Argentinië op rand faillissement
Argentinië staat elf jaar na het vorige faillissement opnieuw op het punt bankroet te gaan. Net als in 2001 uit de onvrede bij het volk zich in rellen, plunderingen, betogingen en botsingen met de politie.
Het wintersportoord San Carlos de Bariloche, 1.350 kilometer ten zuidwesten van hoofdstad Buenos Aires, werd onverwacht het mikpunt van volkswoede, die veroorzaakt wordt door de aanhoudende crisis in Argentinië. De rellen in Bariloche sloegen over naar Rosario, waar de politie honderden arrestaties verrichtte, en naar Campana, Zarate, Resistencia en een voorstad van Buenos Aires. De plunderaars hebben het volgens de Argentijnse kranten gemunt op zowel voedsel als luxeartikelen zoals plasmatelevisies en iPads.
Volgens de regering van president Cristina Fernández Kirchner is niet armoede de oorzaak van de plunderingen, maar acties van vakbonden, die samen met de oppositie chaos in het land willen veroorzaken. Anderen wijzen naar anarchistische groeperingen of criminele benden. "Met de plunderingen probeerden die groepen een verkeerd beeld te schetsen van een sociale en politieke ineenstorting", zei een woordvoerder van het provinciale bestuur. De plunderingen zouden een gevolg zijn van de sabotage van elektriciteitskabels in de naburige provincie Neuquen.
President Kirchner probeerde de aandacht af te leiden door de Britten van imperialisme te beschuldigen. De moeilijke relatie met Groot-Brittannië escaleerde afgelopen weekend toen Groot-Brittannië een stuk Zuidpool herdoopte in Queen Elizabeth Land ter gelegenheid van het diamanten regeringsjubileum van de vorstin. Argentinië claimt dit gebied, dat twee keer zo groot is als Groot-Brittannië zelf.
'Aasgierfondsen'
Het dreigende faillissement van Argentinië is een uitvloeisel van het faillissement van 2001, toen het land als gevolg van een hyperinflatie van 2.000 procent per jaar en kapitaalvlucht zijn schuld van 60 miljard euro niet meer kon afbetalen. In overleg met het IMF werd een schuldreductieprogramma opgezet. In 2005 en 2010 besloot de Argentijnse regering echter eenzijdig nieuwe schuldverminderingen aan te kondigen, waarbij oud schuldpapier werd omgewisseld voor nieuw. Daardoor kon de schuld worden teruggebracht van 149 naar 42 procent van het bbp. Een deel van de beleggers ging akkoord met deze nieuwe haircut, maar met name Amerikaanse hedgefondsen waren het oneens.
In oktober van dit jaar legden ze beslag op een Argentijns fregat in de haven van Accra in Ghana. Een lokale rechter bepaalde dat het schip alleen kon worden vrijgegeven als Argentinië 15 miljoen euro aan obligaties zou afbetalen.
Een maand later stelde een rechter in New York een aantal hedgefondsen onder leiding van Elliott Management in het gelijk. De rechter beval Argentinië vóór 15 december voor liefst 1 miljard euro schuld en gederfde rente te betalen.
Inmiddels heeft Argentinië uitstel gekregen, maar dat heeft de crisis niet verminderd. Kirchner weigert een cent te betalen aan wat ze 'aasgierfondsen' noemt. Daarnaast werd Argentinië gedwongen ook de aflossing van de schulden aan beleggers die wel met de haircut akkoord gingen uit te stellen, volgens het principe 'gelijke monniken, gelijke kappen'.
Nationalisaties
Directeur Christine Lagarde van het Internationaal Muntfonds (IMF) gooide nog meer olie op het vuur door te dreigen met een rode kaart. Argentinië - een van de G20-landen - zal uit het IMF worden gegooid als het zijn verplichtingen niet nakomt. Kredietbeoordelaar Fitch waarschuwde dat een weigering om de schuld op tijd af te lossen, zal worden opgevat als wanbetaling, en verlaagde de kredietwaardigheid van het land met vijf stappen tot het laagste niveau CC.
De crisis is voor een deel politiek. Kirchner schokte de internationale gemeenschap al met de nationalisatie van de bezittingen van de Spaanse oliemaatschappij Repsol. Ook op andere terreinen bemoeit de staat zich te veel met de economie, aldus het IMF. Zo moeten banken 5 procent van hun reserves uitlenen aan kleine en middelgrote bedrijven om investeringen mogelijk te maken.
Daarnaast zouden alle statistieken worden gemanipuleerd, waardoor de groei hoger en de inflatie lager uitvalt dan in werkelijkheid het geval is. Toen een aantal economen berekende dat de economie stilstond en de inflatie bijna 25 procent bedroeg, kregen ze een publicatieverbod opgelegd. 'Don't lie to me, Argentina' kopte het Britse magazine The Economist.
Kirchner heeft inmiddels gezegd dat ze wil praten met de schuldeisers, maar de onrust in eigen land neemt toe. Maandag maakte Argentinië bekend dat de economische groei volgend jaar zal uitkomen op 4,6 procent. Alleen gelooft niemand daar meer in.