Goederentreinen blijven onbeveiligd rondrijden
Niet alleen de Beneluxtrein, maar ook goederentreinen in België kunnen nog steeds door het rood rijden. Dat komt doordat ze niet verplicht zijn om een veiligheidssysteem te hebben. 'Europa verhindert ons een beveiliging op te leggen.'
"Elke dag rijden vijftig onbeveiligde treinen achter mijn tuin." Jos Digneffe, voormalig voorzitter van de socialistische spoorbond ACOD Spoor, rolt met de ogen bij de publieke verontwaardiging over de Beneluxtreinen die onbeveiligd rondrijden op de lijn Antwerpen-Brussel (DM 9/6). Thuis bij Digneffe in Kermt, bij Hasselt, rijdt haast geen enkele trein rond met TBL1+, het automatische remsysteem dat in werking treedt wanneer treinen door het rood rijden.
Digneffe: "Vreemd dat nu plots aan de alarmbel wordt getrokken. Elke dag rijden op het Belgische spoor namelijk vierhonderd goederentreinen tussen de gewone passagierstreinen. De meeste rijden onbeveiligd rond. Als zij voorbij een rood sein rijden, kunnen ze dus gewoon op een passagierstrein knallen."
Sinds Buizingen
Uit de cijfers van spoorbeheerder Infrabel blijkt dat het aantal seinvoorbijrijdingen niet af- maar toeneemt. In 2015 reden 92 treinen door een rood licht. Dat is het hoogste aantal in vijf jaar en een aanzienlijke stijging tegenover de 66 gevallen in 2014. Wat opvalt, is dat de stijging het sterkst is bij de goederentreinen: van 17 in 2014 naar 29 in 2015 (+71 procent).
Waarom mogen goederentreinen zomaar onbeveiligd rondrijden? Enerzijds komt dat door Europa. "TBL1+ is versneld ingevoerd sinds de treinramp van Buizingen. Maar aangezien dat een nationaal veiligheidssysteem is, en geen Europees, kunnen wij dat niet opleggen aan de operatoren", zegt Infrabel-woordvoerder Frédéric Petit.
Onrealistische deadline
Anderzijds besloot de regering-Di Rupo dat goederentreinen vanaf 1 januari 2016 toch verplicht een veiligheidssysteem zouden moeten hebben. Maar onder de vorige minister van Mobiliteit, Jacqueline Galant (MR), werd die deadline uitgesteld tot eind dit jaar. Daarmee ging ze in op een eis van de goederenbedrijven. Zij maakten zich zorgen over de zware investeringen die het veiligheidssysteem met zich meebrengt.
Galant stond ook al een uitzondering toe aan de Beneluxtrein, de opvolger van de Fyra, die in 2015 twee rode seinen voorbijreed. De regering wilde na de Fyra geen bijkomend gezichtsverlies lijden. Toen de opvolger daarvan niet compatibel bleek met de Belgische veiligheidsvoorschriften, kneep ze een oogje dicht. "Die beslissing is genomen na overleg met alle regeringspartners", benadrukt de voormalige woordvoerder van Galant. Zij wenst zelf niet te reageren.
Maakt deze regering een compromis op spoorveiligheid? Minister van Mobiliteit François Bellot (MR) ontkent formeel. "Op geen enkele manier is er bespaard op veiligheid", zei hij al. In regeringskringen valt te horen dat de deadline van Di Rupo van in het begin onrealistisch leek. "Het spoor en de treinen waren er niet klaar voor. Het is dus logisch dat de goederenfirma's een jaar uitstel hebben gekregen."
Tegen eind dit jaar moeten alle goederentreinen in ieder geval uitgerust zijn met TBL1+. Dat veiligheidssysteem is intussen wel voorbijgestreefd door de nieuwe Europese standaard ETCS, die nog geavanceerder is. Vanaf 2025 zouden er enkel nog treinen met ETCS op het Belgische spoor moeten rijden. Tot dan zitten we in een overgangsfase.