De groene Obamacare

Al 25 Amerikaanse staten zeggen dat ze het klimaatplan van de Amerikaanse president Barack Obama niet willen uitvoeren. Staten als Wyoming en West Virginia, waar koolmijnen en kolencentrales voor veel werkgelegenheid zorgen, bereiden ook juridische stappen voor. Het plan lijkt daarmee net zo omstreden te worden als Obamacare, dat ondanks groot verzet uiteindelijk zonder grote aanpassingen werd doorgevoerd.

De Amerikaanse president Barack Obama stelde zijn plan gisteren voor. Hij gaat een stap verder dan de doelstellingen die hij vorig jaar aankondigde: in 2030 moet de CO2-uitstoot met 32 procent worden verminderd ten opzichte van het niveau in 2005. Met de sluiting van honderden kolencentrales en overstap naar hernieuwbare energie hoopt Obama in zijn laatste ambtsjaar alsnog geschiedenis te schrijven op klimaatvlak.

Prijs op CO2-uitstoot

De plannen moeten daarvoor wel langs de Republikeinse gouverneurs passeren. De Republikeinse senator Mitch McConnell uit Kentucky is al voor de officiële aankondiging een campagne gestart om de wetgeving tegen te houden. Zo'n 25 staten stellen dat ze simpelweg weigeren het plan uit te voeren. Ze dreigen zelfs met juridische stappen.

In de voorgestelde regulering worden maxima aan de uitstoot van Amerikaanse staten gesteld. De staten mogen zelf invullen hoe ze die doelen behalen. Er wordt een ruilsysteem opgezet waardoor staten die minder CO2 reduceren dan hun quotum toelaat, dat overschot kunnen verhandelen aan staten die tekort komen. Dat systeem zorgt ervoor dat er een prijs komt te staan op het uitstoten van CO2. Het doel is bedrijven te bewegen om over te stappen naar productie met minder uitstoot. Het systeem wordt al gebruikt door verschillende landen, het grootste programma is het ETS-systeem van de Europese Unie.

De Amerikaanse staten moeten volgens het plan uiterlijk in 2022 beginnen met de reductie van uitstoot. Staten die in 2020 al vermindering laten zien, worden beloond met extra punten in het ruilsysteem. De kosten van het plan zullen tot 2030 jaarlijks 8,4 miljard dollar bedragen, zo wordt nu geschat. De exacte kosten zullen pas duidelijk zijn wanneer de staten weten hoe ze hun quota willen behalen. Wanneer de staten weigeren heeft de Environmental Protection Agency (EPA) de autoriteit om een federaal plan in te voeren.

In 2014 kondigde Obama al klimaatplannen aan. De nieuwe plannen verhogen de 30 procent van toen niet alleen naar 32 procent, maar kiezen ook een andere richting. Eerder was het doel om over te stappen naar aardgas, dat slechts de halve hoeveelheid CO2 van koolstof produceert. Vanaf daar zou dan de overstap worden gemaakt naar duurzame energiebronnen. Voor aardgas is in het nieuwe plan veel minder ruimte: de overstap naar groene energie moet in één keer gemaakt worden. In 2030 moet 28 procent van de energie uit hernieuwbare bronnen - zon, wind, water - komen, in het eerdere plan was dat 22 procent. Op dit moment is slechts 7 procent van de energie groen.

Onverantwoord en overdreven

De uitvoering van het plan zal neerkomen op Obama's opvolgers. Met de democratische presidentskandidaat Hillary Clinton lijkt alles perfect afgestemd: precies een week geleden kondigde zij in Iowa aan dat schone energie haar belangrijkste agendapunt zal worden, mocht ze verkozen worden. Clintons ambities zijn nog groter: in 2027 moet 33 procent van de energie in het land hernieuwbaar zijn.

Ook de Republikeinen gebruiken het plan in hun verkiezingscampagne. Presidentskandidaat en senator uit Florida Marco Rubio noemt Obama's plan "een catastrofe" en waarschuwt Amerika's hardwerkende burgers voor hoge energierekeningen. Ook voormalig gouverneur van Florida Jeb Bush sprak zich fel uit tegen de plannen, die hij "onverantwoord" en "overdreven" vindt.