Direct naar artikelinhoud

EU-defensieplan: meer samenwerking, maar geen eigen leger

De Europese Commissie heeft een ontwerpnota voor een defensieplan voorgesteld. Conclusie: de EU- landen moeten militair veel meer samenwerken, maar een eigen leger is geen optie.

De traditionele soft power (diplomatie, hulp) van de EU voldoet niet langer in een steeds gewelddadiger wereld, stelt de Commissie. In een van de toekomstscenario's die ze volgende week presenteert, wordt de defensieplanning van de lidstaten 'volledig gesynchroniseerd' en komen er gezamenlijke legereenheden.

"Er staat erg veel op het spel voor Europa en zijn burgers", schrijft de Commissie. "Vrede en veiligheid thuis zijn niet langer verzekerd in een wereld waar grote en regionale machten zich herbewapenen, waar terroristen toeslaan in het hart van Europese steden en cyberaanvallen toenemen."

Om de burger te beschermen, is de NAVO niet genoeg, zeker nu de VS openlijk twijfel zaaien over de omvang van hun bijdrage. "Meer dan ooit moeten de Europeanen een grotere verantwoordelijkheid voor hun veiligheid nemen", schrijft de Commissie in de zestien pagina's tellende ontwerpnota.

Drie scenario's

Daarin staan drie toekomstscenario's voor de Europese defensie. Het minimale scenario (Samenwerking) is een bescheiden stap voorwaarts. De samenwerking tussen de lidstaten blijft hierin op vrijwillige basis, de EU is alleen betrokken bij kleinschalige civiele en humanitaire missies om crises elders te bezweren. Binnen Europa is de EU ondersteunend bij cyber- en terreuraanvallen. De defensie-industrie blijft nationaal en verdeeld, wat leidt tot onnodige overlap.

Dit minimale scenario biedt volgens de Commissie onvoldoende antwoord op de nieuwe dreigingen. In haar tweede optie (Delen) is er dan ook sprake van een 'veel grotere financiële en operationele solidariteit'. Samenwerking wordt de norm, niet meer de uitzondering. Nationale defensieplannen worden op elkaar afgestemd en de overlap 'drastisch beperkt'.

In de meest ambitieuze optie (Gezamenlijk) kan de EU de zwaarste operaties aan, met inzet van de marine in een vijandige omgeving. De militaire planning van de lidstaten is volledig gesynchroniseerd met het oog op integratie van legeronderdelen.