'Slachtoffers hebben recht op volledige waarheid'
Als de huiszoekingen op de bisdommen in Antwerpen, Hasselt en Mechelen iets bewijzen, dan op zijn minst dat het onderzoek naar seksueel misbruik in de kerk op volle toeren draait. Dat moet ook, want op 1 maart start het Centrum voor Arbitrage Inzake Seksueel Misbruik.
DOOR SUE SOMERS
Het centrum biedt de slachtoffers van verjaard seksueel misbruik een soepele en gratis procedure aan. Bedoeling is om tot een financiële regeling te komen om het leed te vergoeden. Er zijn vier categorieën voorzien tussen 2.500 en 25.000 euro, gaande van licht tot zwaar en herhaaldelijk seksueel misbruik. In uitzonderlijke gevallen kan een individueel plafond worden bepaald.
Slachtoffers kunnen tot 31 oktober 2012 een dossier indienen bij het centrum. Daarna gaat de arbitrage van start. De arbiters - een jurist, een arts en iemand uit de zorgsector - verbinden zich ertoe om binnen de zes maanden een uitspraak te doen.
De arbitrage is echter alleen toegankelijk voor slachtoffers die eerder al naar het gerecht stapten. "Het moet vaststaan dat het om verjaarde feiten gaat", zegt advocaat Herman Verbist, die de regeling mee uitwerkte. "En alleen het gerecht is bevoegd om verjaringen uit te spreken." Verbist liet afgelopen weekend in deze krant verstaan dat wel nog wordt onderzocht in hoeverre slachtoffers die nooit een klacht indienden aan bod kunnen komen.
Met zijn huiszoeking lijkt onderzoeksrechter Wim De Troy alvast te willen anticiperen op de gerechtelijke stempel die verjaarde misbruikzaken vanaf 1 maart dienen te hebben, willen de slachtoffers nog aanspraak maken op een vergoeding.
Van het "tiental dossiers" dat de speurders in Antwerpen in beslag namen, waren er bijvoorbeeld enkele die nooit een gerechtelijke weg hebben gekend. "Het gaat om recente meldingen van mensen die de stap hebben gezet naar de kerk, met het oog op verzoening", zegt Olivier Lins, woordvoerder van het Antwerpse bisdom. "Daarom hebben we aangedrongen om de dossiers te mogen kopiëren, zodat wij er nog mee kunnen voortwerken." Ook een deel van de correspondentie tussen het parket en de Antwerpse bisschop Johan Bonny werd in beslag genomen.
Na de huiszoeking in Antwerpen zetten politie en parket koers naar Hasselt, waar het bisdom vier dossiers diende af te staan. "Twee oude dossiers, van voor 1967, waarvan de daders niet meer leven. En twee andere, maar eveneens oude dossiers met nog levende verdachten", weet woordvoerder Clem Vande Broek. "Alleszins hebben wij alle vier zaken in het verleden al overgemaakt aan het parket. Wij hebben niets te verbergen."
Op het aartsbisdom in Mechelen waren de speurders geïnteresseerd in nog eens tien dossiers. "Oude zaken, de meeste uit de jaren vijftig, waarvan de dader al is overleden", zegt woordvoerder Jeroen Moens. "Het gaat om dossiers die bij de vorige huiszoekingen niet waren meegenomen. Eerlijk gezegd verraste het ons dat de speurders hier nog eens moesten zijn."
Hoewel de huiszoekingen volgens alle betrokkenen 'respectvol' verliepen, zegt Fernand Keuleneer, advocaat van het aartsbisdom, uitdrukkelijk te zullen waken op het wettelijke karakter van de onderzoeksdaden. "Het gerecht heeft blijkbaar veel bijgeleerd sinds de vorige keer. Maar naar ik verneem, is ook correspondentie van slachtoffers die uitdrukkelijk niet naar gerecht wilden stappen, in beslag genomen. Dit zijn mensen die aanstuurden op verzoening met de kerk buiten het gerecht om."
Christine Mussche, advocate van een grote groep slachtoffers, reageert tevreden op de huiszoekingen. "Het verheugt me dat het gerecht nog bezig is de puzzel te leggen. De slachtoffers hebben recht op de volledige waarheid." Mussche hoopt dat de kerk haar volledige medewerking verleent aan het onderzoek. "Maar het feit dat men tot huiszoekingen is moeten overgaan om een aantal documenten te verkrijgen die blijkbaar niet vrijwillig konden bekomen worden, stemt me daarover sceptisch."