Vlaanderen moet 'radicaal digitaal'

Volgens het actieplan 'Vlaanderen Radicaal Digitaal' moet het in 2020 voorgoed gedaan zijn met het aanschuiven aan loketten en het invullen van tientallen formulieren. Tegen dan zouden alle contacten met de Vlaamse overheid snel en simpel via het internet moeten kunnen. Concreet: aanvragen voor toelagen, subsidies en premies zullen digitaal verlopen. Het zou mogelijk worden om de dossierstatus van vergunningen online op te vragen. Wanneer iemand zijn gegevens bezorgt aan een overheidsdienst, hoeft hij dat nooit meer aan een andere doen. De diensten wisselen die informatie automatisch onderling uit.

De digitale vooruitzichten zijn veelbelovend. Vraag is of ze ook praktisch haalbaar zijn? Vlaanderen heeft sinds de eeuwwisseling de mond vol van e-government. Op een aantal punten is er vooruitgang. Overheidsdiensten zijn overgeschakeld op de cloud zodat ze niet gebonden zijn aan hun bureau om te kunnen werken. De digitale handtekening is in opmars. Kopiëren gaat via een toestel honderd meter verderop. Maar dit zijn vooral interne verbeteringen. De burger voelt het verschil niet meteen. Vlaams ombudsman Bart Weekers: "Er zijn heel mooie beloftes gemaakt, maar die inlossen is niet makkelijk."

Extra duwtje in de rug

Bevoegd minister Liesbeth Homans beseft dat. Ze trekt nu drie jaar lang 10 miljoen euro uit voor projecten om de digitalisering een boost te geven (zie inzet). "Ik wil complexe procedures en administratieve lasten zo veel mogelijk vermijden. Het geld komt in een hefboombudget. Het vervangt met andere woorden niet de normale financiering maar het moet net een extra duw in de rug geven."

Het meest opvallende project dat op een extratje mag rekenen, is de automatische toekenning van de studietoelagen. Wie in aanmerking komt voor zo'n toelage, zou in de toekomst automatisch een ingevuld dossier toegestuurd krijgen van de overheid, zoals vandaag al gebeurt met de vooraf ingevulde belastingaangifte. Ondanks een aantal versoepelingen blijft de huidige procedure voor de studietoelage complex. Elk jaar zijn er mensen die hun aanvraag voor een toelage te laat indienen. Er zijn nog altijd gezinnen die vandaag geen aanvraag indienen terwijl ze er nochtans wel binnen de voorwaarden vallen. Bovendien komen er jaarlijks een honderdtal klachten binnen van mensen die hun centen pas halverwege het schooljaar doorgestort krijgen, terwijl alle kosten voor schoolboeken en -gerief dan al maanden gemaakt zijn.

Weekers: "De digitalisering van de overheid kun je op duizend-en-een manieren aanpakken. De beste manier is je focussen op een aantal concrete projecten, die een duidelijk verschil maken voor de burgers. En dat doet Homans nu. De steun voor automatische toekenning van studietoelagen is erg welkom. De regering belooft die al jaren, maar door allerlei problemen is het er nog niet van gekomen."

Voor de automatische toekenning van de studietoelagen wordt iets meer dan 1 miljoen euro vrijgemaakt. Tegen 2018 zou het nieuwe systeem klaar zijn.

Wonen Vlaanderen ontvangt 1,1 miljoen euro voor een Vlaams Loket Woningkwaliteit. Dat zal onder meer de vrijstellingen voor de 'krotbelasting' automatisch toekennen. Het Agentschap voor Geografische Informatie zal een gebouwenregister aanmaken met 1,2 miljoen euro. Dat zal ervoor zorgen dat elk gebouw een soort 'identiteitskaart' krijgt met daarop relevante informatie zoals het energieverbruik, informatie over de bouwvergunning, het plan van de architect.

Bestellen van tickets

Het Agentschap Ondernemen krijgt 1,5 miljoen euro voor de opzet van een e-loket voor ondernemers. En Toegankelijk Vlaanderen zal een database ontwikkelen met informatie voor mensen met een handicap die een evenement willen bezoeken. Want mensen met een beperking ervaren heel wat moeilijkheden bij het bestellen van tickets. Vaak kunnen ze alleen telefonisch hun noden bekend maken.