Waarom dure bril verzekeren weinig opbrengt
Een verzekering tegen borstkanker, kapotte smartphones of dode huisdieren: van zodra het je kan overkomen, kun je er een polis voor afsluiten. Maar zijn zulke aanvullende verzekeringen een slimme zet of weggesmeten geld? 'In principe kun je dat perfect berekenen.'
Met de Femina-verzekering van AG Insurance kunnen vrouwen zich nu ook verzekeren tegen borstkanker. Het is het laatste nieuwe hebbeding in het brede aanbod van aanvullende verzekeringen. Een kapotte fiets, verloren bril, verdwenen bagage, internetfraude of te weinig sneeuw op skivakantie: de lijst is eindeloos.
Consumentenorganisatie Test-Aankoop onderzocht de voorbije jaren de meerwaarde van aanvullende verzekeringen. "En bij een heleboel ervan kon je je afvragen of het sop de kolen wel waard was", zegt woordvoerder Simon November. Al geeft hij meteen toe dat de meerwaarde per individu heel erg kan verschillen.
Hoe interessant een polis is, zou je in principe moeten kunnen achterhalen via kansberekening. "Borstkanker krijgen, een bril verliezen... dat zijn gebeurtenissen", legt wiskundige en filosoof Jean Paul Van Bendegem (VUB) uit. "Wat is de kans dat zo'n gebeurtenis zich voordoet? Dat kun je berekenen voor een populatie, maar dan heb je natuurlijk een gemiddelde. Een individu kan daar heel erg van afwijken. Iemand die elke dag drie pakjes rookt, heeft statistisch heel veel kans om longkanker te krijgen. Maar je zult maar die ene zijn die vlot 80 jaar haalt."
DNA-screening
Een individuele kans berekenen, is een uitdaging. Maar niet onmogelijk. "Ik denk dat zoiets meer en meer mogelijk wordt, naarmate we meer toegang krijgen tot big data en zoekalgoritmes", zegt Van Bendegem. De buurt waar je woont, je job, persoonlijkheid, sociaal leven... Het bepaalt allemaal mee hoe groot de kans is dat iets je al dan niet zal overkomen.
In de medische wereld zijn we trouwens al zover, stelt Van Bendegem. "Denk maar aan DNA-screening. Heeft iemand een gen die het risico op borstkanker potentieel verhoogt? Dan is zo'n verzekering wellicht een goed idee." In die zin is het ook een kwestie van gezond verstand. Wie nooit fietst, moet zich ook geen fietsverzekering aanschaffen. Maar wie elke dag 15 kilometer trapt en zijn duur exemplaar urenlang moet achterlaten in een ongure stationsbuurt, kan zo'n polis overwegen.
Bij kansberekening gaat het niet alleen over de kans dat iets zich voordoet. "Het gaat ook over de waarde van de gebeurtenis als het zich effectief voordoet", benadrukt Van Bendegem. "De kans dat een kerncentrale ontploft is uitermate klein. Maar áls het gebeurt, dan zijn de gevolgen niet te overzien. Dus proberen we dat maximaal te vermijden. In die zin is het waardevoller je te verzekeren tegen borstkanker dan tegen een kapotte bril."
Maar zelfs al is het risico groot en de waarde hoog, dan moet ook het prijskaartje bekeken worden. Loont het om elke maand 9 euro voor een smartphoneverzekering te betalen, als je gsm amper 200 euro heeft gekost? Of hoe verstandig is het om ruim 100 euro te spenderen aan een tandzorgverzekering als je met twee tandartsbezoekjes per jaar een mooi en gezond gebit weet te houden?
Verzekeringsmaatschappijen zijn natuurlijk commerciële bedrijven die winst moeten halen uit hun producten. Hoe interessant die producten voor hén zijn, laten ze berekenen door actuarissen of verzekeringswiskundigen.
"Rendabiliteit, solvabiliteit, tarieven... daar houden wij ons mee bezig", zegt een actuaris die zijn naam liever niet in de krant wil. Forfaits, uitzonderingen, extra voorwaarden... Het is niet eenvoudig om het financiële plaatje van aanvullende verzekeringen helder te krijgen."Met behulp van allerlei statistieken kan ik perfect berekenen of een polis interessant is voor iemand. Maar voor een leek aan de keukentafel is zoiets niet evident."