(Franstalige) bliksemafleider gezocht
Wie moet de federale regeringsvorming uit het slop trekken? Iedereen wijst naar een ander voor deze hondenjob. En dus lijkt koning Filip weinig andere keus te hebben dan tijdelijk een (Franstalige) bliksemafleider uit te sturen om tijd te winnen en de emoties te kalmeren.
Koning Filip sprak gisteren de voorzitters van de traditionele partijen onder vier ogen. PS mocht, als grootste Franstalige partij, de spits afbijten. Daarna kwamen ook Wouter Beke (CD&V), Charles Michel (MR), Gwendolyn Rutten (Open Vld) en Benoît Lutgen (cdH) langs. Vandaag is het de beurt aan Bruno Tobback (sp.a).
De tussenstand tot dusver? Alles zit geblokkeerd, maar niets is definitief uitgesloten. Met die paradox moet het paleis aan de slag. Ondanks het non van cdH-voorzitter Benoît Lutgen aan Bart De Wever (N-VA) is zelfs de centrumrechtse coalitie nog niet helemaal dood. Zeker volgens CD&V en N-VA betekent De Wevers ontslag als informateur niet het definitieve einde van centrumrechts.
Met name CD&V zet fors druk op de zusterpartij om ze alsnog mee in het bad te trekken. Maar als cdH al bereid is om die ommekeer te maken, dan zal het veel inspanningen en tijd kosten. Dergelijke forse bochten worden in de Wetstraat immers bij voorkeur stilletjes genomen.
De voorbije dagen waren er al intensieve contacten tussen CD&V en cdH. Uit eigenbelang. De Vlaamse christendemocraten willen N-VA niet lossen en zien een klassieke tripartite op dit moment totaal niet zitten. Het rechtse alternatief - een kamikazecoalitie met MR als enige Franstalige partij -klinkt nog minder aantrekkelijk in CD&V-oren.
En ja, ook voor sommige cdH'ers blijft centrumrechts een optie: "Niet alles in de nota was slecht. Maar wij eisen wel een sterk project voor België", klinkt het. Als dat een synoniem is voor de communautaire verlangens die cdH bij De Wever op tafel legde - van federale kieskring tot versoepelde taalregels - wordt een regering vormen met N-VA een onmogelijke opgave.
Wetstraatfictie
Er is nog een optie: een 'confederale' afspiegelingscoalitie met de partijen uit de te vormen regionale regeringen. Dat is dan weer totaal geen optie voor N-VA. Een regering met de Franstalige socialisten, dat krijgt zelfs De Wever niet verkocht aan zijn militanten.
Alleen als de socialisten een verregaande confederale omslag willen doorvoeren, waarin de federale regering wordt uitgekleed tot niet meer dan een vergadering van de regio's, zal de partij overwegen om samen in een confederale coalitie te stappen. Dat maakt een afspiegelingscoalitie dus Wetstraatfictie.
Toch wil/moet Laken vandaag een nieuwe informateur of bemiddelaar onder een andere naam het (mijnen)veld in sturen. Noch het koningshuis, noch de partijleiders willen vervallen in de systematiek van de recordonderhandelingen van 2010, met een opeenvolging van zinloze koninklijke opdrachten. Het moet dus blijven vooruitgaan. Ja, er is een afkoelingsperiode nodig, maar die mag niet te lang duren.
De koning zoekt een bliksemafleider, iemand die gewillig het veld instapt, wetende dat hij allicht zal mislukken. Het doel? Tijd winnen en de aandacht afleiden van het broodnodige masseerwerk achter de schermen.
Maar wie moet zich opofferen? Van N-VA mag PS nu aan bod komen, goed wetende dat het nog veel te vroeg is voor een klassieke tripartite, het scenario waarvan ontslagnemend premier Elio Di Rupo droomt. Net daarom wil de PS nog niet aan zet komen.
Geen protagonist
Eerst moet het stof gaan liggen, en moeten de relaties normaliseren tussen MR enerzijds en PS en cdH anderzijds. Je steekt niet van wal met drie partijen (MR, Open Vld en CD&V) die enkel de bedoeling hebben de informatieopdracht van een PS'er te doen mislukken.
De tweede optie is een nieuwe ontmijner of informateur die moet nagaan of de non van cdH kan worden omgebogen in een oui. MR legt daarom alle druk bij CD&V om in het strijdperk te treden.Ze willen de partij van Kris Peeters kleur laten bekennen. Bovendien denken ze dat een CD&V'er meer kans heeft om de centrumrechtse piste nieuw leven in te blazen. "De cdH heeft neen gezegd tegen de persoon van Bart De Wever, niet tegen de inhoud van zijn nota", zegt een liberaal zwaargewicht.
Andersom wijst CD&V naar PS, MR-voorzitter Charles Michel of... cdH. Of Lutgen zelf aan de bak wil? Zelfs hij beseft dat hij daarvoor de andere partijen te hard heeft geschoffeerd. "Alles op zijn tijd. Dat hangt vooral af van de perimeter van zijn eventuele missie. Vooral het vertrouwen is nu een belangrijk moment. Daarom is het misschien een goed idee om niet de directe protagonisten, zijnde de voorzitters, het veld in te sturen", klinkt het bij cdH.
Verwacht wordt dat de koning vandaag een minder centrale figuur aanstelt met veel ervaring. Denk aan bijvoorbeeld kamervoorzitter André Flahaut (PS) of MR-vicepremier Didier Reynders.