Alle druk op schouders De Wever
Koning Filip en informateur Bart De Wever schudden elkaar vanmiddag opnieuw de hand. Naar alle waarschijnlijkheid voor een tussenstand en niet voor een eindstand. Intussen willen zowel CD&V als MR absoluut dat de N-VA-voorzitter doorzet. 'Wij steunen Bart volledig', zegt Kris Peeters (CD&V).
Als het aan zijn gesprekspartners ligt, krijgt De Wever alle tijd van de wereld. "Het is veel te vroeg om ermee op te houden", luidt het eensgezind bij Vlamingen en Franstaligen. "Het zou niemand helpen moest hij er nu al de brui aan geven." Het verslag aan de koning zal eerder een tussenstand zijn en geen eindrapport. Erna volgt een verklaring van de koning die volgens bronnen zal luiden dat De Wever aan de slag blijft. Of De Wever zelf een toelichting zal geven, is onzeker. Voorlopig behoudt hij zijn dubbele rol: hij stuurt nog geen secondanten uit voor de onderhandelingen op het Vlaamse of federale niveau.
"Bart is goed bezig", zegt uittredend minister-president Kris Peeters (CD&V). "Wij steunen hem volledig." Het boegbeeld van CD&V is best tevreden met de aanpak van de informateur. "De Wever heeft er vaart achter gezet door meteen rond tafel te gaan met de partijvoorzitters. Ik gun hem de tijd om een goede regering te vormen."
De boodschap moet duidelijk zijn: als De Wever mislukt, zal het niet aan CD&V hebben gelegen. De christendemocraten willen de informateur alle kansen geven, donders goed wetend dat een centrumrechtse regering vormen erg moeilijk wordt. Lukt het De Wever niet, kan men CD&V niet verwijten dat er een klassieke tripartite komt. CD&V geeft N-VA zo een koekje van eigen deeg. Was het voor de verkiezingen een strategie van N-VA om Kris Peeters dood te knuffelen, dan zijn de rollen nu omgekeerd. Zelfs het Banenpact van CD&V, dat Peeters dit najaar wilde afronden, kan nog even wachten. "Het Banenpact moet in september of oktober onderhandeld worden. We hebben nog tijd." N-VA doet het schouderklopje van Peeters af als 'tactische spelletjes'.
MR zet bocht in
Bij de Franstaligen spelen dezelfde overwegingen. Tussen de MR voor en na de verkiezingen zit een wereld van verschil. Lanceerden ze voor 25 mei de ene na de andere banbliksem richting Vlaams-nationalisten, dan fluisteren ze nu dat 'de deur niet dicht is voor De Wever'. De partijtop had dit weekend allerlei contacten, en sluit een regering met N-VA niet uit. "Wij zijn democraten", luidt het bij de Franstaligen. "Vlaanderen heeft voor N-VA gestemd."
De Wever zou erg goed begrepen hebben dat er geen institutionele hervormingen kunnen komen. "Hij geeft het gevoel ons serieus te nemen", valt te horen. "Wat ook meespeelt, is dat hij nu de unieke kans heeft zijn imago te keren. Hij kan nu bewijzen dat hij niet de man is van de eeuwige blokkade." Eens het communautaire van de baan, zou MR wel zaakjes kunnen doen met N-VA rond hun socio-economisch programma's.
Symmetrie
In die kringen circuleert ook een origineel voorstel voor een federale zespartijenregering. Aan Vlaamse kant zou die N-VA, CD&V en Open Vld bevatten, aan Franstalige kant MR, cdH en PS. Die coalities kunnen dan per taalgroep doorgetrokken worden naar de regio's. In Vlaanderen komt er dan de centrumrechtse droomregering van De Wever met N-VA, CD&V en Open Vld. In Wallonië en Brussel een klassieke tripartite met PS, MR en cdH. De asymmetrie zit dus ingebakken in de federale regering. Met de regionale regeringen is er symmetrie binnen elke taalgroep.
Voor de Franstalige liberalen is dit een uiterst opportunistisch scenario: ze geraken ermee in de drie regeringen aan de macht. "We moeten opletten dat we in de gewesten niet buitengewipt worden door de socialisten", luidt het. "Daar vallen we te omzeilen."
Al een decennium zit MR in Brussel en Wallonië in de oppositie. In dit script zou CD&V de premier krijgen, en blijft De Wever Antwerps burgemeester. Grote vraag is echter of PS en cdH wel in een regering willen met N-VA. En of PS zich wel wil wagen aan zo'n rechtse coalitie. Officieel houdt MR zich uiteraard aan de afgesproken discretie. "Het is immers nog veel te vroeg om coalities te smeden."