Suikertaks of niet, Belg blijft cola drinken
We betalen nu al een half jaar suikertaks, maar laten daarvoor toch onze frisdrank niet staan. Om de prijs te drukken trekken we wel vaker naar Aldi of naar het buitenland voor cola en co.
Sinds 1 januari kost een blikje limonade van 33 centiliter 1 eurocent meer, een fles van één liter is 3 eurocent duurder geworden. Aangezien we volgens cijfers uit 2012 gemiddeld 108 liter frisdrank per persoon per jaar drinken, betalen we jaarlijks dus 3,24 euro meer. Die extra heffing, beter bekend als de suikertaks, past binnen de plannen van minister van Volksgezondheid Maggie De Block (Open Vld) om de Belg aan te zetten tot een gezondere levensstijl.
Maar een half jaar na de invoering van de suikertaks zien de Belgische supermarkten de verkoop van frisdrank toch niet dalen. "We zien wel al een aantal jaar een verschuiving van de klassieke softdrinks naar alternatieven, zoals gearomatiseerde waters. In die laatste categorie is de verkoop met 30 procent gestegen. Maar dat heeft meer te maken met een duurzame verandering in het gedrag van onze klanten dan met de suikertaks", zegt Roel Dekelver van Delhaize.
Puur voor staatskas
"De maatregel van de regering heeft niet het beoogde effect en dient alleen maar om de staatskas te spijzen", klinkt het bij Carrefour. "De klant koopt de frisdrank desnoods over de grens."
Dat blijkt ook uit cijfers van marktonderzoeksbureau GfK, die Belgische vereniging van water- en frisdrankproducenten (VIWF) kon inkijken . "Het is duidelijk dat de accijnsverhoging op frisdranken een impact heeft gehad op de prijzen, waardoor het verschil met de buurlanden nog groter is geworden", zegt David Marquenie van de VIWF. Zo kan een fles limonade in Frankrijk een derde minder kosten. "Vergeet niet dat deze accijnsverhoging boven op de al bestaande fiscale maatregelen kwam, zoals de verpakkingstaks", werpt Marquenie op. "Eén Belg op de vijf koopt dan ook al frisdrank en water in het buitenland. De hoeveelheid frisdrank die wordt aangekocht blijft stijgen: van 162 liter per persoon in 2012 tot 166 liter in 2016. Ondertussen is al 7 procent van het volume aan frisdranken en water dat door Belgen wordt gekocht, niet in België gekocht."
Daarnaast lijken we vaker naar een discounter te stappen, die geen merkproducten aanbiedt. Zo heeft Aldi in de eerste helft van dit jaar net meer frisdrank verkocht dan in dezelfde periode een jaar geleden.
Gezondheidseconoom Lieven Annemans (UGent) voorspelde al langer dat de lage suikertaks ons niet van de cola en limonade af zou helpen. Om ons gedrag te veranderen moet de heffing minstens 10 procent van de prijs bedragen. Annemans noemt de huidige taks "vanuit puur economisch perspectief wel een goede zaak voor de staatskas, maar er wordt niets aan de gezondheidsdoelstelling gedaan".