Waalse Maggie moet NMBS redden

"Kunnen we de politie niet bellen?" Het leek al voorbij nog voor het begonnen was voor minister van Mobiliteit Jacqueline Galant (MR), met dat ene zinnetje in het VRT-journaal. Bij de inhuldiging van een veiligheidssysteem op een spoorlijn in Dinant werd haar trein plots tegengehouden door stakende cheminots. Pas na aandringen van haar woordvoerders stapte Galant schoorvoetend van de trein om met de werknemers te praten. Het typeert de Henegouwse. Regels zijn regels. Achteraf nodigt ze vakbonden uit op haar kabinet, maar de schade is geleden.

De knullige aankondigingen over het besparingsplan van de NMBS pleiten niet in het voordeel van Galant. Eerst liet ze uitschijnen dat de NMBS 2,1 miljard moest besparen. Daarna corrigeerde Galant dat tot 664 miljoen euro structurele besparingen tegen 2019. Uiteindelijk bleek het er van af te hangen hoe je de cijfers interpreteert.

Doener, geen denker

Toen de vakbonden meer duidelijkheid vroegen over de begrotingscijfers, was haar antwoord: "Ik ben geen begrotingsminister." Een repliek die ruim onvoldoende was voor de bonden. Ze bedoelt het misschien goed, maar wat heeft ze te zoeken op een aartsmoeilijk departement als Mobiliteit?

De Waalse media spiegelen haar wel eens aan Maggie De Block, die ook een moeilijke start had voordat ze de meest geliefde politica van Vlaanderen werd. Ook de karakters rijmen. Net als De Block is Galant een doener, veel meer dan een denker. Geen vrouw van grote ideologische betogen, maar wel een no-nonsense-aanpak. En altijd direct. Galant draait niet rond de pot. In de Franstalige media krijgt ze de bijnaam 'La Galant', naar analogie met de dominante operazangeres La Castafiore in de Kuifje-albums.

Die dadendrang kan de minister zuur opbreken, waarschuwen haar critici. "Ik heb het gevoel dat ze een vergiftigd geschenk heeft gekregen", zegt Jean-Pierre Goossens, voorzitter van ACOD Spoor. "Niet veel ministers zijn geneigd om een zwaar gesyndiceerde organisatie met sterke vakbonden te hervormen. De NMBS is nooit een cadeau. Alexander De Croo liet de kelk graag aan zich voorbijgaan."

Na de uitspraken van CEO Jo Cornu stevent de NMBS af op een krachtmeting met de vakbonden (zie kaderstuk). Galant koos daarom Dominique Offergeld als haar kabinetschef. Offergeld is een oude bekende binnen de NMBS, ze zat jarenlang in de raad van bestuur.

Over de ontvangst bij Galant, vorige woensdag, klaagt Goossens niet. Ook niet na het incident in Dinant en de bekogeling van het MR-hoofdkwartier. "De minister kwam heel gematigd over. Ze sprak rustig en helder. Formeel, maar vriendelijk. Ze heeft ons gevraagd om voortaan maandelijks samen te komen. Dat is een positief signaal."

Dat zelfs haar grootste aartsvijand een zekere sympathie voor haar koestert, is een teken dat de scepsis rond Galant vrij snel baan zou kunnen ruimen voor populariteit.

"Ze is een raspolitica", zegt een liberaal die haar goed kent. "Kan moeilijk anders als je op je 27ste burgemeester wordt. Ze kreeg de politiek met de paplepel mee."

Vader Jacques Galant, inmiddels overleden, was van 1971 tot 2001 burgemeester van Jurbise, een stadje met bijna 10.000 inwoners bij Bergen. Na haar studies politieke wetenschappen en een doortocht op het kabinet van minister van Buitenlandse Zaken Louis Michel nam Galant in 2001 de fakkel over van haar vader. Met een absolute meerderheid van 15 op 20 zetels werd ze burgemeester. Op dit moment is ze dat nog altijd, al heeft ze de handtekenbevoegdheid overgedragen aan een schepen.

Galant cultiveert haar imago als hardliner. Als burgemeester ging ze in de tegenaanval wanneer toenmalig minister van Wonen, Jean-Marc Nollet (Ecolo), de gemeente verplichtte om 10 procent sociale woningen te voorzien. Jurbise is een landelijke gemeente en heeft geen sociale woningen nodig, klinkt het. De motivatie? Aangezien het openbaar vervoer nauwelijks is uitgebouwd in Jurbise, zouden de bewoners van de sociale woningen zich moeilijk zonder wagen kunnen verplaatsen. Ook in het parlement profileert Galant zich op harde thema's als migratie en veiligheid.

Steun van clan-Michel

De MR-minister is niet vrij van controverse. Vorige week nam ze in de Waalse media de verdediging op van haar "gezellige collega", staatssecretaris voor Asiel en Migratie Theo Francken (N-VA), na diens controversiële bezoek aan VMO-oprichter Bob Maes. Dat veroorzaakte zelfs binnen de MR enige commotie. In 2011 veroorzaakte ze een rel in de Kamer met de uitspraak dat "70 procent van de Belgen die voor familiehereniging kiezen, migranten zijn".

De kritiek zal Galant worst wezen. Ze teert op de onvoorwaardelijke steun van de clan-Michel binnen MR.

Zelf zegt Galant dat ze een charmeoffensief wil lanceren in Vlaanderen. Alleen: de taalkampen als tiener op een boerderij in Diksmuide waren onvoldoende om haar Nederlands te perfectioneren. De minister heeft haar eerste lessen Nederlands al ingepland. Ze wil zich tonen, zegt ze. Met de hete herfst in aantocht, zal ze daartoe gelegenheid genoeg krijgen.