Deadline voor Francken: 1 mei

Sinds nieuwjaar lijkt het bij de Dienst Vreemdelingenzaken (DVZ) en Fedasil de hotelbusiness. Het agentschap geeft door hoeveel vrije bedden het elke dag heeft, en daar stemt DVZ zijn aantal asielaanvragen op af. Zijn er bijvoorbeeld 60 bedden leeg, dan mogen 60 asielzoekers zich registreren bij DVZ.

Het plafond is er gekomen omdat er voortdurend centra de deuren sluiten en een tekort aan opvangplaatsen dreigt. Staatssecretaris Francken maakt zich echter sterk dat het spreidingsplan voor asielzoekers op 1 mei rond zal zijn. Dat gecontesteerde en langverwachte plan zou de ergste nood moeten lenigen.

Dorpspolitiek

Het spreidingsplan voorziet 5.000 bijkomende slaapplaatsen, verspreid over heel België op basis van objectieve criteria. Bij de berekening hoeveel asielzoekers een gemeente moet opnemen, tellen het aantal inwoners (35 procent), het aantal bestaande opvangplaatsen (30%), het belastbaar inkomen (20%) en het aantal leefloners (15%) mee. Nog in december klopte de regering dit plan principieel af, daarna begon het wheelen en dealen tussen de kabinetten. Want de grote principes konden dan wel vastliggen, toch bleven de aantallen voor elke gemeente sindsdien stijgen en dalen.

Want welke oude opvangplaatsen tellen mee? Degene die er al enkele jaren zijn of degene die er de afgelopen maanden zijn bijgekomen? Tellen de plaatsen voor kinderen mee of niet? En welke sancties tref je voor gemeenten die niet willen meewerken? Vaak nam de dorpspolitiek het over tijdens de onderhandelingen over het spreidingsplan, omdat elke partij zijn of haar burgemeesters zo veel mogelijk wil ontzien. Elke minieme verandering leidde tot nieuwe simulaties en nieuwe cijfers voor elke gemeente.

Bij CD&V en Open Vld klagen ze dan ook dat Francken eindeloos treuzelt met de precieze uitwerking van het plan. "N-VA gaat niet vooruit", klinkt het bij een hoge regeringsbron. "Het kabinet van Francken schrijft de technische aspecten van het spreidingsplan niet uit. Zijn mensen blijven maar leuteren over de details."

De Vlaams-nationalisten zijn een heel andere mening toegedaan. "De coalitiepartners die beweren dat we niet op schema zitten, weten niet waarover ze spreken of zijn gewoon van slechte wil. Het verplichte spreidingsplan staat al sinds 2010 in de opvangwet. Waar waren die coalitiepartners de afgelopen zes jaar? Wij zaten in die jaren niet in de regering, zij wel."

Volgende week zou het definitieve plan op de regeringstafel belanden. Komt er daar geen kink in de kabel, dan rest alleen nog de Raad van State. "En dus is 1 mei perfect haalbaar", redeneert het kabinet van Francken.

Verloederde camping

Het spreidingsplan heeft als voordeel dat de willekeur verdwijnt. Gemeentes die een lege kazerne of een verloederde camping op hun grondgebied hebben, zullen niet langer ineens honderden asielzoekers moeten opnemen terwijl hun buurgemeenten de dans ontspringen. Dat kan het draagvlak bij de bevolking alleen maar vergroten.

Als het plan daadwerkelijk rond is op de Dag van de Arbeid, zal dat niets te vroeg zijn. Traditioneel wagen meer mensen in de milde lente- en zomermaanden de tocht over de Middellandse Zee. Bij Francken blokken ze vragen over die verwachte toevloed van asielaanvragen af. Ze willen niet 'vooruitlopen op de zaken'. Dé vraag voor de komende maanden wordt nochtans hoeveel extra opvangplaatsen nodig zullen zijn.

Zo scheutig het kabinet is met informatie over het spreidingsplan, zo zwijgzaam is het over andere bijkomende plaatsen. Volgens welingelichte bronnen bezorgde Fedasil de staatssecretaris twee maanden geleden al een lijst met 9.000 extra plaatsen. Die opvangcentra zouden zowel door de federale overheid als door de traditionele partners (Rode Kruis en Vluchtelingenwerk Vlaanderen) en de privésector (G4Security/Corsendonk of andere bedrijven) worden uitgebaat. Francken zou die lijst hebben ingekort tot 3.000 plaatsen, maar ook daarover is er naar verluidt nog geen akkoord.