Assange wil weer aandacht
WikiLeaks-oprichter Julian Assange (43) laat weten dat hij de Ecuadoraanse ambassade in Londen binnenkort zal verlaten. Tegelijk ontkent hij de geruchten als zou hij van plan zijn zich over te geven aan de Britse autoriteiten.
Nog voor Assange gisteren de pers te woord stond in het ambassadegebouw, waren hier en daar in de Britse media al berichten opgedoken als zou Assange van plan zijn de ambassade meteen te verlaten en zich over te geven aan de Britse politie. De Wikileaks-oprichter vluchtte ruim twee jaar geleden het gebouw in, nadat het Britse hooggerechtshof het licht op groen had gezet voor een uitlevering aan Zweden. Het Zweedse gerecht wil Assange al enkele jaren vervolgen voor twee vermeende gevallen van verkrachting en aanranding. Hijzelf heeft die beschuldigingen altijd categoriek ontkend. Om aan een uitlevering te ontsnappen, vroeg Assange in augustus 2012 ook met succes politiek asiel in Ecuador aan.
Militaire documenten
Op de persconferentie zat Assange schouder aan schouder met de Ecuadoraanse minister van Buitenlandse Zaken Ricardo Patiño. "Het klopt dat ik de ambassade wil verlaten, maar dit kan enkel als de Britse regering besluit om de 'belegering' van het ambassadegebouw stop te zetten", verklaarde Assange. "Mijn koffers staan klaar." Meer details wilde hij niet geven, al bevestigde hij wel min of meer de berichten van afgelopen weekend in enkele Britse kranten dat zijn gezondheid zou geleden hebben onder het gedwongen verblijf in de ambassade. Volgens de Britse media zou Assange sukkelen met zijn hart en aan een chronische longaandoening lijden, maar zelf weigerde hij daarover meer details vrij te geven.
Als Assange effectief het ambassadegebouw zou verlaten, wacht hem zo goed als zeker een onmiddellijke arrestatie door de Britse politie. In dat geval zou hij in theorie binnen de tien dagen kunnen worden uitgeleverd aan het Zweedse gerecht, maar Assanges grootste angst is uiteraard dat Zweden hem op zijn beurt zou uitleveren aan de Verenigde Staten. Ook de Amerikanen hebben met Assange immers nog een eitje te pellen, nadat op WikiLeaks tientallen geheime militaire documenten uitlekten over de oorlogen in Irak en Afghanistan.
"Ons standpunt in deze zaak is geen haar veranderd", liet de Ecuadoraanse buitenlandminister Patiño op de persconferentie ook nog verstaan. "Assange krijgt politiek asiel in Ecuador, en ik hoop zo snel mogelijk opnieuw in gesprek te kunnen gaan met mijn Engelse collega om eindelijk tot een oplossing te komen in deze zaak. In één adem riep hij ook de internationale gemeenschap, en dan vooral de pers, op om internationaal campagne te voeren om de rechten van Assange niet langer met de voeten te treden.
Afrika
Al bij al roept de persconferentie van gisteren meer vragen op dan ze beantwoordt. Zolang de Britten het been stijf houden, krijgt Assange immers geen vrijgeleide om naar Ecuador te reizen.
"Hij geniet diplomatiek asiel, wat vrij uitzonderlijk is, maar hij kan daar net zo goed nog twintig jaar vastzitten", stelt professor Diplomatiek Recht Frank Maes (UGent). "Ik herinner me gevallen uit het verleden, waarbij mensen die net als Assange diplomatiek asiel genoten in een of andere ambassade in Afrika en daar tien jaar of langer in de tuin van de ambassade kampeerden.
"In tegenstelling tot wat vaak wordt aangenomen, zijn en blijven ambassades grondgebied van het land waar ze gevestigd zijn, in dit geval dus Brits grondgebied. Alleen kunnen de Britten er niet binnen zonder toestemming van de Ecuadoraanse regering. We zitten hier dus in een patstelling, en ook voor mij is het een raadsel wat Assange nu juist probeerde te bereiken met die persconferentie.
"Mogelijk was het een schreeuw om aandacht, maar het lijkt me hoogst twijfelachtig of de gezondheidsproblemen die hij nu aanhaalt zullen volstaan om uit die patstelling te raken. Indien nodig heeft hij recht op medische verzorging, maar van zodra hij de ambassade verlaat, kan hij ook worden opgepakt. Niemand kan de Britten dwingen hem om deze reden een vrijgeleide te geven."
Sinds Assange twee jaar geleden zijn toevlucht zocht tot de ambassade, wordt die overigens de klok rond bewaakt door Britse agenten. De Londense politie berekende onlangs dat het prijskaartje van deze bewakingsoperatie intussen opgelopen is tot ruim acht miljoen euro.