'Vechten voor de vrijheid' doe je in Brussel

oen ik vorige week donderdag hoorde dat de ministers die in Catalonië waren achtergebleven, werden opgepakt, kon ik niet langer in Catalonië blijven." Aan het woord is Jordi, een kale veertiger getooid in een Catalaanse onafhankelijkheidsvlag. Hij volgde vorige week Puigdemont en zijn ministers naar Brussel. "We moeten vechten voor onze vrijheid, vechten voor de democratie!", klinkt hij strijdvaardig.

En hij is beslist niet de enige die er zo over denkt. De Brusselse Bozar is volgelopen met Catalanen. De begroetingen zijn hartelijk. Zo'n 200 burgemeesters komen Europa tot de orde roepen. Allen zitten ze strak in het pak, en dragen ze een geel lintje, het symbool van de onafhankelijkheidsstrijd.

"De Catalanen zijn 18 keer naar de Spaanse regering gestapt om op te roepen tot dialoog, maar we werden telkens wandelen gestuurd", vertelt Eloi Bergos, burgemeester van het 495 zielen tellende dorpje Penelles. De onafhankelijkheid uitroepen na het referendum van 1 oktober was volgens hem dan ook de enige optie die de Catalaanse regering nog restte.

N-VA

De verontwaardiging over de reactie van de Spaanse regering en justitie is groot. Niet enkel bij de Catalanen. Ook heel wat politici van N-VA en Vlaams Belang zijn naar de Bozar gekomen. "Als je op korte tijd zoveel burgemeesters kan mobiliseren, dan is dat een sterk signaal", vindt N-VA-parlementslid en burgemeester van Dessel Kris Van Dijck. Ook hij wijst de Spaanse overheid met de vinger. "Het is ongehoord dat mensen op basis van een stemming in het parlement in de gevangenis worden gegooid."

Naarmate de middag vordert, verschijnen steeds meer Catalaanse vlaggen in de Bozar. Het gebouw loopt vol. De zaal is niet groot genoeg voor iedereen. Zo'n 70 mensen blijven buiten staan, om de toespraken van de burgemeesters te volgen. Een oudere Catalaanse man haalt zijn metrokaartje boven in de hoop de portier te vermurwen hem toch een plaatsje binnen te gunnen. Tevergeefs.

De Catalaanse Joanna Baquer Danés en haar Belgische man François Verhelst zijn op het nippertje wel binnen geraakt, samen met hun dochtertje Eli. "Dit wilden we niet missen. Het is uitzonderlijk dat hier 200 burgemeesters zijn. Dit toont aan dat dit meer is dan een intern Spaans conflict, zoals zo vaak gezegd wordt. Dit is ook een Europees verhaal." Dat hun dochter erbij is, heeft niets met indoctrinatie te maken, lacht François. "We vonden gewoon geen opvang."

Europa is waar het vandaag om draait. De Catalanen willen de Europese Unie wakker schudden. "Laat ons hopen dat Europa luistert", zegt Maria Rosa Vila, burgemeester van het dorpje Amer. Ze hoopt dat Catalonië meer autonomie krijgt, een verzuchting die we ook bij al haar collega's horen. "We hopen op onafhankelijkheid, maar meer autonomie is al een eerste stap."

Van Dijck is verbolgen over het uitblijven van een Europese reactie. "Ik draai al lang mee. Ik heb de onafhankelijkheid van Kosovo meegemaakt. Ik kan er niet bij dat Europa hier de andere kant uitkijkt."

'President' Puigdemont

Het rumoer zwelt aan als duidelijk wordt dat Puigdemont ook in het gebouw is. De politieagenten, die tot dan rustig stonden te keuvelen, zijn nu op hun hoede voor oproer. In de zaal worden de burgemeesters uitzinnig. Ze scanderen luid 'President, president', terwijl ze hun vara, hun traditionele burgemeestersstaf, in de lucht steken.

Met in de achtergrond de Catalaanse en de Europese vlag broederlijk naast elkaar neemt een vijftal burgemeesters het woord. Ze richten zich in het Frans en het Engels tot de EU. "Europa, de waarden waarop jij gesticht bent, worden nu met de voeten getreden", klinkt het. Wanneer een andere burgemeester - "Free our prisoners" - oproept om de aangehouden Catalaanse ministers vrij te laten, klinkt het uit alle kelen luid "Libertad!", "vrijheid".

Wanneer vervolgens Puigdemont naar het spreekgestoelte stapt, geeft de zaal hem een staande ovatie. In zijn eerste publieke optreden nadat Spanje een Europees aanhoudingsbevel tegen hem uitgevaardigde, dankt hij nadrukkelijk "de vrienden van de N-VA". Nadien veroordeelt hij wat hij "de Spaanse staatsgreep" noemt. "Meneer Juncker, is dit het Europa dat u wil?", richt hij zich rechtstreeks tot de voorzitter van de Europese Commissie.

De Bozar lijkt gevuld van eensgezindheid over de Catalaanse zaak. Toch is er ook één dissonante stem te horen. Die van de 72-jarige Encarna. Met haar roze hoed en Spaanse vlag springt ze erg in het oog. "Ik ben voor de eenheid van Spanje, zoals ik voor de eenheid van België ben, waar ik al 60 jaar woon", legt ze uit. Eerder op de dag was ze ook al op een manifestatie op het Schumanplein, samen met andere tegenstanders van de Catalaanse onafhankelijkheid. "We hadden afgesproken elkaar hier vanavond weer te ontmoeten, maar de anderen zijn niet gekomen", besluit ze, voor ze teleurgesteld weggaat.