Satanisme, lsd & Hells Angels
Juicht ende jubelt, cultliefhebbers aller landen! Offscreen, het geweldige cultfilmfestival in Brussel, is terug. Op het programma? Tsjecho-Slowaakse cinema, Indonesische actiefilms en hondsdolle grootmoeders. En dan is er nog het Apocalypse 69-parcours, waarin bikers, de Rolling Stones en Lucifer elkaar ontmoeten.
Wanneer de wereld vergaat, worden de beste films gemaakt. Of toch de meest interessante. Kijk maar eens naar het Apocalypse 69-parcours op de tiende editie van het Brusselse Offscreen-filmfestival, dat vandaag van start gaat. Met legendarische films als Michelangelo Antonioni's Zabriskie Point, maar evengoed met obscure cultparels als John Waters' Multiple Maniacs, schetst het festival een onthutsend beeld van de Verenigde Staten aan het einde van de jaren 60.
De summer of love van 1967 koelde twee jaar later immers af tot een winter van boosheid en razernij. Actrice Sharon Tate werd vermoord door de Manson-sekte, de oproepen tot peace and lovevielen in dovemansoren toen de VS zich gingen mengen in de Vietnamese burgeroorlog en de vreugdevolle rock van de Rolling Stones kreeg een donker randje toen er tijdens een concert een dode viel. "De slechte toestand van de VS is nu veel in de actualiteit, maar toen dacht men ook al dat de wereld zou vergaan", vat festivalcoördinator Dirk Van Extergem het samen.
Keerpunt
Die apocalyps uit zich in een eclectisch parcours, met toptitels als Werewolves on Wheels en Van Extergems persoonlijke favoriet, Satan's Sadists - "De emblematische biker film". Het idee om een parcours rond die apocalyps te maken, is pas gaandeweg ontstaan. "We werken met veel verschillende programmators, en de ene wilde iets doen rond biker films, terwijl iemand anders dan weer iets wilde doen rond sekteleider Charles Manson. Na verloop van tijd is de puzzel in elkaar gevallen en zijn we uitgekomen bij dat iconische jaar 1969, waarin de keerzijde van de hippiecultuur duidelijk werd."
Het keerpunt, stelt Van Extergem, was misschien wel het Altamont Free Concert, in december 1969. De organisatie had leden van de Hells Angels-motorbende ingehuurd als beveiligingsagenten, maar na een schermutseling werd een van de toeschouwers doodgestoken tijdens het optreden van de Rolling Stones. De moord staat centraal in Gimme Shelter, de rockdocumentaire die ook in het Apocalypse 69-parcours getoond wordt. "De vrijheid-blijheid-attitude van Woodstock - dat amper zes maanden eerder plaatsvond - mondde uit in een drama", stelt Van Extergem. "Maar dat is maar een van de elementen die de hippiedroom hebben doorprikt."
Hij haalt het voorbeeld aan van Dennis Hoppers Easy Rider, waarschijnlijk de bekendste film uit de selectie - "Het publiek moet een instapmoment hebben", vindt Van Extergem -, waarin de hippie-idealen al een ferme knauw kregen. Maar op hetzelfde moment vielen de eerste lsd-doden, en er staan ook twee films van cultregisseur Kenneth Anger op het programma, die de opkomst van het satanisme thematiseren.
"Anger maakte biker films avant la lettre, in het experimentele en undergroundcircuit", legt Van Extergem uit. "Maar in 1966 richtte Anton LaVey de Church of Satan op, en richtte Anger zijn aandacht daarop." Het resulteerde in de geweldig getitelde kortfilms Invocation of My Demon BrotherenLucifer Rising.
Voor die eerste schreef Mick Jagger overigens de soundtrack, voor die laatste was Bobby Beausoleil de componist. Beausoleil sloot zich later aan bij de misdadige Manson Family, wier exploten becommentarieerd worden in de documentaire Manson, ook op Offscreen te zien. "Alles was met elkaar verbonden. Dat was toen misschien niet zo duidelijk, maar vandaag wel. Het is één kluwen van satanisme, lsd en Hells Angels."
Offscreen loopt van 8 tot 26 maart op verschillende locaties in Brussel. www.offscreen.be