Politiechef moet echt de baas worden
Politiebaas Catherine De Bolle moet meer macht krijgen. Dat stelt de onderzoekscommissie 22/3 voor. Minister Jambon en de vakbonden juichen het toe.
De onderzoekscommissie naar de aanslagen van 22 maart heeft vorige week zijn aanbevelingen voor de politie voorgesteld. Een daarvan, die voorlopig onder de radar is gebleven, luidt dat de politietop "meer hiërarchisch" moet worden. Dat is wetstratees voor: de commissaris-generaal, Catherine De Bolle momenteel, moet dringend meer gezag krijgen.
In principe is De Bolle vandaag al de belangrijkste flik van het land, maar in de praktijk deelt ze haar macht met de directeurs-generaal van de bestuurlijke en de gerechtelijke politiediensten. Dit zijn respectievelijk Luc Ysebaert en Claude Fontaine. Over elke grote beslissing moet dit drietal een consensus vinden.
"Het streven naar een consensus met de directeurs van de bestuurlijke en gerechtelijke politie, zoals vandaag het geval is, blijft het uitgangspunt", verduidelijkt de commissie in het perscommuniqué over haar aanbevelingen. "Maar de commissaris-generaal wordt de onbetwiste overste, die beslist bij gebrek aan consensus."
Trein der traagheid
Minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon (N-VA) vindt de aanbeveling een uitstekend idee. "Ook wij willen een sterke politiebaas. We gaan zeker aan de slag met deze aanbeveling", reageert hij via zijn woordvoerder.
Eén echte politiebaas moet ervoor zorgen dat beslissingen sneller genomen worden. Nu belanden hervormingen vaak op de trein der traagheid omdat de directeurs van de bestuurlijke en gerechtelijke politie - logischerwijs - hun eigen belangen verdedigen. Een sterkere politiebaas hoeft niet meer eindeloos op zoek te gaan naar de gulden middenweg.
Ook voor de directeur-generaal van de gerechtelijke politie, Fontaine, is er goed nieuws. Hij moet wel macht afstaan aan De Bolle, maar de onderzoekscommissie raadt tegelijk aan dat hij binnen zijn eigen politiezuil meer te zeggen. In de eerste plaats over de regionale afdelingen. De redenering hierachter is hetzelfde: dit moet voor beter en sneller beleid zorgen.
"Wij vragen al tien jaar meer eenheid van gezag", zegt Vincent Houssin van politievakbond VSOA. "Sommige politiechefs doen gewoon hun zin."
Houssin geeft een voorbeeld uit de dagelijkse flikkenpraktijk: een nota van de top van de federale politie wordt maar zelden rechtstreeks overgenomen door de ondergeschikten. "Nee, bij elk tussenstation maakt een directeur of chef een nieuwe nota - lees: een eigen versie en interpretatie die hem het best uitkomt. Zo krijg je geen lijn in het beleid."
Dirk Van Daele, criminoloog en specialist voor de onderzoekscommissie, draait het om. "De laatste jaren merkten we dat niemand verantwoordelijkheid opnam voor het acute personeelstekort bij de politie. Zonder duidelijke hiërarchie kun je de hete aardappel blijven doorschuiven. In de toekomst moet dit eruit."
Schoonmoeders
Op de vraag waarom het gezag binnen de politie überhaupt zo versnipperd is, antwoordt de vakbond VSOA dat "de politiek het altijd zo heeft beslist". Versta: de partijen wilden een vinger in de pap houden. En dat is gemakkelijker zonder een onbetwiste commissaris-generaal. "In België hebben we altijd de neiging om bazen niet veel macht te willen geven", reageert een regeringsbron. "We beperken hun gezag door er schoonmoeders naast te zetten. Kijk naar de NMBS. Daar doet zich hetzelfde probleem voor. Toezicht is erg belangrijk, maar daarvoor hebben we onafhankelijke waakhonden, zoals het comité P voor de politie."
Volgens Van Daele heeft de versnippering bij de politie ook historische redenen. "Bij de grote hervorming in 1998 is er rekening gehouden met allerlei gevoeligheden. Maar nu zijn we twintig jaar later. We moeten verder hervormen. "
De Bolle was niet bereikbaar voor commentaar.