De buurt is hip, de brouwer ruikt geld

Het is enkele minuten na openingstijd als de eerste klant zich neervlijt op een massieve barkruk aan de halfronde toog met de balustrade in koper. Binnen een kwartier is de bar bezet met stamgasten. Ze krijgen allemaal een wangkus van uitbater Eddy Borry. Zoon Yassin tapt. Iedereen bestelt bier.
Al 25 jaar baat Eddy (59) in Antwerpen-Noord deze bruine kroeg uit. Niets heeft hij aan het interieur veranderd toen hij het in 1991 overnam. Vergeeld zijn de reclamepanelen aan de muren, de spiegels aangeslagen, de houten panelen in het plafond zien zwart van de nicotine. De stamgasten bewonderen het hout. "Wanneer kun je zo'n schoon plafond nog zien?" Straks zal je het kunnen zien, zegt Eddy. "Als gij hier op uwe rug ligt." Zo'n café is De Kroon.
De moeder van Eddy zag het café op een ansichtkaart uit 1920, zelf viert hij binnenkort zijn 25-jarig jubileum. Maar Eddy vraagt zich af of hij hier volgend jaar nog zal staan. "Als het een beetje tegenzit, hangen we met Kerstmis de versiering op met de voorhamer." Op 31 december loopt zijn huurcontract met eigenaar Duvel-Moortgat af. De brouwerij heeft plannen waar hij niet noodzakelijk in past.

Ouwpeekescafé

Ze kwamen deze zomer," zegt hij, "ze hebben op het terras gezeten. De Moortgat zelve, en een kompaan". Het was Bernard Moortgat, broer van CEO Michel, die volgens Eddy geen goed woord overhad voor zijn café. Dat het 'een vies, vuil kot' was, die woorden zijn gevallen. Dat de huur met 400 euro omhoog zou gaan, een forse verhoging van de huidige huurprijs van 1.722 euro. En dat er 100.000 euro drempelgeld werd gevraagd, het bedrag dat betaald moet worden bij het vernieuwen van het contract. "Nu moet je mij eens uitleggen waarom ik zou betalen voor iets wat ik zelf heb uitgebouwd? Drempelgeld is voor mij een mooi woord voor chantage." De delegatie van Moortgat vertrok. Iets later kreeg hij te horen dat het drempelgeld daalde naar 50.000 euro.
Toen werd het stil. Tot Gazet van Antwerpen het gerucht oppikte, ATV kwam langs en komiek Nigel Williams stuurde een boze tweet. Eddy: "Jaja, het gaat hard."
Duvel-Moortgat reageerde met een communiqué waarin het 'icoon' werd geprezen, en 'het authentieke' café. Er zou gestreefd worden naar een 'langdurige samenwerking'. En Eddy kreeg telefoon. "Van Moortgat. Dat ze met die toestanden in de pers niet opgezet waren. Opeens was ook alles mogelijk: langere huur, minder drempelgeld." In plaats daarvan zou hij 25.000 euro moeten investeren in sanitair. Zodat het allemaal wat meer 'volgens de huidige normen' zou gaan. "Ja, de toiletten stinken. En dan?" De klanten hebben nog nooit gereclameerd, zegt hij.
"'t Is hier toch proper?" Toen hij de zaak overnam was De Kroon "een ouwpeekescafé", met stamgasten ouder dan negentig. De peekes joeg hij samen met hun biljarttafel buiten. Hij moest het hebben van de studenten en van de laatste dokwerkers in de wijk. "Hard labeur. Het water aan de lippen."
Langzaamaan kreeg De Kroon naam en faam als cultcafé, voor jongeren, studenten, 'waarkmense', zoals ze hier zeggen, en de onvermijdelijke Bekende Antwerpenaar: Decleir, 'de Schoenaerts', Michaël Pas...

Neonlicht

Langs het wassalon op het plein en snack Tanger ligt nu een restaurant dat 'opgelegde knolgroenten' serveert in een elegant decor en een naaiatelier voor hippe knutselaars. De komst van een koffiebar is aangekondigd. De omgeving is fel veranderd, De Kroon niet. Het rode neonlicht brandt nog boven de toog zoals 25 jaar geleden, en in De Kroon kan nog altijd iets meer dan op een ander.
's Nachts durft iemand weleens een sigaret op te steken, met de openingsuren wordt even soepel omgesprongen als met het caféreglement.
Hij weet wel wat er echt speelt, zegt Eddy: "Michel Moortgat heeft in Knack gezegd dat nog 33 procent van de omzet uit het binnenland komt. De rest is export. Trek daar nog de verkoop in de supermarkt van af en je weet: de cafés zijn voor Moortgat een verwaarloosbaar segment. Ze willen er nog juist alles uit halen wat erin zit."
Duvel-Moortgat wilde verder geen commentaar geven.