Eindspel

"Een groot mens is degene die het sterkst is in het uitoefenen van geduld." Voor wie geloof hecht aan dat citaat, toegeschreven aan Boeddha, moet formateur Elio Di Rupo een groot mens zijn. Want één zaak moet je hem nageven. De PS-voorzitter beschikt over de gave van het geduld. Dat heeft hij de voorbije 521 dagen wel bewezen.

Geduld om te wachten tot CD&V klaar was om N-VA te lossen: nodig om de regeringsformatie een definitieve start te kunnen laten nemen. Geduld om te wachten tot MR klaar was kartelpartner FDF te dumpen: voorwaarde om een communautair akkoord te kunnen sluiten. Geduld om te wachten de groenen opzij te schuiven: nodig om een tweederdemeerderheid voor de staatshervorming veilig te stellen. En de voorbije dagen: het geduld om de begrotingsgesprekken lang genoeg te laten sudderen tot bijna iedereen rond de tafel met de handen in het haar zat.

Het was Di Rupo die besliste dat de tijd rijp was voor een "nacht van de lange messen", zoals een onderhandelaar het noemde, waarop eindelijk knopen konden worden doorgehakt. Maar niet na eerst nog eens de koning een oproep tot hoogdringendheid te hebben laten lanceren. Zonder een tussenkomst van Laken, overgoten met een saus dramatiek, wordt er niet beslist in de Wetstraat.

De PS had tijdens de onderhandelingen van vannacht voor zichzelf de nodige ruimte gecreëerd om wat toe te geven. Met zijn eerste voorstel had de formateur immers zo hoog ingezet dat andere partijen in vergelijking daarmee alleen maar terreinwinst konden boeken. Maar dat was de andere partijen niet echt ontgaan.

De zes partijen gingen dus eindelijk vooruit. Maar een voorstel waarin de nieuwe lasten met een miljard euro daalden, was nog niet van dien aard om van euforie rond de tafel te spreken. Wie denkt dat het eindspel met deze begrotingsoefening is afgelopen, zou wel eens van een kale reis kunnen thuiskomen. De kans is trouwens meer dan reëel dat er bij de eerste begrotingscontrole in het voorjaar al zwaar zal moeten worden ingegrepen. En als de economie in hetzelfde tempo achteruit blijft boeren, staan de zes in het najaar opnieuw voor een budgettaire oefening.

Veel lekkers zal er de volgende jaren niet te verdelen zijn. Daarvoor zijn de vooruitzichten te donker. Blijven er enkel fundamentele hervormingen om in 2014 mee naar de kiezer te trekken. Op voorwaarde natuurlijk dat de regering-Di Rupo het zo lang uitzingt.

Maar dan moeten de hervormingen er eerst komen. Want die bleven gisterenavond laat nog in mist gehuld.