Willen of niet, Pence is aan zet
Terwijl de Amerikaanse president steeds meer steun verliest, zijn alle ogen gericht op vicepresident Mike Pence. Houdt hij zich klaar om straks het roer over te nemen? Want in Washington weet je tenslotte nooit.
Het was in januari bij zijn beëdiging dat Donald Trump de op de trappen van het Capitool verzamelde politieke elite er ongenadig van langs gaf. De politici in de hoofdstad verrijkten zich terwijl roestende fabrieken zich als grafstenen over het land verspreidden, het volk berovend van werk en welvaart, fulmineerde hij. Dat was Dag 1 van zijn presidentschap, inmiddels is het Dag 210. Trump is geïsoleerd en verzwakt; partijgenoten, generaals en topondernemers nemen afstand van hem. De elite kijkt toe, ziet het bloeden, maar wacht af. Wraak is in Washington D.C. een gerecht waarvan niemand weet wanneer het wordt opgediend.
Veel onttrekt zich aan het oog in de achterkamers van de macht. Er wordt gesmoesd, er wordt gekonkeld, er wordt naar elkaar geloerd. De media letten op de kleinste details, ze fileren citaten en checken agenda's op zoek naar mogelijke aanwijzingen voor wat er komen gaat. Veel aandacht gaat uit naar vicepresident Mike Pence.
De New York Times kwam twee weken geleden met het verhaal dat Pence opvallend veel bijeenkomsten heeft die zouden kunnen duiden op presidentiële aspiraties. Zo sprak hij in juni op een pig roast in Iowa, de staat waarmee de presidentiële voorverkiezingen traditioneel beginnen. Ook ontving hij in zijn residentie conservatieve activisten en geldschieters. Volgens de krant lijkt het erop dat de vicepresident zich voorbereidt op een mogelijke gooi naar het president mocht Trump om welke reden dan ook niet beschikbaar zijn voor een tweede ambtstermijn.
Pence reageerde furieus op het artikel, dat hij "beledigend" noemde voor hem en zijn gezin. "Welk nepnieuws er ook naar buiten wordt gebracht over ons, mijn team zal er alles aan doen om het programma van de president te verwezenlijken en hem te laten winnen in 2020."
De ontkenning was niet verrassend, niemand had een bevestiging verwacht, over alles in Washington daalt een Byzantijnse sluier neer als de machtsvraag aan de orde komt.
Chaos en incompetentie
De vicepresident had de afgelopen week in elk geval het geluk dat hij in het buitenland verbleef en zich nauwelijks hoefde uit te laten over Trumps omstreden reacties op het geweld in Charlottesville. Behendig ontweek hij een vraag of hij het eens was met de president dat er onder de rechtse demonstranten in Virginia ook 'goeie lui' waren. Wel verklaarde hij pal achter Trump te staan.
Pence heeft geen andere keuze. Als hij zich nu te veel distantieert van de president, kan hem dat fataal worden. Toch blijft iedereen naar hem kijken, wat niet zo verwonderlijk is gezien de "verpletterende hoeveelheid instabiliteit, chaos en incompetentie" waarmee in de woorden van een Republikeins politicus het presidentschap van Trump gepaard gaat. Ook is er nog het onderzoek naar banden van Trumps campagneteam met Rusland.
Vaak valt het woord 'impeachment', maar voor een eventuele afzettingsprocedure is een Republikeinse meerderheid nodig en dat is niet waarschijnlijk zolang niet bewezen wordt dat Trump in de verkiezingen heeft samengespannen met de Russen. Wel zijn sommige Republikeinse politici vrij open over hun wens dat Pence de Republikeinse presidentskandidaat wordt in 2020 en niet Trump. De conservatief William Kristol, hoofdredacteur van het blad The Weekly Standard en Trump-criticus, heeft een comité opgericht tegen een nieuwe nominatie van de president.
Het broeit dus, dat is zeker. Een presentator van de rechtse televisiezender Fox klaagt dat hij deze week geen Republikein kon vinden die bereid was de president voor de camera te verdedigen. Op de politieke site van The Hill zegt de Republikeinse opiniepeiler dat het establishment zich tegen de president heeft gekeerd. Maar hij heeft nog steeds de steun van de harde kern van zijn aanhang, aldus Frank Luntz. Een andere peilingsdeskundige meent dat de Republikeinse partijtop een vuil spel speelt. "Zij willen hem ondermijnen omdat zij nog steeds furieus zijn dat hij vorig jaar de controle over hun partij kreeg', zegt John McLauglin.
Campagne
Hij werkte voor de campagne voor Trump, maar de door hem beschreven sentimenten zouden inderdaad een rol kunnen spelen. Het is Washington, geen politicus is daar zijn leven zeker, als hij of zij door eigen of andermans toedoen kwetsbaar wordt. De stad kan wreed zijn, weet de Washingtonse veteraan John McCain. "Men ziet zwakte in deze president", zegt de senator in de New York Times. "Je moet beseffen dat het geen prettig bedrijf is hier."