Pompende beats en verzuipen
't Is weer voorbij, die mooie festivalzomer. Een balans opmaken? Haast onbegonnen werk in dit versnipperde landschap. Toch merken we een aantal tendensen en verschuivingen.
Noem ons melige positivo's, maar wat ons betreft, was het voorbije festivalseizoen er weer een om in te kaderen. Hoewel we niet zelden met wallen als zandzakken terug de weg naar huis vonden, was dat een zachte prijs om een weekend lang te kunnen dobberen in een oceaan van euforie, te dansen met leuke meisjes of je te vergapen aan levende legendes, aanstormend talent en de muzikale helden van vandaag.
Toch is het niet al goud dat blonk. Je zult tegenwoordig bijvoorbeeld maar Schuer of Chokri heten, en de hoeder moeten zijn van duizenden jonge zieltjes. Niet alleen dient die zijn Mekka van de muziek gevrijwaard te houden van ijveraars voor dood en verderf. Maar tegelijk moet de organisatie ook een jaar op voorhand inschatten hoe de waan van de dag zal klinken bij dat wispelturige volkje.
En vandaag kun je ook maar beter eerst je affiche doorlichten om de moraalridders niet op hun paard te krijgen. Anders krijg je, nog voor iemand 'je suis Charlie' kan prevelen, de wind van voren wanneer die ene Eagle of Death Metal een debiele redneck blijkt (Jesse Hughes op Pukkelpop), of word je met de arm achter de rug gedwongen om een headliner van de affiche te zwieren (Sizzla op Reggae Geel).
Ook bijgeleerd: wanneer een bevriend festivalorganisator je een wereldberoemde popster als Rihanna aan de hand doet, kun je ook maar beter ostentatief een andere kant opkijken.
De grote festivals moesten dit jaar ook afrekenen met de recessie. Rock Werchter of Pukkelpop kregen lang niet alle tickets verpatst. Daar kon zelfs een legende als Paul McCartney of sterkmakers als Soulwax, Florence + The Machine of LCD Soundsystem weinig aan verhelpen.
Bij Rock Werchter kon je nog stellen dat een slijkerige wei niet het perfecte glijmiddel bleek om van een commerciële succeseditie te spreken. Maar lag het écht alleen aan modder en/of terreur dat deze grote sterkhouders van het festivalseizoen niet uitverkocht raakten? Mogelijk. Tomorrowland gaf bijvoorbeeld toe dat ze zich gelukkig prezen dat alle tickets de deur uit waren voor de aanslagen in Zaventem en Maalbeek.
Maar tegelijk zie je dat kleinere festivals - zeker deze die op een nichepubliek mikken - net zo goed buiten schot bleven. Jazz Middelheim heeft er een recordeditie op zitten, en ook Boomtown, Deep in the Woods, Cactus of Horst kijken terug op een uitstekende zomer.
Kennelijk heeft het publiek meer dan ooit nood aan een glashelder profiel. Dertigers en veertigers met een gezin kiezen liever voor een kleinschalige aanpak in een uniek decor. En voor luxe boven naamsbekendheid. De jonge generatie lijkt dan weer onbeslist tussen beleving en muziek. Beide tillen elkaar trouwens niet naar een hoger niveau: ofwel kies je voor namen die tot de verbeelding spreken, ofwel kom je weg met een obscure soundtrack bij een idyllisch kader.
Voor de happy few
Grootmoedig gaf de organisator van een bekend festival toe dat de ticketprijzen écht wel te hoog zijn geworden. Festivals zijn het zomersnoepje van de happy few geworden. Probeer maar eens een weekend te overleven in een wereld van bonnetjes en jetons als je zuurverdiende spaarcenten alleen al naar je ticket gingen.
Geen wonder dat een festival als Primavera of Sziget zo'n grote aantrekkingskracht uitoefenen op minder gegoede festivaltoeristen: grote namen op de affiche, plus een vakantie in den vremde én in het beste geval ook drank tegen een spotprijsje - daar kan vandaag geen enkel professioneel festival in Vlaanderen nog tegenop.
Je kunt het Belgische festivals natuurlijk ook niet écht kwalijk nemen dat ze de prijzen opdrijven. De terreurdreiging zorgde ervoor dat strenge veiligheidsmaatregelen een stevige hap uit het budget namen, en ook het Belgische rotweer speelt altijd parten. Op Rock Werchter werd 600.000 liter water per uur(!) weggepompt om niet te verzuipen: dat kostenplaatje zou u of ons onmiddellijk fluwelen benen bezorgen.
Of de grote festivals het water aan de lippen staat, kom je evenwel niet gauw te weten. Zwart op wit geven organisatoren zoiets nooit graag toe: tanend succes maakt je festival minder aantrekkelijk, en is dus bad for business. Gaat het de Belgische festivals dus voor de wind? Natuurlijk! Maar een gerichte toekomstvisie is geen overbodige luxe.