Gematigd in Gaza: levensgevaarlijk

Haviken willen nog harder Israëlisch optreden

Het nieuwe conflict heeft al voor verdeeldheid gezorgd binnen de Israëlische regering. Vooral het staakt-het-vuren, dat Israël dinsdag eenzijdig afkondigde, zette kwaad bloed bij de haviken in Jeruzalem.

Benyamin Netanyahu kan niet bepaald van matiging of terughoudendheid beschuldigd worden in zijn houding tegenover de Palestijnen, maar er zijn grotere haviken dan hij. De premier krijgt binnen zijn eigen regering steeds meer de kritiek dat hij de crisis veel te laks aanpakt. Onder meer viceminister van Defensie Danny Danon, van Netanyahu's eigen Likudpartij, en Buitenlandminister Avigdor Lieberman van de ultranationalistische coalitiepartner Yisrael Beiteinu stellen zich op als haviken.

Netanyahu, zo verklaarde Danon, was te toegeeflijk geweest tijdens deze Gazacrisis en had Israël laten vernederen door Hamas door zich te houden aan dat eenzijdig staakt-het-vuren. Lieberman had dan weer hevige kritiek geleverd omdat de premier weigerde een grondoffensief tegen Hamas te beginnen. En hij had ook, net als Danon, scherp gereageerd op de wapenstilstand, dat hij een vrijgeleide noemde voor Hamas om de wapenvoorraad aan te vullen.

De kritiek verhevigde nadat dinsdag de eerste Israëlische dode viel in het conflict. De strijd binnen de regering liep zo hoog op dat Netanyahu dinsdagavond Danon ontsloeg. "Het kan niet dat er kritiek wordt geuit op een moment dat Israël en het leger midden in een militaire campagne zitten", zei Netanyahu. Van zijn kant maakte Lieberman een einde aan de alliantie van zijn partij met Likud. Lieberman zei wel dat hij niet uit de coalitie zou stappen zodat de Israëlische regering niet zou vallen.

Politieke vleugel Hamas delft het onderspit

Wie het voor het zeggen heeft binnen Hamas is niet altijd even duidelijk. Al ziet het er nu naar uit dat de militaire vleugel aan zet is. De zogenaamde Izz ad-Din al-Qassam-brigades zijn voor bombardementen en aanvallen op Israël.

Waarnemers menen dat de politieke vleugel, met Khaled Meshaal als leider, eerder voor terughoudendheid pleitte in de huidige crisis met Israël. Khaled Meshaal is de toppoliticus van Hamas. Hij is een voormalige leerkracht die nu voornamelijk vanuit Qatar werkt om daar fondsen in te zamelen. Een anekdote heeft van hem zowat een held gemaakt. In 1997 werd hij bijna het slachtoffer van een moordpoging door de Mossad, die had hem vergif in het oor gespoten. Koning Hoessein van Jordanië schoot hem ter hulp door te dreigen de relaties met Israël te verbreken als de Mossad Meshaal het tegengif niet gaf.

Behalve Meshaal is ook Ismail Haniyeh een van de topfiguren binnen de politieke vleugel. Haniyeh, de huidige premier van Gaza, zou goede relaties hebben met Iran en via die weg zou Hamas aan gesofistikeerde wapens geraken.

Maar zowel Meshaal als Haniyeh zouden nu invloed verliezen ten voordele van de militaire leiders binnen Hamas, waaronder Mohammed Deif, de commandant van de Al Qassambrigades. Deif overleefde verschillende Israëlische aanvallen maar zou in het verleden wel ernstig gewond zijn geraakt en het grootste deel van zijn commandotaken hebben overgedragen aan Marwan Issa. Het zijn vooral figuren als Deif en Marwan Issa die niet wilden weten van een staakt-het-vuren en achter de Palestijnse escalatie van het huidige conflict zaten.

Niet alleen Hamas is trouwens actief aan Palestijnse zijde; ook Islamitische Jihad - een door de EU als terroristisch bestempelde organisatie - vuurt raketten af richting Israël. Binnen Islamitische Jihad zijn er omzeggens geen stemmen die oproepen tot enige terughoudendheid of matiging.