Europa: ‘limiet op buitenlandse studenten is discriminerend’

Europees Hof van Justitie keurt quota in Franstalig medisch hoger onderwijs af

‘De limiet is een aberratie. Daardoor dreigen richtingen als podologie en ergotherapie in onze hogescholen te verdwijnen’, zegt Jacqueline Ghion van de Haute Ecole Libre Ilya Prygogine in Brussel.

In 2006 heeft de Franstalige Gemeenschap een decreet aanvaard dat het aantal niet in België gedomicilieerde studenten beperkt tot maximum 30 procent. Wanneer er zich meer buitenlandse studenten willen inschrijven dan de quota voorzien, wordt een loterij georganiseerd. “Daarvoor doen we beroep op een gerechtsdeurwaarder”, zegt Jacqueline Ghion van de Haute Ecole Libre Ilya Prygogine. De regel geldt voor negen opleidingen in de paramedische wetenschappen (onder andere kinesitherapie, podologie, ergotherapie) en dierengeneeskunde.

De rechtszaak tegen de limiet werd aangespannen door 63 studenten en werknemers van scholen in Wallonië en Brussel. Het Belgisch Grondwettelijk Hof, dat zich over de zaak buigt, vroeg het advies van het Europees Hof om de regel over de limiet te toetsen.

Voor de invoering van de 30 procent-regel was soms meer dan 75 procent van de studenten in die richtingen afkomstig uit het buitenland, meestal uit Frankrijk. Volgens de regering van de Franstalige Gemeenschap betekende dat een risico voor de gezondheidszorg in ons land. De argumentatie luidde dat niet voldoende Belgische afgestudeerden uit medische opleidingen actief werden in de gezondheidszorg in ons land.

Het Europese Hof keurt de quota niet principieel af, maar zoals ze nu worden gehanteerd in België, beschouwt het Hof ze als een vorm van indirecte discriminatie. De overheid moet dat ‘risico voor de gezondheidszorg’ dan ook hard kunnen maken met objectieve gegevens en cijfers. Zo moet de overheid cijfers geven van hoeveel buitenlandse studenten het land verlaten na hun opleiding in België. Er moet ook worden aangetoond dat er genoeg initiatieven zijn om de buitenlandse studenten na de opleiding hier aan het werk te krijgen in de Belgische gezondheidszorg.

“Het blijft onze bedoeling de 30 procent-regel te behouden”, reageert kabinetschef Tony Pelosato van Jean-Claude Marcourt, de minister van Hoger Onderwijs in de Franstalige Gemeenschap. “Het Europees Hof vraagt ons een goede motivatie. We zullen dat doen aan de hand van statistieken uit het verleden. Natuurlijk blijven we daarnaast ook voorstander van het vrije verkeer van studenten binnen Europa.”

“Heel jammer”, reageert Jacqueline Ghion van de Haute Ecole Libre Ilya Prygogine. “Want daardoor dreigen studierichtingen te verdwijnen in de scholen. Soms is er een groot gebrek aan interesse van de Belgische studenten, maar des te meer van de Franse studenten. Dat is zo voor de richtingen podologie en ergotherapie. Als we slechts twee Belgische studenten vinden, mag er maar één Franse bij. Dat is absurd. Eigenlijk diende de regel bij aanvang voor de dierengeneeskunde. Die kreeg massaal studenten uit Frankrijk omdat die zo konden ontsnappen aan de twee verplichte voorbereidende studiejaren. Maar het is niet logisch om dat ook toe te passen op de paramedische richtingen.”

In 2005 sprak het Europees Hof van Justitie zich al eens uit tegen de beperkingen in het hoger onderwijs in Oostenrijk. Dat land eiste van de buitenlandse studenten het bewijs dat het Oostenrijks diploma ook zou worden erkend in hun thuisland. Volgens het Europees Hof was dat in strijd met het vrije verkeer van studenten.

In Vlaanderen bestaan er geen quota voor buitenlandse studenten. Dat meldt woordvoerder Jeroen Janssens van minister van Onderwijs Smet (sp.a). “Integendeel: we moedigen de instellingen aan om ook voor buitenlandse studenten een onderwijsaanbod uit te werken en zichzelf en ons hoger onderwijs in het algemeen bekend te maken in het buitenland”, aldus Janssens.