Direct naar artikelinhoud

Driemaandelijkse prik kan hiv voorkomen

Onderzoekers hebben ontdekt dat een prik tot drie maanden lang beschermt tegen hiv. Bij apen werkt het opmerkelijk goed. Nu bij mensen nog.

Er lijkt opnieuw een doorbraak in de strijd tegen aids. Wetenschappers van het Center for Disease Control van de Amerikaanse overheid en de Rockefeller University in New York hebben onafhankelijk van elkaar een nieuw middel getest dat moet voorkomen dat mensen besmet raken met het hiv-virus. Het nieuwe medicijn is ontwikkeld door GlaxoSmithKline.

"Dit is een van de belangrijkste innovaties op het vlak van hiv-preventie waar ik recent van gehoord heb", verkondigde aidsexpert Robert Grant van de Universiteit van Californië in de Amerikaanse media. "Bij beide groepen zagen we een honderd procent bescherming. Als dit werkt en bewezen wordt dat het ook veilig is voor mensen, dan zou je hiv kunnen voorkomen met periodieke injecties."

Wetenschappers van het Center for Disease Control gaven zes apen elke vier weken een injectie, zes andere apen kregen een placebo. Vervolgens werden de apen gedurende elf weken tweewekelijks blootgesteld aan het virus. De onbehandelde apen werden snel ziek, terwijl de andere dieren virusvrij bleven. In New York deden onderzoekers hetzelfde bij zestien apen. Daar onderzochten ze ook hoe lang het duurt eer het geneesmiddel is uitgewerkt. Uiteindelijk bleek dat de apen na één injectie tot tien weken veilig waren voor een besmetting. Vertaald naar mensen zou dat beteken dat een dosis tot drie maanden bescherming biedt.

Nu al kunnen risicogroepen medicatie nemen om zich te beschermen tegen het virus. Het gaat dan om het geneesmiddel Truvada, dat ook gebruikt wordt om hiv-patiënten te behandelen. Het medicijn doet het risico op besmetting met 90 procent afnemen. "Maar het werkt enkel als je elke dag trouw je pil slikt", legt hiv-expert Linos Vandekerckhove (UZ Gent) uit. "En daar wringt het schoentje. Elke dag een pil nemen of om de twee maanden naar de huisarts moeten voor een inspuiting: dat maakt een heel verschil."

Om nieuwe infecties tegen te gaan, werd vroeger het zogenaamde ABC gepredikt: Absent (onthouding), Be faitful (monogamie) en Condoms (condooms). "Maar algauw zagen ze dat zoiets in de praktijk niet werkt", zegt Vandekerckhove. "Daarom zijn ze op zoek gegaan naar medicijnen om besmetting te voorkomen. Zeker voor risicogroepen kan zoiets een belangrijk verschil maken."

Al blijft het uiteraard nog even wachten vooraleer het medicijn beschikbaar zal zijn voor mensen. "Het medicijn kan falen op veiligheid", stelt de hiv-specialist. "Als alles goed loopt, dan schat ik dat het binnen drie tot vijf jaar op de markt zal komen."

Het GSK-medicijn betekent niet alleen goed nieuws voor de risicogroepen, ook hiv-patiënten zijn gebaat met de periodieke spuit. Vandekerckhove: "Indien het gecombineerd zou worden met andere langwerkende hiv-remmers, betekent dit dat ze maar om de zoveel maanden naar de huisarts moeten voor een injectie. Een heel verschil als je weet dat ze in 1998 nog vier maal per dag tien pillen moesten slikken."