Vlamingen in plaats van Chinezen

"Nu zegt men: de gewone burger mag niet in Eandis instappen, de Chinese staat wel. Ik vraag om dat te herbekijken." Vlaams minister van Energie Bart Tommelein (Open Vld) zal deze week de Vlaamse regeringspartners vragen om zich over de instap van het Chinese staatsbedrijf State Grid in energienetbeheerder Eandis te buigen. De 236 Vlaamse gemeenten die aandeelhouder zijn van Eandis moeten zich volgende maandag uitspreken over een Chinees minderheidsbelang van 14 procent, in ruil voor een kapitaalinjectie van 830 miljoen euro. Tommelein begrijpt niet waarom Eandis dat geld niet zou kunnen ophalen bij de gewone burgers. "Zoiets kun je oplossen met een beursgang, burgerparticipatie via een obligatielening waarbij de burgers kunnen intekenen op een lening bij Eandis - een echte burgerlening - of andere manieren om geld in te zamelen", zegt hij verderop in deze krant.

Hogere elektriciteitsfactuur

Tommelein zelf keurde als gemeenteraadslid in Oostende de instap aanvankelijk goed, maar zegt zich te hebben bedacht. Behalve over strategische aspecten, zoals de mate van Chinese inzage in Eandis-data, is Tommelein vooral bezorgd over de elektriciteitsfactuur. "Dit is een operatie waarvan we de gevolgen niet kunnen inschatten, ook niet de gevolgen op de factuur. De Chinese partner zal - net als de gemeenten - 4 of 5 procent rendement krijgen voor een investering, terwijl de gewone burger op zijn spaarboekje géén rendement heeft en mogelijk een hogere energiefactuur krijgt. Daar zal de Vlaming geen begrip voor hebben." Een Vlaams decreet verbiedt nu een beursgang van Eandis. Daar kan de regering volgens Tommelein een mouw aan passen.

Eandis-bestuursvoorzitter Piet Buyse (CD&V-burgemeester Dendermonde) reageert verbolgen op Tommeleins bocht. "Tot voor kort was hij voor de deal. Tot ieders verbazing, ook de mijne, neemt hij nu een nieuw standpunt in. Je kunt dit nu niet zomaar even snel veranderen in een beursgang. Dit is geen spelletje." Buyse beschuldigt Tommelein er zelfs van onwaarheden te verspreiden. "De Chinezen krijgen 3 van de 51 bestuurszitjes, maar komen niet in de buurt van big data."

Tegen obligaties is hij niet gekant, maar voor Eandis lost dit nu niets op, stelt hij. "Het doel van de kapitaalinjectie is ons eigen vermogen aan te zuiveren tegenover ons vreemd vermogen, waaronder obligaties zouden moeten worden geboekt. Als ons vreemd vermogen te groot is, zoals nu, moeten we duurder lenen. Daar worden enkel de banken rijker van. Net dat zou een negatief effect hebben op de elektriciteitsfactuur, niet omgekeerd." Buyse zegt te verwachten dat de deal doorgaat. "Tot nu stemden al 160 gemeenteraden voor, slechts 7 tegen." Volgende maandag moet 75 procent van de gemeentevertegenwoordigers ja stemmen om de Chinezen toe te laten. ►

9