Franciscus verzoent zich met taaiste rivale voor inauguratie
De Argentijnse president Cristina Fernández mocht als eerste bij Franciscus op bezoek. Toch heeft de paus een moeilijke relatie met zijn landgenote. Van de 150 gezagsdragers die straks de inhuldiging van Franciscus bijwonen, is Robert Mugabe uit Zimbabwe evenwel ontegenzeglijk het meest omstreden.
Het voorrecht om als eerste staatshoofd bij hem langs te mogen, behield Franciscus voor aan zijn taaiste rivale, Cristina Fernández de Kirchner. Door haar gistermiddag prompt op de lunch te inviteren gaf de oud-aartsbisschop van Buenos Aires Fernández fijntjes lik op stuk. Volgens de krant La Nación probeerde hij de jongste jaren immers tot twaalf keer toe een audiëntie bij haar te verkrijgen, tevergeefs.
Deze keer waren de rollen omgekeerd en was hij degene die haar uitnodigde. Door Fernández als eerste bij zich te roepen wilde de paus "een gebaar van genegenheid" stellen, aldus Federico Lombardi, woordvoerder van het Vaticaan.
Missie zo te zien geslaagd. "Het is de eerste keer dat ik een kus krijg van een paus", lachte Fernández nadat Franciscus haar bedankt had voor de typisch Argentijnse mate-set die ze hem cadeau gedaan had.
Junta
Paus en president deden hun best. Na Franciscus' verkiezing, woensdag, excelleerde haar reactie nog in kilheid. "We wensen hem succes met zijn pastorale zending", sprak ze - en dat was het dan.
De jongste kortsluiting tussen Fernández en de kerkleider dateert van 2012, toen haar links-peronistische regering als eerste in Latijns-Amerika het homohuwelijk legaliseerde. Maar de toenmalige aartsbisschop van Buenos Aires nam Fernández en wijlen haar man en voorganger Néstor Kirchner ook voor heel andere issues op de korrel: hij hekelde de corruptie onder hun bestuur; de wijze waarop de Kirchners de oppositiemedia het zwijgen poogden op te leggen; of nog, hun volgens critici niet alleen door humanitaire maar zeker ook door politieke motieven gedreven ijver om mensenrechtendossiers uit het juntatijdperk (1978-'83) weer open te gooien. Nabestaanden van slachtoffers verwijten paus Bergoglio destijds de andere kant te hebben op gekeken.
Als enige mocht Cristina Fernández gisteren al aantreden. Vanmorgen vervolgens vindt de pauselijke inauguratiemis plaats. Daarop maken 150 officiële delegaties hun opwachting. Voor België reisden naast het vorstenpaar ook premier Elio Di Rupo (PS) en de vicepremiers Didier Reynders (MR) en Pieter De Crem (CD&V) naar Rome af. Ook uit de andere EU-landen komen hoge gezagsdragers.
De VS worden vertegenwoordigd door Joe Biden, de eerste katholieke vicepresident van het land. Omdat monseigneur Bergoglio de eerste Latijns-Amerikaanse paus is, worden ook uit die regio veel leiders verwacht. Afwezig blijft de Cubaanse sterke man Raúl Castro, een communist die goede betrekkingen onderhoudt met de Heilige Stoel.
Het controversieelst is alleszins de aangekondigde komst van de Zimbabwaanse president Robert Mugabe. Mugabe heeft al tien jaar inreisverbod in de EU vanwege zijn mensenrechtenschendingen en electorale fraude. "Om religieuze redenen" mag de erg katholieke Mugabe echter wel naar het Vaticaan komen, een recht dat hij de jongste jaren meermaals gebruikte. Italië is wettelijk verplicht hem de vrije doorgang te verlenen. De EU-leiders is het er straks om te doen niet in zijn buurt te verschijnen of hem per abuis de hand te schudden.
Woede van Peking
"We kunnen Mugabe's komst niet bevestigen", zegt een woordvoerder van de protocollaire dienst van het Vaticaan aan de telefoon. "We beschikken nog niet over de lijst van aanwezigen. De Heilige Stoel heeft ook geen uitnodigingen verstuurd." Om alle polemiek voor te zijn had het Vaticaan er eerder aan herinnerd dat "allen die erbij willen zijn, welkom zijn".
Een andere gast met potentieel voor spanning is het Taiwanese staatshoofd Ma Ying-jeou. Ma's komst wekt de woede van Peking, dat al sinds 1951 geen officiële banden meer heeft met Vaticaanstad. De breuk was het gevolg van de diplomatieke erkenning van Taiwan door de kerkstaat.