Japanse tsunami veroorzaakte wereldreis zeedieren
De tsunami die Japan in 2011 trof, heeft een ongeziene biologische wereldreis teweeggebracht. Honderden soorten zeedieren zijn met wrakstukken en andere objecten vanaf de Japanse kust de Stille Oceaan overgestoken en beland op de westkust van de VS.
Een zware aardbeving veroorzaakte in maart 2011 een tsunami die een ravage aanrichtte op de oostkust van Japan. Dorpen werden weggevaagd, infrastructuur verwoest, in Fukushima voltrok zich een van de grootste kernrampen in de geschiedenis.
Toen de golven zich terugtrokken kwamen miljoenen tonnen puin en afval in de oceaan terecht. Een deel bleef hangen voor de Japanse kust, een deel dreef weg. Een eindeloze hoeveelheid objecten - variërend van stukjes plastic over schepen tot delen van woningen - dobberde naar open zee en strandde in de loop der jaren 7.000 kilometer verder op de kusten van Hawaï en Noord-Amerika.
Met al die rommel verhuisden ook veel zeedieren, die zich hadden vastgehecht of anderszins waren meegelift. Amerikaanse wetenschappers telden ten minste 289 soorten levende organismen op en tussen aangespoelde voorwerpen uit Japan. Nog steeds worden nieuwe 'reizigers' ontdekt.
Ringwormen en mosselen
Het gaat om vissen en ongewervelde dieren die, voor zover bekend, nooit eerder de Grote Oceaan zijn overgestoken. De onderzoekers vonden onder meer weekdieren, ringwormen, zeeanemonen, mosselen en schaaldieren. Alleen al op een drijvend dok dat vastliep op de kust van Oregon werden tachtig soorten gevonden.
De onderzoekers, die hun bevindingen publiceerden in Science, zeggen verrast te zijn dat zes jaar na de tsunami nog steeds levende dieren aan land komen in de VS. Sommige soorten hadden langer overleefd dan zij voor mogelijk hadden gehouden. Andere soorten bleken zich onderweg te hebben vermenigvuldigd. De overstekers zijn geholpen door het vele plastic en glasvezel dat zich tussen het afval bevond. Kunststoffen blijven in zee langer intact dan de meeste natuurlijke materialen.
In hoeverre de nieuwkomers een bedreiging vormen voor plaatselijke soorten is niet duidelijk. De auteurs zeggen nog geen aanwijzingen te hebben dat soorten uit Japan zich hebben gevestigd in de VS. Al voegen ze eraan toe dat het jaren kan duren voordat de vestiging van invasieve soorten wordt ontdekt.
Dat diersoorten zich over oceanen kunnen verplaatsen is een bekend verschijnsel, zegt marien bioloog Jan Andries van Franeker. "Wat dit bijzonder maakt, is de enorme schaal van het transport en de grote hoeveelheid kunststoffen en glasvezel tussen het afval. Deze publicatie registreert heel degelijk een van de mogelijke gevolgen van plastic afval in oceanen."