CD&V wil in het midden van het bed in Antwerpen - Johny Vansevenant
Johny Vansevenant is Wetstraatjournalist bij VRT Nieuws. Hij volgt vooral de federale politiek.
De partijen nemen volop positie in voor de gemeenteraadsverkiezingen van 2018, ongetwijfeld omdat die zullen wegen op de parlementsverkiezingen van 2019. Eerder van de week raakte bekend dat N-VA-kopstuk Theo Francken ervoor bedankte om te verhuizen naar Leuven. Lorin Parys zal daar de lijst trekken.
Vanmorgen kwam het verrassende nieuws dat CD&V-vicepremier Peeters de lijst gaat trekken in Antwerpen. Hij verhuist daarvoor van Puurs naar de ‘Metropool’, maar blijft intussen wel federaal vicepremier. Welke strategie zit er achter dit maneuver?
Niet weggeveegd worden in Antwerpen
Er is voor CD&V duidelijk een gat te vullen in Antwerpen. Hun kopman Marc Van Peel zal 69 zijn in 2018. Dit is duidelijk geen wissel op de toekomst. Schepen Filip Heylen is naar de privésector getrokken en zijn vervangster Caroline Bastiaens is geen zwaargewicht.
Er is wel een jonge ploeg, zeggen ze bij CD&V, maar er is een zwaargewicht nodig om die te leiden. De lokale CD&V heeft aan Peeters’ mouw getrokken. Die partijafdeling wou snel duidelijkheid, om niet weggeveegd te worden door burgemeester Bart De Wever.
Peeters beklemtoonde in zijn persconferentie vanochtend dat hij Antwerpse banden heeft. Hij heeft er jarenlang gestudeerd, heeft er gewoond met zijn vrouw, zijn ouders woonden er, zijn zus woont er…
Het betekent wel verhuizen uit Puurs, waar CD&V al een burgemeester heeft, met Vlaams fractieleider Koen Van den Heuvel. Peeters neemt wel een risico met de verhuizing, want Open VLD’ster Annemie Turtelboom - die bij de vorige verkiezingen ook verhuisde naar Antwerpen - haalde met haar lijst in Antwerpen maar twee zetels.
Een middenpositie innemen
Peeters weet ook wel dat hij de N-VA van burgemeester De Wever niet naar de kroon kan steken. Bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2012 haalde N-VA 23 van de 55 zetels. CD&V moest het met 5 zitjes stellen en dat met een stadslijst met SP.A.
CD&V zal het nu alleen moeten doen. Peeters heeft al gezegd dat hij gaat voor een middenpositie en dat hij weg wil van het "gepolariseer" tussen links en rechts. CD&V hoopt met die centrumpositie stemmen af te snoepen van Bart De Wever en als ‘sociaal gelaat’ van de regering hoopt hij een leegloop richting groen en rood te vermijden. En Peeters heeft gewicht als voormalig Vlaams minister-president en smaakmaker in de federale regering.
Kingmaker worden
CD&V wil weer meetellen in Antwerpen, de grootste stad van Vlaanderen. Een noodgreep is wel nodig, want christendemocraten scoren meestal maar matig in grote steden. Als het plan lukt, wil CD&V weer in het midden van het bed liggen.
Als N-VA verliest aan CD&V en als het Vlaams Belang in deze Trumptijden wat kan afhalen van de rechterzijde van N-VA, is dat niet onrealistisch.
Het droomscenario voor CD&V is om dan de kingmaker te worden, waarbij de partij kan kiezen of er over rechts of over links bestuurd wordt. Uiteraard zal dat afhangen van de keuze van de Antwerpse kiezer.
Loser blijft loser
CD&V wil sterk staan in die gemeenteraadsverkiezingen, omdat de loser van die verkiezingen een jaar later in de parlementsverkiezingen dat nooit meer kan rechttrekken.
Het is een publiek geheim dat N-VA uit is op de vele burgemeestersposten die nu in handen zijn van CD&V-burgemeesters. Een massaal verlies van die sjerpen zou CD&V destabiliseren en N-VA vleugels geven. Antwerpen is daarbij als grootste Vlaamse stad een symboolstad.
Als CD&V massaal burgemeesterssjerpen wil behouden, zal ze vooraf met andere partijen moeten praten. Rood en groen zijn daarbij de logische keuze, zoals dat al het geval is in Hasselt. Ook met blauw liggen gesprekken voor de hand om niet te veel burgemeestersposten aan N-VA te verliezen.
Gunt N-VA Peeters nog iets?
Peeters blijft intussen wel vicepremier. Hij zegt dat hij niet uit is op een mandaat in Antwerpen. Hij wil alleen maar dat CD&V geen ‘lame duck’ is en kan wegen in de coalitievorming. N-VA weet dat ook.
Het risico bestaat dat die partij maar weinig meer zal gunnen aan Peeters in die federale regering. Ieder succes dat Peeters binnenhaalt, is een indirecte klap die hij uitdeelt aan concurrent De Wever.
De kans is dus groot dat er nog veel vonken zullen afvliegen in de federale regering, omdat de schaduw van Antwerpen voelbaar zal zijn. Op de vraag aan een top-CD&V’er of het geen probleem is dat N-VA Peeters niet veel meer zal gunnen, kreeg ik het antwoord: "Dat is nu toch al zo!" Premier Michel heeft er duidelijk nog een probleem bij…