De geniale nerd die van Apple Apple maakte

Als er ooit een realityreeks gemaakt wordt over het fabelachtige leven van de 63-jarige Steve Wozniak - en dat is eigenlijk een must - dan zou die serie moeten beginnen met het moment dat de medestichter van Apple vanuit Silicon Valley neerdaalt in Los Angeles om een kind de zegen te geven. Niet zomaar een kind, maar ene Baby North West, de eerstgeboren dochter van hét Amerikaans celebrity-koppel, Kim Kardashian en Kanye West.

Het bezoek was het gevolg van een telefoontje van de toen acht maanden zwangere Kardashian, die op zoek was naar een originele verjaardagsverrassing voor Kanye, al lang een fervente Applefan. Niet dat Woz wist wie het populairste tabloidkoppel was. De hartelijkste oudgediende van Silicon Valley, een suikeroomachtige man die altijd een beetje kind is gebleven en die in Los Gatos in Californië al wuivend en grinnikend rondrijdt op zijn Segway en er een punt van maakt met fans uit eten te gaan en elk Facebookbericht dat hij krijgt te lezen, had er geen idee van. "Ik kijk geen tv. Ik had haar nog nooit gezien", zegt Woz, die me inderdaad op een Segway tegemoet kwam rijden (en me daarna voorbijreed, nogal afwezig wuivend en glimlachend). "Ik vond het alleen knap van haar dat ze dat deed voor iemand die ze graag ziet - echte liefde, weet je wel?"

En wat die iemand betrof: "Ik heb zijn muziek nooit gehoord, eerlijk gezegd. Ik weet niet of ik er al dan niet van hou."

Oogcontact

We zitten in het prachtige, in de stijl van een ranch opgetrokken Hotel Los Gatos. Woz staat erop buiten te zitten, aan een van de metalen cafétafels, en gratis hotelkoffie te drinken. Achter ons maait iemand het gras, terwijl Woz vertelt over zijn bezoek aan 'Kimye'. Vastgeklemd aan de kraag van zijn polo is een van de laserpennen die hij altijd bij zich draagt. (Vaak doet hij alsof hij een laser door zijn hoofd gaat priemen.)

Kardashian kreeg wat vroeger weeën dan verwacht, zegt hij, net nadat Woz en zijn vierde vrouw, Janet, naar LA gereden waren. Maar ze drong erop aan dat haar bezoekers toch langs zouden komen in het ziekenhuis. Tegen Janet: 'Kom, we laten Kanye en Steve alleen, want hij is echt verlegen.'

"De eerste twintig minuten keek hij me gewoon niet aan, hij had een afkeer van me", zegt Woz, die zelf ook niet al te sterk is in oogcontact. Kanye monterde op toen Woz hem vertelde over een toestel om paparazzifoto's te ontwijken, en al snel waren ze aan het praten over de mega-ambitieuze businessplannen van Kanye West, die zichzelf tegenwoordig omschrijft als de erfgenaam van Steve Jobs. "Als je het mij vraagt", zegt Woz, "zou ik beginnen met iets kleins en proberen het zo goed te doen dat je die 'categorie' inpalmt, en dan zal de ene kegel na de andere vallen. Welk pad je daarvoor moet volgen? Godzijdank ben ik geen zakenman - je kunt van mij toch niet verwachten dat ik het antwoord op die vraag weet?"

Jammer genoeg zal Woz zijn realityreeks niet krijgen, althans niet dit jaar. Films, dat is iets anders. Er zijn er drie, waarin zijn jeugd en zijn revolutionaire partnerschap met Steve Jobs worden vereeuwigd. Allereerst kwam in april van dit jaar iSteve uit, een 80 minuten durende parodie uit de stal van Will Ferrells comedy-videowebsite Funny or Die. De voormalige Macintosh-woordvoerder Justin Long speelde Steve Jobs en Jorge Garcia van Lost vertolkte de rol van Wozniak. Verder werkt Aaron Sorkin momenteel voor Sony Pictures aan een adaptatie van de Jobs-biografie van Walter Isaacson. En deze week verscheen ook in België Jobs in de bioscoop, met Ashton Kutcher in de rol van Jobs en Josh Gad als de hoofdingenieur van het bedrijf. "Dit wordt de nieuwe Star Wars", jubelde Gad bij de release.

Woz heeft maar een paar fragmenten van Jobs gezien, zoals het stukje waar een opgewonden Jobs zijn visie op de sociale impact van computers probeert over te brengen op een ongelovige Woz - terwijl het volgens de laatste precies andersom was. "Ik was degene die Steve moest uitleggen waartoe dit allemaal zou leiden", zegt Woz.

Als ik hem zeg dat hij er redelijk goed uit komt in de film - het morele kompas, de man die trouw blijft aan zijn herkomst als ingenieur, terwijl Jobs almaar dieper in het zwarte gat van de bedrijfsmegalomanie valt - vraagt Woz: "Hoe zou ik er ook slecht uit kunnen komen? Want zo was het ook in het echt."

In een ijzige scène, wanneer Apple naar de beurs trekt, weigert Jobs aandelen te verschaffen aan een paar oude vrienden die al sinds de universiteitsjaren computers met hem bouwden. "Komt in de film voor dat ik die jongens red door hen aandelen te geven?", vraagt Woz. Hij zette daadwerkelijk een 'Woz-plan' op poten, waarbij hij voor miljoenen dollars aandelen gaf aan een paar sleutelfiguren en meer laaggeprijsde aandelen verkocht aan een tachtigtal andere werknemers die buitengesloten waren. "Ze hebben allemaal een huis verdiend aan mijn aandelen."

Hij maakt zich nog altijd zorgen over de manier waarop zijn voormalige partner geportretteerd zal worden - ook al zegt hij dat het bedrijf van Jobs "een paar heel, heel foute dingen" deed. Woz blijft bijna obsceen positief en vriendelijk tegenover de man die zijn technologie gebruikte om zichzelf te profileren als een wereldster en zijn bedrijf te ontwikkelen tot een van de succesvolste op aarde. "Steve heeft nooit gemene dingen tegen me gezegd. Hij heeft me altijd met respect behandeld, omdat ik hem een goede machine bezorgde."

Woz vertelt me dat Jobs hem in het laatste jaar van zijn leven "een keer of vier belde. Elke keer dat we praatten, ging hij echt terug in het verleden om die vroege jaren in herinnering te brengen. 'Weet je nog toen we begonnen? Had je ooit gedacht dat we het zo ver zouden schoppen?' Weet je, op dat moment was het bedrijf zowat het grootste ter wereld, en dus dacht hij met plezier terug aan die vroege jaren, toen het er eigenlijk op neerkwam dat ik voor de lol de ene na de andere machine ontwikkelde, en hij een manier vond om er wat geld mee te verdienen. "

Dancing with the Stars

Niet dat Woz er rancuneus door is geworden. "Ik wilde gewoon deel uitmaken van die coole bende. Steve wilde al meteen een grote, succesvolle zakenman zijn. Ik niet. Ik wilde niet praten met de pers. Ik wilde niet dat mensen om een handtekening vroegen. Ik begreep niet waarom ze dat deden. Ik wil zelfs geen bekendheid omdat ik de wereld personal computers en zo gegeven heb. Ik wilde gewoon bekendstaan als een heel goede ingenieur die beter dan andere ingenieurs chips met draden kon verbinden."

Toch is hij ambitieus - maar op een heel ander vlak. Een bekentenis: "Ik wil 750.000 halen op de originele Tetris op Game Boy", zegt hij. "Mijn persoonlijk record is 702.000."

"Het interesseerde me niet om mijn bankrekening te zien aangroeien en de financiële kranten te lezen. Dat soort stress hoef ik niet. Geld speelt geen rol in mijn leven", zegt hij, ook al wordt zijn vermogen geschat op 100 miljoen dollar. "Ik heb nooit bij die techreuzen - mensen met veel macht, geld, luxe - willen horen. Ik wil optrekken met interessante mensen. Ingenieurs die nadenken over nieuwe ideeën voor producten, die inspireren me."

Als ingenieur ging hij zowat met pensioen na zijn vertrek bij Apple in 1985. Hij haalde zijn diploma aan de University of California in Berkeley, ontwikkelde de eerste universele afstandsbediening, werd leraar en schreef iWoz, zijn memoires. Er waren ook gastrolletjes in, inderdaad, twee realityreeksen: hij had een nepdate met comedienne Kathy Griffin in My Life on the D-List, en deed mee in het achtste seizoen van Dancing with the Stars. Hij kreeg de laagste score in zes seizoenen en werd door een jurylid vergeleken met "een teletubby die door het lint gaat tijdens een Gay Pride Parade". Desondanks overleefde hij vier weken in het programma dankzij steun van de fans. Na zijn exit schreef hij met de hand 27 brieven aan zijn collega-sterren en -dansers om uit te leggen waarom ze zo goed waren.

En tegenwoordig heeft hij het razend druk met het onderhouden van dat contact met de fans, want hij is bezig aan een schier eindeloze lezingenreeks, die alleen maar intenser werd na de dood van Jobs en nu al zijn tijd in beslag neemt. "Ik ben constant op weg met het vliegtuig. De ene dag zit ik in Zuid-Korea, een paar dagen later alweer in Cancún. Je bent zo'n beetje een rockster, met dat verschil dat rocksterren zelf hun steden uitkiezen."

Rubberen trouwringen

Woz ontmoette Janet op een MacMania-cruise. Hij woonde een van haar lessen bij en versierde haar met een wiskundetruc, die hij mij ook toonde. "Daarvoor had ik gewoon het gevoel dat hij een aardige man was. Maar er zijn miljoenen aardige mannen", zegt Janet. "Toen deed hij dat wiskundetrucje. Ik heb dat stukje papier altijd bewaard."

Woz zegt dat hij "niet aan jaren doet", maar ze zijn er al vijf getrouwd. Ze gaven elkaar het jawoord op 8/8/08, een datum die Woz koos zodat hij nooit hun huwelijksverjaardag zou vergeten (wat toch nog altijd gebeurt). Die dag waren ze op een internationaal Segway-polotoernooi in Indiana, de Woz Challenge Cup - hij heeft de sport zowat uitgevonden - en hun ringen kwamen uit een kauwgommachine en waren van rubber.

Het is bijzonder dat een man die ons de pc-revolutie bezorgde, zo enthousiast en toegewijd opgaat in een technologie die zo rechtlijnig is als die van de Segway. (Hij was de eerste die er een kocht, en biedt me zelfs een rijles aan, maar breekt die al vlug af omdat mijn roekeloze rijgedrag hem nerveus maakt.) Maar Woz beschouwt zichzelf niet langer als een topingenieur; hij heeft het niet meer in de vingers, en de machines zijn tegenwoordig zo veel complexer. "De wereld is veranderd", zegt hij. "Op een dag gaan die machines bewustzijn krijgen. Ik denk dat er een grote kans bestaat dat ze beter zullen denken dan mensen, en dat ze bedrijven beter zullen leiden dan mensen, en dat ze zich zullen ontdoen van de trage mensen om meer geld te verdienen voor de bedrijven."

Terwijl hij uitweidt over die techno-dystopie, klinkt hij nog altijd vrolijk. "Het probleem is dat we die machines niet kunnen afzetten. Ze zullen ons op een gegeven moment de baas zijn. Misschien zullen wij, mensen, eerst hondjes zijn die goed verzorgd worden. Maar wat als ze op een dag beslissen dat ze geen schone lucht nodig hebben en geen dingen die mensen doen, omdat ze geen menselijk leven leiden? Ik denk dat als ze echt een bewustzijn aankweken, dat sommige ook een religie zullen aankweken en ons zullen beschouwen als hun scheppers en goden, althans tot onze soort uitgestorven is. Dat is dan een voordeel. We zullen niets moeten doen. We kunnen gewoon achterover leunen en genieten van al het goede in de wereld."

Thuis geen breedband

Het is bijna choquerend dat een kenner van nieuwe technologieën zoals Woz zelf geen breedband in huis heeft. Hij slaagde erin de plaatselijke scholen te bekabelen en posteerde zelfs een radiotoren in de stad om internet te voorzien in de vroege dagen, toen wifi nog niet bestond. Maar om de een of andere manier zijn de heuvels waar hij woont nog altijd onbereikbaar. "We kunnen via iTunes een film bestellen, maar we kunnen hem niet bekijken."

Waar kijkt hij dan wel naar? Hij volgt maar twee programma's: Dancing with the Stars en The Big Bang Theory, waarin hij ook optrad, als zichzelf. Hij heeft de zes seizoenen van de serie (over vier geeks in Californië) twee keer bekeken, en wil het nog een derde keer doen, om aantekeningen te maken. "Ik voel volledig mee met alle mensen die erin aan bod komen en relatieproblemen hebben, want ook ik heb dat ooit meegemaakt, en ik weet nog altijd niet echt hoe ik met mensen moet praten. Als ik hen gewone smalltalk hoor praten op feestjes, weet ik niet wat te zeggen", zegt hij. "Soms moet ik huilen als ik kijk - als het gaat over die relatiedingen. Ik kan amper wachten op het komende seizoen."

"Ik huil heel snel bij films", geeft hij toe. "Ik huil bij zowat elke film die Janet en ik gaan bekijken. Ik huil bij het feit dat iemand zoiets moois kan maken." Dat is wat hij ook zo bewondert aan Apple-producten. "We hebben hetzelfde gevoel, zelfs over een iPhone 5. Iemand heeft zoiets moois gemaakt", zegt hij. "Ze moesten gewoon een telefoontoestel maken, maar ze deden het zo veel beter."

Mei 1983, zo blij als een kind met een Apple IIe.

Met wijlen Steve Jobs bij de voorstelling van de Apple II in april 1977, de eerste echte pc.

1.Wozniak in zijn derde week Dancing with the Stars, 2009. Geen enkele deelnemer kreeg ooit zo'n lage score als hij.

2.Tokkelen in shorts, met zijn derde vrouw Suzanne Mulkern.

3.Relaxen in het zwembad in 1985, het jaar dat hij vertrok bij Apple.

4.Met Fleetwood Mac en concertpromotor Bill Graham.

5.Cupertino, maart 1984. Wozniak aan het werk op zijn kantoor.

6.De dierenlief- hebber in de ingenieur: na de doortocht van orkaan Katrina in 2005 doneerde Wozniak 10.000 dollar voor de opvang van gestrande huisdieren.

7. Op Woz Live in Sydney, 2012, vertelde Wozniak zijn publiek van topmanagers dat hij blij was dat ingenieurs niet de lakens uitdelen bij bedrijven als Apple.

8.Maart 2012: aan de rol op zijn Segway in L.A., met zijn echtgenote Janet. In het plastic zakje: de splinternieuwe iPad 4G, waarvoor ze 's nachts met veel andere fans gewoon in de rij hadden gestaan.