Turkse vicepremier welkom in Brussel
België verzet zich niet tegen een bezoek van de Turkse vicepremier. Oostenrijk en Nederland ontzeggen Turkse ministers tegelijk wel de toegang, wegens 'gevaar voor de openbare orde en de veiligheid'.
De Unie van Europese Turkse Democraten (UETD) organiseert woensdagavond in het Brusselse Hotel Metropole een bijeenkomst om de slachtoffers te herdenken van de mislukte staatsgreep van 15 juli vorig jaar. Bij die couppoging zouden meer dan 300 doden zijn gevallen, onder wie heel wat militairen en politie-agenten, maar ook burgers.
Op de herdenking wordt ook de Turkse vicepremier Numan Kurtulmus verwacht.
"Hij is onze eregast", zegt Cimen Enis van de UETD. "Minister Kurtulmus zal een speech doen, waarin hij vertelt over de gebeurtenissen die nacht en hoe ze de macht hebben kunnen heroveren. Er zullen ook verzen uit de koran voorgelezen worden, ter nagedachtenis van de slachtoffers."
De UETD wordt beschouwd als een Europese lobbygroep voor de AK-partij van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan. De vereniging nodigde in het verleden al Turkse politici naar ons land uit en blies in maart nog een grote meeting af in Flanders Expo. Dat was toen in de aanloop van een belangrijk referendum in Turkije, waarvoor ook Turkse Belgen konden stemmen.
Maar de herdenking van aanstaande woensdag is "niet politiek", beklemtoont de UETD. "Het moet een feest van de democratie worden."
Een soortgelijke bijeenkomst met een Turkse minister in Oostenrijk mag niet doorgaan. Volgens het Oostenrijkse ministerie van Buitenlandse Zaken gaat het om een "erg grote" bijeenkomst die een "gevaar inhoudt voor de openbare orde en de veiligheid". Ook Nederland liet eerder al weten dat op hun grondgebied geen Turkse ministers welkom zijn voor een herdenking.
Dat heeft diplomatieke gevolgen. Volgens het ministerie van Buitenlandse Zaken in Ankara toont de Nederlandse weigering "heel goed aan hoe het er met de democratie gesteld is''.
De relaties tussen de twee landen lopen al langer moeizaam. In maart, een maand voor het Turkse referendum en enkele dagen voor de Nederlandse verkiezingen, moest een Turkse minister Nederland onder politiebegeleiding verlaten. Erdogan noemde de Nederlanders daarna "overblijfselen van de nazi's" en "fascisten''.
In vergelijking met Nederland en Oostenrijk heeft ons land minder diplomatieke conflicten met Turkije. In regeringskringen klinkt het dat een herdenking in het centrum van Brussel de spanningen tussen aanhangers en tegenstanders van Erdogan kan doen toenemen, maar dat een verbod in dit geval misschien meer commotie veroorzaakt. Bovendien speelt het grondrecht van vrijheid van meningsuiting.
"Turkije tikt ons geregeld op de vingers voor het toelaten van PKK-gezinde betogingen. België staat die toe wegens de vrijheid van meningsuiting. Om diezelfde reden kan ons land ook deze bijeenkomst niet verbieden", zegt Turkije-kenner Dries Lesage (UGent).
Een inreisverbod voor minister Kurtulmus is dan ook niet aan de orde en een verbod van de bijeenkomst evenmin.
Geen ordeverstoring
Over dat laatste beslist de lokale overheid, in dit geval de Brusselse politie. "Wij hebben geen aanwijzingen dat de openbare orde zou verstoord worden", zegt Ilse Van de Keere, woordvoerster van politiezone Brussel Hoofdstad - Elsene. "Het gaat om een prive-bijeenkomst, waarop 250 tot 300 personen worden verwacht."
De lokale politie baseert zich ook op informatie van het federale Crisiscentrum en een dreigingsanalyse van het OCAD. Zij zien voorlopig geen reden om de bijeenkomst tegen te houden.
Bij minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon (N-VA) wordt de situatie opgevolgd. "Het kan hoe dan ook niet de bedoeling zijn dat interne Turkse conflicten in België worden geïmporteerd", zegt de woordvoerder van Jambon.