Le nouveau De Wever est arrivé

"Ik weet niet of jullie het nationale voorzittersdebat hebben kunnen volgen?" Bart De Wever is doodmoe als hij zondagavond na 23 uur de Antwerpse Zuiderkroon voor een tweede keer binnenstapt. Hij is net over en weer naar Brussel gereden voor het klassieke tv-debat met de Vlaamse partijvoorzitters.

De Wever beet er in een overwinningsroes ongemeen scherp van zich af. "Jullie hebben 900 zetels verloren. Als je de uitslagen van de provincies optelt worden wij de grootste. Onze score overtreft zelfs die van 2010. Als jullie op deze manier naar 2014 blijven fietsen zeg ik: bonne chance. Dan hebben jullie niet begrepen wat er vanavond is gebeurd." Zelfs wie zonder geluid keek, kon aan de lichaamstaal van de aanwezigen zien dat het hard tegen hard ging. Een tegen allen.

In de Zuiderkroon zijn de meeste fotografen en cameramannen ondertussen weg. Net zoals de meeste militanten die naar hun districten zijn getrokken om daar verder te feesten. De driehonderd aanwezigen krijgen van hun voorzitter een samenvatting van de clash met de collega-voorzitters.

"Er is veel goed nieuws uit Brussel. Deze regering heeft wel een meerderheid, er worden geen belastingen geheven door Di Rupo, de Vlamingen zijn tevreden, tegen 2014 is alles in orde, de zesde staatshervorming is een zege, die wordt bijna door iedereen gesteund, ze hebben de verkiezingen niet verloren, wij zijn lokaal niet verankerd, feitelijk hebben wij ze verloren."

Het applaus en gejoel stijgt op. "Dat zal dan allemaal wel zo zijn in de fantasiewereld van de traditionele partijen, maar Vlaanderen heeft anders gestemd. Ons resultaat overtreft de stoutste verwachtingen. Wij zijn, als je de provincies optelt de grootste partij. Zelfs als je de gemeenten optelt liggen we al naast de CD&V. Dit was het resultaat dat we in 2024 moesten bereiken en dat ligt vandaag al voor beste vrienden. In 49 gemeenten van Vlaanderen zijn wij de grootste partij, dat zijn geen kleine gemeenten. Daar zijn ook grote bij, zoals deze hier. Over heel Vlaanderen: heel mooie resultaten."

De Wever heeft het niet alleen over de eigen sterkte. In een adem worden de politieke concurrenten onderuit geschoffeld. Alweer een tegen allen. "De berichten duiden er al op dat zelfs waar we de grootste zijn anti-N-VA-coalities worden gevormd. In Oost-Vlaanderen zijn wij voor de provincie los de grootste en blijkt vanavond al dat de drie traditionele partijen verder gaan met elkaar. Ze begrijpen het niet. Beste vrienden, we gaan dat niet aan ons hart laten komen, want we gaan vanavond iets drinken. En de rekening is voor hen in 2014."

De Wever zwaait nog even en stapt het podium af. Richting zijn vrouw, die in de hoek van de zaal zit toe te kijken. Richting zijn fiere moeder ook. Het duurde allemaal niet lang, want voor De Wever het weet, hangt hij al opnieuw aan de lijn. Overal in Vlaanderen worden coalities gemaakt, en dan is de voorzitter van N-VA nooit veraf."

Later op de avond trekt De Wever zich uiteindelijk met de andere Antwerpse kopstukken nog even weg in een zijzaaltje. Nu de overwinning binnen is, moet nog vergaderd worden over wat de komende dagen moet volgen. Het illustreert de druk die op de N-VA-voorzitter staat. Alles en iedereen in de partij kijkt naar hem als er beslissingen moeten worden genomen. Als het er echt op aankomt is er maar een man die de knopen doorhakt. Dat zal er het volgende anderhalf jaar niet op verbeteren als hij het voorzitterschap moet combineren met het leiden van de grootste Vlaamse stad.

Verzet

Meer dan wie ook beseft De Wever dat de held van vandaag de schlemiel van morgen kan zijn. Het tempo waarin politici worden opgebrand is steeds hoger. Hij maakte het van op de eerste rij mee met Yves Leterme (CD&V). Het ene moment was die de Vlaamse voksheld om enkele jaren later uitgespuwd de Belgische politiek te verlaten. Van 'notaris', de exponent van een nieuwe zakelijkheid, evolueerde de huidige nummer twee van de Oeso in een politicus met het imago van een zure, rancuneuze man.

Wie de N-VA-voorzitter van vandaag vergelijkt met die van enkele jaren geleden ziet een volledig andere man. En dan gaat het niet in de eerste plaats om zijn afslankingskuur. Hij ziet er niet alleen scherper uit. hij is ook scherper. De Wever brak bij het grote publiek pas echt door na zijn deelname aan de tv-quiz De slimste mens. Vlaanderen leerde hem daar kennen als een bijzonder sympathiek man. Steevast de nodige scheut cynisme, maar tegelijk grappig, intelligent en met een bijzonder gevoel voor zelfrelativering. Die zelfrelativering komt nog zelden naar voren. Al zeker niet in publieke optredens. Voor humor is er ook steeds minder plaats.

Het is misschien een detail, maar die De Wever zou nooit, ook al was hij uitgeput, voor een speech geroepen hebben: "Zet die plaat af idioot". Die De Wever functioneerde ook in een ander politiek klimaat. Vandaag is hij de absolute ster aan het Vlaamse politieke firmament. Een die feller schittert dan Guy Verhofstadt, Steve Stevaert of Leterme ooit gedaan hebben. Vandaag is hij de verpersoonlijking van het centrumrechtse verzet. Het verzet tegen een regering zonder Vlaamse meerderheid. Tegen een PS'er als premier. Tegen alles wat een groot deel van Vlaanderen anders wil.

Hij is niet langer het boegbeeld van een kleine partij die de wind in de zeilen heeft en grappig of zelfrelativerend moet zijn om zijn Vlaams-nationalistisch programma aan het brede publiek verkocht te krijgen. Hij is de man die in zijn toon en lichaamstaal het ongeduld uitstraalt. Het ongeduld en vooral de verontwaardiging dat het te lang wachten is op de grote omwenteling.

Een thee

De evolutie kan moeilijk beter geïllustreerd worden dan door de virulente overwinningsspeech in de Zuiderkroon. De sjerp was al binnen, maar het leek wel alsof de campagne nog op volle toeren draaide. Het spreken werd roepen. De woorden vlijmscherp. Wijsvinger priemend in de lucht.

Het geheel afgekruid met een mars op 't Schoon Verdiep en een politieke leider die op het balkon van het stadhuis de handen in de lucht steekt.

De nieuwe De Wever eindigt de verkiezingsavond zelfs niet zoals de oude. Als de ober bij het laatste rondje komt vragen wat hij wil drinken, klinkt het: "Het enige wat je na zo'n geweldige verkiezingsoverwinning kunt drinken... een thee alstublieft."