Verkrachting is een misdaad, flirten is dat niet

Verkrachting is een misdaad, maar aanhoudend of onhandig geflirt is dat niet. En galant zijn is iets anders dan agressief machogedrag. In de nasleep van de affaire-Weinstein zien we een terechte bewustwording over seksueel geweld tegenover vrouwen, vooral op het werk, waar sommige mannen hun macht misbruiken. Dat was noodzakelijk. Maar die expressievrijheid slaat nu om in haar tegendeel: je moet zeggen wat hoort, zwijgen over wat niet bevalt, en wie weigert zich te plooien naar die bevelen wordt beschouwd als een verrader, een medeplichtige.

In naam van het zogenaamde algemeen belang worden argumenten voor de bescherming en de emancipatie van vrouwen gebruikt om hen nog wat meer aan hun eeuwige slachtofferstatus te ketenen, als weerloze wichten in de greep van fallocratische duivels.

#MeToo heeft in de pers en op sociale media geleid tot een verklik- en beschuldigingscampagne tegenover individuen die nooit de mogelijkheid hebben gekregen om zich te verdedigen. Ze werden op gelijke voet geplaatst met seksuele delinquenten.

Er zijn al slachtoffers gevallen: mannen die hun beroep niet meer kunnen uitoefenen of ontslagen zijn, alleen maar omdat ze een knie hebben aangeraakt, een kus probeerden te stelen, 'intieme' dingen bespraken tijdens een werkdiner of seksueel getinte boodschappen stuurden naar een vrouw, zonder dat er sprake was van wederzijdse aantrekking.

Die gretigheid om de 'varkens' naar het slachthuis te sturen, leidt er niet toe dat vrouwen zich emanciperen, maar dient uitgerekend wie tegen seksuele vrijheid is: religieuze extremisten, reactionaire scherpslijpers en victoriaanse moraalridders die menen dat vrouwen 'aparte' wezens zijn, kinderen met een volwassen uiterlijk die moeten worden beschermd.

Onhandig versieren

Van mannen wordt verwacht dat ze boeten voor en zich met terugwerkende kracht distantiëren van 'misplaatst gedrag' van tien, twintig, dertig jaar geleden. De publieke biecht, de inmenging van zelfverklaarde rechters in de privésfeer, het doet denken aan een totalitaire samenleving.

De zuiveringsgolf lijkt geen grenzen te hebben. Hier wordt Egon Schiele gecensureerd op een affiche; daar wordt een schilderij van Balthus uit een museum verwijderd omdat het pedofilie zou verdedigen. In alle verwarring tussen mens en oeuvre wordt gevraagd om de retrospectieve van Roman Polanski in La Cinémathèque te verbieden.

Nu al vragen hoofdredacteurs sommigen onder ons om de mannelijke personages minder 'seksistisch' te maken, om ingetogener over seks en liefde te praten, om 'meer aandacht te besteden aan de trauma's die de vrouwelijke personages hebben opgelopen'. Schier belachelijk was het Zweedse wetsvoorstel om expliciete instemming te verplichten voor kandidaat-sekspartners.

De filosoof Ruwen Ogien verdedigt de vrijheid om te kwetsen als sine qua non voor artistieke creativiteit. Wij verdedigen het recht op lastigvallen als onlosmakelijke voorwaarde voor seksuele vrijheid. We zijn inmiddels genoeg gewaarschuwd dat de seksuele drift van nature agressief en ongeremd is, maar weten evengoed dat onhandig versieren niet hetzelfde is als seksueel geweld.

We beseffen vooral dat de mens geen monolithisch wezen is. Een vrouw kan op dezelfde dag een professionele ploeg leiden en ervan genieten het seksuele object van een man te zijn, zonder een 'slet' of een smerige bondgenoot van het patriarchaat te zijn. Ze kan hetzelfde loon als een man vragen, maar hoeft zich daarom niet getraumatiseerd te voelen elke keer als een man op de metro tegen haar aan komt schurken, ook al wordt dat beschouwd als een misdrijf. Ze kan het zelfs opvatten als een uiting van een grote seksuele malaise, als een non-event.

Wij herkennen ons als vrouwen niet in het feminisme dat verder gaat dan een aanklacht tegen machtsmisbruik en zich laat zien als haat tegenover mannen en de seksualiteit. Wij geloven dat de vrijheid om nee te zeggen tegen seksuele avances niet mogelijk is zonder de vrijheid om lastig te vallen. En we vinden dat je op die vrijheid om lastig te vallen anders moet reageren dan je op te sluiten in je slachtofferrol.

Gebeurtenissen die betrekking hebben op het vrouwenlichaam tasten niet noodzakelijk de waardigheid van die vrouw aan en maken - hoe erg het soms ook is - van haar geen eeuwig slachtoffer. Wij zijn namelijk niet te reduceren tot ons lijf. Onze inwendige vrijheid is onschendbaar. En die vrijheid, die we koesteren, kan niet bestaan zonder risico's en zonder verantwoordelijkheid.

Bij de ondertekenaars: Kathy Alliou (curator), Stéphanie Blake (kinderboekenauteur), Ingrid Caven (actrice en zangeres), Catherine Deneuve (actrice), Gloria Friedmann (kunstenares), Cécile Guilbert (auteur), Brigitte Jaques-Wajeman (regisseur), Claudine Junien (genetica), Brigitte Lahaie (actrice en radiopresentatrice), Elisabeth Lévy (redactiedirecteur Causeur), Joëlle Losfeld (uitgever), Sophie de Menthon (voorzitter ETHIC), Marie Sellier (auteur, voorzitter Société des gens de lettres).

Met de vriendelijke toestemming van de krant Le Monde, waar dit stuk eerder verscheen.