Rokende vrouwen lopen drie keer meer kans op vroege dood

Vrouwen die 'levenslang' roken - vanaf hun late tienerjaren tot op middelbare leeftijd - lopen drie keer meer kans vroegtijdig te sterven dan niet-rooksters. Ze sterven gemiddeld tien jaar vroeger dan de vrouwen die nooit rookten. Stoppen ze op hun veertigste, dan sterven ze een jaar eerder dan de niet-rooksters. Drukken ze op hun dertigste de laatste sigaret uit, dan sterven ze gemiddeld een maand 'te vroeg'.

Het Britse onderzoek, gevoerd aan de Universiteit van Oxford en gepubliceerd in het medisch vakblad The Lancet, bevestigt definitief wat iedereen vermoedde. "Als vrouwen roken zoals mannen, dan sterven ze ook zoals mannen. De negatieve effecten zijn dezelfde", zo vat hoofdonderzoeker professor Richard Peto het samen. Omdat mannen vroeger dan vrouwen in grote aantallen aan de sigaret verslingerd raakten, waren de langetermijneffecten van roken bij vrouwen tot nu toe niet stevig wetenschappelijk te onderbouwen. Dat is nu gebeurd.

Borstkankerscreening

Het onderzoek is gebaseerd op gegevens uit de Million Women Study, waarin 1,3 miljoen vrouwen tussen 1996 en 2001 zijn opgenomen. Het gaat om vrouwen tussen de 50 en de 65 jaar die voor het eerst naar een borstkankerscreening gingen. Het onderzoek is door zijn omvang uniek. Alle vrouwen vulden vragenlijsten in over hun levensstijl, medische verleden en sociale achtergrond. Dat deden ze om de drie jaar opnieuw, twaalf jaar lang.

Bij het begin van het onderzoek was 20 procent van de vrouwen rookster en 28 procent was ex-rookster. In de groep van vrouwen die het meest en het langst rookten, kwamen tijdens de duur van de studie drie keer meer sterfgevallen voor dan in de groep van de de niet-rooksters. Tweederde van alle sterfgevallen bij vrouwen in de vijftig, zestig en zeventig is veroorzaakt door roken. Het gaat dan niet alleen om met roken in verband gebrachte kankers, maar ook om harziektes en beroertes die sigaretten teweegbrengen.

Ook opmerkelijk: hoe langer vrouwen roken, hoe groter het risico op vroegtijdig sterven, ongeacht de hoeveelheden sigaretten. "Als je veertig jaar lang tien sigaretten per dag rookt, dan is dat gevaarlijker voor je gezondheid dan twintig jaar lang twintig sigaretten per dag roken. Zelfs al rook je er maar een paar per dag, dan nog loop je dubbel zoveel kans vroegtijdig te sterven als wanneer je nooit hebt gerookt", zegt Peto.

Zo bleek dat in de groep vrouwen die zichzelf omschrijven als een sociale roker en tussen één à negen sigaretten per dag opsteken, dubbel zo veel sterfgevallen voorkwamen tijdens de duur van de studie als in de groep van de niet-rooksters. Zelfs wanneer de onderzoekers andere factoren zoals sociale achterstand, een te groot alcoholverbruik en te weinig beweging mee in rekening brengen, blijft het negatieve effect van roken overeind.

De leeftijd waarop je begint te roken speelt eveneens een rol. "Vandaag roken velen hun eerste sigaret in het begin van hun tienerjaren, terwijl dat vroeger meer op het einde was. Hoewel er vandaag minder meisjes beginnen met roken, lopen zij die het wel doen daardoor nog meer risico op gezondheidsproblemen en een vroegtijdige dood", zegt hoofdonderzoeker Peto.

Levensjaren winnen

Hij en zijn team wijzen omzichtig op het goede nieuws. "Een vrouw die voor haar dertigste stopt, schakelt de kans op sterven door roken uit en als ze het voor haar veertigste doet daalt het risico ook nog aanzienlijk. Zo kan een vrouw die jaren heeft gerookt toch nog tien levensjaren winnen."

Maar dat betekent helemaal niet dat het veilig en niet problematisch is om tot je veertigste te roken en daarna te stoppen, zo benadrukken de onderzoekers. "Vrouwen die op hun veertigste stoppen hebben de jaren daarna toch nog altijd een 20 procent hogere sterftekans dan de niet-rooksters", zo staat in het artikel. "Dat is nog altijd een substantieel hoger risico, dat aan de oorsprong ligt van een op de zes sterfgevallen onder die ex-rooksters die op hun veertigste zijn gestopt."

Peto waarschuwt trouwens ook voor de 'light' sigaretten die de meeste rooksters verkiezen. "Die zijn laag in teergehalte, niet in gezondheidsrisico's. Meer dan de helft van de rooksters die light roken zullen ook aan die sigaretten sterven." Quotes: