vermijden die het succes van de gesprekken zou kunnen ondermijnen”. Voorts benadrukte de hoge vertegenwoordiger van de EU dat Europa de rechtstreekse gesprekken zal blijven steunen. “De uitkomst zal cruciaal zijn, niet alleen voor de betrokken partijen, maar voor de hele regio én daarbuiten”, stelde ze.
De Amerikaanse president Barack Obama had Israëli's en Palestijnen woensdagavond al opgeroepen om een kans op vrede te grijpen die misschien niet snel terugkomt. “Deze kans op vrede zal misschien niet meer terugkomen”, zei Obama na zijn gesprekken met achtereenvolgens de Israëlische premier, de Palestijnse president, de Jordaanse koning Abdullah en de Egyptische president Hosni Moebarak. “De tijd is gekomen dat moedige en visionaire leiders de deur openen naar de vrede die hun volkeren verdienen”, zei Obama, eraan toevoegend dat de VS hun gewicht onder het dossier zullen zetten.
De Egyptische president Moebarak heeft er bij Israël op aangedrongen om nu de kans te grijpen om vrede te brengen. “Ik zeg tot de Israëli's: grijp deze kans en laat ze niet door je handen glippen. Reik je hand voor de Arabische hand, die naar jou reikt in vrede”, aldus Moebarak. Hij zei nog dat Netanyahu hem in het verleden meermaals verzekerd heeft dat hij historische vooruitgang wil boeken in het vredesproces. “Vandaag zeg ik: ik kijk ernaar uit om die belofte werkelijkheid te zien worden.”
De Israëlische politie is in hoge staat van paraatheid gebracht om nieuwe aanvallen op Israëli’s te voorkomen. De nieuwe vredesgesprekken tussen Israël en de Palestijnen in Washington mogen in geen geval in het gedrang komen. Op de Westelijke Jordaanoever werden de veiligheidsmaatregelen opgevoerd, aldus politiewoordvoerder Mickey Rosenfeld, na twee aanvallen op Israëli’s in twee dagen.
Bij de eerste van de aanvallen kwamen vier Israëli’s om het leven. Beide aanslagen waren hoe dan ook bedoeld om de vredesgesprekken stokken in de wielen te steken. Andere aanslagen zijn volgens Rosenfeld niet uit te sluiten. Hamas, dat gekant is tegen de onderhandelingen met Israël, heeft de verantwoordelijkheid voor beide aanvallen op de Westelijke Jordaanoever opgeëist.
Bij de eerste aanslag werd dinsdagnacht een auto met vier passagiers onder vuur genomen nabij Hebron. Geen van de vier overleefde de aanval. Woensdagavond laat vond de tweede aanslag plaats in de buurt van Ramallah. Opnieuw werd daarbij een voertuig beschoten: een man raakte ernstig gewond en een vrouw kwam er met lichte verwondingen van af. Hamas heeft nog eens herhaald dat de gesprekken in Washington “illegaal” zijn omdat de Palestijnen niet vertegenwoordigd zijn. Volgens Hamas heeft Mahmoud Abbas niet het recht om in naam van de Palestijnen te onderhandelen.