Baskische partij Batasuna heft zichzelf op
De Baskische nationalistische partij Batasuna heft zichzelf op. De partij wil nu langs politieke weg tot de vorming van 'Euskal Herria' komen, de Baskische staat waarvan het grondgebied delen van Spanje en Frankrijk zou moeten omvatten.
Dat maakte de partijleiding in Bayonne, in Frans Baskenland, bekend. Batasuna - 'eenheid' in het Baskisch - volgt daarmee het voorbeeld van de ETA, de Spaans-Baskische afscheidingsbeweging die een jaar geleden bekend maakte een einde te maken aan veertig jaar gewapende strijd waarbij achthonderd doden vielen. Het deed dat overigens zonder de wapens in te leveren. "We willen de onafhan- kelijkheid en het socialisme bereiken, louter en alleen met een politieke en democratische strijd", zeiden Maite Goyenetxe en Jean-Claude Aguerre van Batasuna, die eraan toevoegden Frankrijk en Spanje als onderdrukkers te zien.
De in 2000 opgerichte Batasuna geldt als de politieke arm van de ETA. De partij was aan beide kanten van de Pyreneeën actief. Batasuna is sinds 2003 in Spanje verboden, omdat het de gewelddadige acties van de ETA nooit veroordeelde. Dat verbod geldt niet voor Frankrijk. De partij kwam in november in het nieuws toen Aurore Martin, een van de militante leden, in Frankrijk werd opgepakt. Dat ze vervolgens per ommegaande werd uitgeleverd aan Spanje vanwege haar lidmaatschap van Batasuna, iets wat in Frankrijk niet strafbaar zou zijn, veroorzaakte veel opwinding in Frans Baskenland. Manuel Valls, de Franse minister van Binnenlandse Zaken, werd ervan beschuldigd zich door Madrid te laten gebruiken; Valls werd geboren in Spanje.
Inmiddels is Martin weer op vrije voeten. Batasuna hield de afgelopen weken collectes om de 15.000 euro te verzamelen om haar op borgtocht vrij te krijgen. Volgens de partij zijn er in Franse en Spaanse gevangenissen nog zeshonderd Baskische politieke gevangenen. Voor hun vrijlating wordt 12 januari in Bilbao een politieke mars gehouden.
Frans Baskenland is een compacte streek in het uiterste zuidwesten van het land. Biarritz en Bayonne zijn de voornaamste steden. De Baskische cultuur en tradities worden er in ere gehouden, op school leren kinderen de taal, straatnaamborden zijn tweetalig. Maar de drang naar onafhankelijkheid is er minder ontwikkeld dan aan de Spaanse kant van de grens. Een poging van Batasuna om vorig jaar een zetel in het Franse parlement te veroveren, mislukte. De partij heeft wel enkele gemeenteraadsleden.
Een deel van de Spaanse aanhang van de ETA heeft zich vorig jaar verenigd in Sortu, een naar onafhankelijkheid strevende partij die door de rechter wel wordt toegestaan.