Bewogen dag geeft dominodynamiek nieuw elan
De massale opkomst gisteren op het Tahrirplein in Caïro geeft mogelijk aanleiding tot een aantal andere politieke omwentelingen. Algerije is het land dat daarbij het eerst genoemd wordt, maar het is niet uitgesloten dat de revolutionaire vlam overslaat naar landen als Soedan en Congo-Kinshasa.
De kans dat er in Algerije de komende dagen opnieuw volksprotest komt, is groot. Vandaag is er opnieuw het vrijdaggebed, en zaterdag is er in de hoofdstad Algiers een betoging tegen president Bouteflika gepland. Het lijdt geen twijfel dat de val van Moebarak de Algerijnse betogers een extra stimulus zal geven om de straat op te gaan. Ook de oorzaken van de Algerijnse onvrede zijn sterk vergelijkbaar met die van Egypte: een jonge bevolking die geconfronteerd wordt met hoge werkloosheid en amper geld heeft om zich te voorzien in zijn basisbehoeften.
In het recente verleden waren er trouwens al meerdere protesten in Algiers en andere steden. Om de onvrede te temperen, besloot de regering de taks op suiker en kookolie te verlagen. Verder kondigde Bouteflika de opheffing van de 19 jaar oude noodtoestand af en beloofde hij dat de publieke media ruimte zullen reserveren voor de oppositie. De kans dat die toegevingen voldoende zullen zijn, is sinds gisteren klein.
In andere Arabische landen als Jordanië behoort een totale omwenteling waarschijnlijk niet tot de mogelijkheden. Veel Jordaniërs vragen wel om een nieuwe regering, maar de positie van de populaire koning Abdullah lijkt niet in gevaar te komen. Wel is het zo dat vele Jordaanse jongeren met gsm’s en computers bijna permanent in contact staan met jonge Egyptenaren. Nogal wat analisten voorspellen dat de ideeën van verandering voor meer openheid zullen zorgen zonder dat er een regimeswitch komt.
Congo en Soedan
Gezien de kracht van nieuwe media als Facebook en Twitter is het niet uitgesloten dat de val van Moebarak ook in subsahara-landen een impact zal hebben. In Soedan kwamen enkele weken geleden al betogers op straat tegen de autoritaire president Omar al-Bashir. Sommige waarnemers suggereerden de jongste dagen voorzichtig dat ook Congo-Kinshasa wel eens een van de volgende landen zou kunnen worden waar zich een omwenteling voltrekt. De hypothese wordt gevoed door het feit dat het overgrote deel van de Congolese bevolking al jaren in grote miserie leeft. Ook het feit dat het regime van president Kabila de jongste maanden een zwakke en verkrampte indruk naliet, voedt de theorie van verandering. Daar staat tegenover dat Kabila over een zwaar bewapend veiligheidsapparaat beschikt dat alles te verliezen heeft met een mogelijke machtsoverdracht.