Homans houdt vol: Limburgse moskee overtreedt regels

"De documenten van de Staatsveiligheid wijzen ons op zaken die niet kunnen", zei Vlaams minister van Integratie Liesbeth Homans donderdag over de grote Fatih-moskee in Beringen. Ze draait de geldkraan daarom toe.

Alles heeft te maken met de gespannen situatie in Turkije en de pogingen van president Erdogan om Belgen met Turkse roots in zijn kamp te krijgen. Daarvoor zou hij ook de grote Fatih-moskee in Beringen gebruiken. Die moskee is deel van Diyanet, een netwerk van moskeeën dat gesteund wordt door Turkije. Volgens het geheime rapport waar Homans naar verwees, hield de moskee zich niet meer aan de criteria voor erkenning.

Alleen: de Staatsveiligheid kwam donderdag plotseling met een zeldzaam persbericht waarin ze benadrukte dat de minister het rapport verkeerd interpreteerde. "De Fatih-moskee wordt er niet in geanalyseerd", klonk het. Reden genoeg voor de oppositie om Homans aanstaande maandag - niet voor het eerst - op het matje te roepen in het Vlaams Parlement. Gisterenmiddag lekte het geheime rapport van de Staatsveiligheid echter al uit naar de pers.

In het rapport, getiteld 'Mogelijke spionage-activiteiten van Diyanet in België', wordt de moskee in Beringen twee keer bij naam genoemd. Een eerste keer omdat de moskee een AKP-bijeenkomst organiseerde op 8 maart. De bewuste passage: "Het bezoek van ex-minister van Energie, Taner Yildiz, aan de Fatih-moskee in Beringen in het bijzijn van Adil Sahin in het kader van het referendum voor de grondwetswijziging, duidt erop dat Diyanet een belangrijke rol speelt als het verlengstuk van de AKP in België en Europa." Over deze bijeenkomst was eerder al bericht in de pers. Erdogan was ook al in Nederland op zoek naar stemmen om het referendum te winnen.

Integratie van moslims

De naam van de Fatih-moskee valt een tweede keer in een passage over de rol van Diyanet in de vervolging van de gülenisten in België. Volgens Erdogan waren zij de aanstokers van de mislukte coup afgelopen zomer. Adil Sahin, nu de religieus attaché van de Turkse ambassade maar voordien de imam in Beringen, heeft een rapport verstuurd naar zijn thuisland met informatie over de activiteiten van de Gülen-beweging in België. Hierbij schrijft de Staatsveiligheid wel dat het gaat om informatie uit open bronnen (zoals media of websites). "We hebben geen concrete informatie waaruit blijkt dat de imams zelf inlichtingen hebben verzameld."

Voor minister Homans doet dit er niet zozeer toe. "Ik heb me nooit uitgesproken over spionage van gülenisten. Dat is niet mijn bevoegdheid. Het gaat mij om de propaganda voor Erdogan. Dat kan niet door de beugel." Homans benadrukt dat een van de belangrijkste voorwaarden om als moskee erkend te worden is dat de moskee zich inzet voor de integratie van moslims. "De Staatsveiligheid schrijft zwart op wit dat dit niet gebeurt."

Lange arm van Erdogan

Wat dan met het persbericht van de Staatsveiligheid? "Als hun specialisten me een rapport opsturen waar één moskee bij naam genoemd wordt, moeten ze niet uit de lucht vallen als ik iets doe met die informatie." Over de andere twaalf erkende Diyanet-moskeeën in ons land heeft Homans nu extra inlichtingen opgevraagd bij de Staatsveiligheid. "Als daar dezelfde praktijken plaatsvinden, zal ik opnieuw maatregelen overwegen."

De oppositie is niet overtuigd. Joris Vandenbroucke, de fractieleider van sp.a in het parlement: "We weten al lang dat er een AKP-bijeenkomst was in Beringen. Dat nieuws was overal. Wat zijn de nieuwe elementen waarop Homans zich baseert? Die zijn er niet. Volgens mij heeft ze gewoon een mediashow willen opvoeren in de vakantie." De meerderheidspartijen lijken Homans wel te steunen.

De Staatsveiligheid wijst in het uitgelekte rapport op de dubbele rol die Diyanet speelt in ons land. Enerzijds heeft de organisatie een belangrijke religieuze functie en draagt ze een gematigde vorm van de islam uit. Door haar invloed op de Turkse gemeenschap zorgen de moskeeën ervoor dat er nauwelijks problemen zijn met geradicaliseerde individuen. Anderzijds gaat Diyanet mee in de politiek van Erdogan en zijn partij AKP.

Het internationale moskeeënnetwerk wordt als "de lange arm van Erdogan" bestempeld. Een van zijn belangrijkste middelen om druk uit te oefenen op de diaspora. Ook Belgische Turken moeten vooral Turk blijven.