Pohlmann & Calvo
Joachim Pohlmann is woordvoerder van Bart De Wever (N-VA) en schrijver. Zijn wisselcolumn met Kristof Calvo (Groen) verschijnt op vrijdag.
Vandaag is het Black Friday, de dag dat winkels om schijnbaar onverklaarbare reden korting geven om de mercantiel slappe periode tussen Halloween en Sinterklaas te overbruggen. Want met ons heeft dat fenomeen geen ene moer te maken, het kwam overwaaien uit de VS.
Daar is het de hectische koopdag na Thanksgiving, het feest waarop de Amerikanen hun dank uitspreken voor de voorspoed. Of waarop zij de bedrieglijke mythe eren die de brutaliteit van het blanke kolonialisme verhult. Het hangt er maar van af aan welke kant je staat in de culture war.
In de VS is elke cultuuruiting een politiek statement geworden. Welke boeken je leest, welk voedsel je eet, hoe je je kinderen opvoedt... Het kan er op bijval of boegeroep rekenen. Tot in het absurde. Een blanke met dreadlocks is voor sommigen een racist die zich bezondigt aan 'culturele toe-eigening'. Begin dit jaar kreeg AA Gent dat verwijt te slikken omwille van de 'indiaan' in hun logo. Dat was geïmporteerde kritiek van over de plas, want hier wist niemand waarover het ging. Maar ondertussen hebben we ons eigen cultureel antagonisme gebrouwen.
Volgens Hart boven Hard is "etnisch-culturele diversiteit hét strijdperk van vandaag", een mening die ze alvast delen met Pegida. Met het eurocentrische geschiedenisonderwijs moet dan weer komaf gemaakt worden door migrantenjongeren apart onderricht te geven over hun verleden en identiteit.
En uiteraard: onze Piet. Voor de een enkel aanvaardbaar als hij de teint van antraciet heeft, terwijl de ander pas zal rusten als hij pimpelpaars door de straten loopt. Het is zover: cultuur - in de brede betekenis - is een politiek slagveld geworden.
Zelfs tijdens de verzuiling - met haar gepolitiseerde cultuur - deelden allen nog een zekere consensus over wat waardevol was. Vandaag is die zoek. Van een te propageren ideaal veranderde cultuur in het geheel van mogelijke levenswijzen waarover geen waardeoordeel te vellen valt.
Dat over smaken en voorkeuren niet valt te twisten, is echter een moeilijk vol te houden fictie. Cultuur is het voorwerp van tegenspraak en polarisatie geworden. Er ontstaan twee kampen die de realiteit op een andere manier interpreteren.
Die twee zijden van de culturele scheidingslijn delen op hun beurt de samenleving in twee groepen op: een waarmee men zich vanuit de eigen culturele beleving kan identificeren en eentje die men in morele termen beoordeelt omwille van hun culturele beleving. En dan volgt de botsing.
De ene groep ziet een open gemeenschap - waar het gezellig toeven is in diversiteit en tolerantie - en eentje die gesloten is, bevolkt door betreurenswaardige en geborneerde figuren als conservatieven, nationalisten en racisten.
De andere groep ziet een politiek correcte elite die de werkelijkheid via de traditionele media naar eigen inzichten construeert en censureert tegenover een stilzwijgende meerderheid die haar frustraties eerlijk en zonder remmingen ventileert op sociale media.
Elk neemt zijn interpretatie van de werkelijkheid voor waar aan en weigert te begrijpen waarom de ander die waarheid niet inziet. Een stellingenoorlog begint, waarbij de strijdende partijen elkaar bestoken met gesnauw over bekrompenheid dan wel zelfingenomenheid.
In het niemandsland daartussen schuilen de slachtoffers van dat culturele geweld. Tegen hun wil worden zij meegezogen in een conflict waarvan ze zich de vraag stellen of het nog lang gaat duren. Ik vrees dat het antwoord 'ja' is.