Koppelverkoop kannibaliseert koopjes

Sommigen deden het enigszins schroomvallig, anderen pakten er schreeuwerig mee uit, maar wie afgelopen weekeinde de mensenzeeën in de grote winkelcentra trotseerde, kon er niet naast kijken: het fenomeen van de koppelverkoop beleeft dit najaar zijn grote doorbraak in ons land.

Dertig, 40 tot zelfs 50 procent korting, nu al, als je je maar bereid toont minstens twee dikke truien, overbodige winterjassen of ander fraais in één keer aan te kopen. Koopjes avant la lettre, zeg maar, want officieel zitten we nu in de sperperiode en mogen pas vanaf volgende zaterdag openlijk kortingen worden aangeboden. Al is, voor alle duidelijkheid, dit soort koppelkortingen wettig perfect toegestaan, net zoals zogenaamde fluisterkoopjes dat ook zijn.

Beroerde jaren

Dankzij de koppelverkoop vielen de voorbije jaren vooral bij enkele grote ketens nog voor de eigenlijke koopjes fijne kortingen te rapen. Als de detailhandel in kleding en schoenen nu noodgedwongen volgt, is dat nog maar eens een indicatie dat het die kleinhandel niet bepaald voor de wind gaat. Waarbij veel zelfstandige winkeluitbaters nu dus resoluut eieren voor hun geld kiezen, maar daarbij natuurlijk ook dapper het effect van hun zo moeizaam bedongen koopjeswetgeving almaar verder ondergraven.

"Dat klopt volledig", bevestigt Christine Mattheeuws, voorzitter van het Neutraal Syndicaat voor Zelfstandigen. "Maar de mode-detailhandel heeft er dan ook ronduit beroerde maanden op zitten: de omzet van zelfstandige kledingwinkels daalde het voorbije najaar met gemiddeld 7 procent. We moeten toch al flink wat jaren teruggaan om nog een dergelijke dramatische achteruitgang te zien. Schoenwinkels deden het iets minder slecht, maar ook daar was het najaar verre van florissant. Samen met jou stel ik vast dat die koppelverkoop volledig doorgebroken is, en ik betreur dat. Tegelijk kan ik er ook begrip voor opbrengen: wie niet meedoet, ziet zijn najaar volledig de dieperik in gaan."

De officiële sperperiode loopt in ons land van 2 december tot en met 1 januari. In die periode mogen handelaars kortingen niet openlijk aankondigen of suggereren - bijvoorbeeld door naakte etalagepoppen in de etalage te plaatsen - maar een klant in stilte een korting aanbieden en de koppelverkoop vallen uitdrukkelijk niet onder dat verbod.

Hebben de officiële koopjes dan nog zin, zeker als de mooiste brokken nog voor de start van die periode al weggekaapt worden? "Toch wel", vindt Mattheeuws. "Flink wat consumenten hebben nu eenmaal geen boodschap aan een verplichte dubbele aankoop en storten zich toch nog enthousiast op de echte koopjes. Ook voor de winkeliers zelf, die onder meer door de lentetemperaturen van de voorbije weken met grote stocks blijven zitten en hun winkel moeten leegmaken tegen eind januari."

Online

Vaststelling blijft natuurlijk dat het bepaald niet de eerste keer is dat de detailhandel nog voor het begin van de koopjes aan de klaagmuur staat, terwijl ook de resultaten van die koopjes zelf de voorbije jaren eerder in dalende dan in stijgende lijn gingen.

De kleinhandel zit dus met een probleem, en kijkt daarvoor zowel in eigen boezem als naar de politiek. "Willen we de concurrentieslag met baanwinkels, grote buitenlandse spelers en e-handel winnen, dan moeten veel winkeliers een stuk innovatiever uit de hoek komen en moeten ze ook op de onlinekar springen", erkent Mattheeuws.

"Tegelijk wil ik onze Vlaamse politici herinneren aan al hun boude uitspraken over een 'kernversterkend beleid', die ze doorgaans snel vergeten als ze weer eens een nieuwe baanwinkel of een groot winkelcentrum mogen vergunnen. Op korte termijn levert dat inderdaad veel extra banen op, maar wat op de lange termijn? Daarnaast kunnen we maar hopen dat het in januari toch nog eens winter wordt. Enkel dat kan de schade op korte termijn nog enigszins beperken."