Bakken gezelligheid
Een programma waarin tien deelnemers onder elkaar uitmaken wie nu de beste huisbakker van Vlaanderen is. Been there, done that? In Groot-Brittannië is The Great British Bake Off een fenomeen. VIER hoopt met Bake off Vlaanderen op hetzelfde effect.
Tik The Great British Bake Off in de zoekfunctie van The Guardian in en je gelooft even je ogen niet. 6.320 artikels over het programma, soms een kleine verwijzing, even vaak een uitgebreide analyse. Bij The Independent? Een kleine zeshonderd stukken. Zelfs een zoektocht bij de respectabele krant The Financial Times levert 127 artikels op.
Om maar te zeggen: The Great British Bake Off is over het kanaal een fenomeen. Sinds de BBC het programma in 2010 voor het eerst uitzond - toen nog op het kleine BBC2 - is het programma uitgegroeid tot een instituut. Zestien miljoen kijkers voor de finale vorig jaar, overal interviews en uitgebreide analyses, winnaars die uitgroeien tot sterren ... Toen de commerciële zender Channel 4 het format een jaar geleden bij de BBC wegsnoepte, was het hek helemaal van de dam. De brexit leek er klein bier bij.
Hoe komt dat toch, dat die Engelsen zo uit de bol gaan voor een programma waar tien deelnemers in een grote witte tent taarten en ander lekkers staan te bakken? De Engelse bakcultuur speelt een grote rol, zegt Flip Feyten, VRT-journalist en coauteur van Stiff upper lips. Waarom de Engelsen zo Engels zijn. "Nu kun je er overal lekker eten, maar twintig jaar geleden was dat nog niet zo. Met een uitzondering: gebak. Het was niet zo verfijnd als in Frankrijk, maar wel altijd lekker. En dat werd vooral thuis gemaakt. Patisseries zag je niet. Veel mensen kennen dat huisbakken nog van hun ouders en grootouders. Dit programma heeft velen aangezet om weer te gaan bakken."
Nostalgie
The Great British Bake Offwerkt inderdaad op die nostalgische gevoelens, meent ook Regula Ysewijn. Zij is jurylid in het VIER-programma en schreef het in Groot-Brittannië bejubelde Pride and Pudding, een boek over de geschiedenis van de Britse puddings. "Overal heb je er dorpsfeesten waar meestal ook zo'n grote tent staat en waar men negen op de tien keer een wedstrijd organiseert voor de beste taart of de beste confituur."
Als je het goed analyseert, is het dus geen bakprogramma, zegt Geert Willems van BlazHoffski, het productiehuis dat Bake off Vlaanderen maakt. "Het overstijgt het bakken. Dit gaat om de sfeer, om de gezelligheid. Je verkoopt een gevoel. Daarom hebben we ook Wim Opbrouck als presentator gekozen. Hij is een warme mens en past perfect bij dit programma."
Bake off Vlaanderen kun je volgens Willems niet vergelijken met iets als De beste hobbykok van Vlaanderen. "Dat is een wedstrijd. Bake off is zacht en grappig en er doen geen competitiebeesten aan mee. Daarom kun je het beter vergelijken met Het goeie leven(het programma van Eén waar deelnemers tuinierden en kookten, JDB)."
Al blijft de competitie belangrijk, meent Flip Feyten. "De spanning houdt mensen in de greep. Je leeft mee met de kandidaten, je wil zien wie er wint ..."
Alleen, als de grondslag van het programma zo typisch Brits is, wat is dan de kans dat een Vlaamse versie eenzelfde effect zal hebben? VTM maakte in 2012 met De meesterbakker al eens een Vlaamse versie, maar dat programma tikte nooit aan. "De BBC keek er toen nog niet zo nauw op toe wat men deed", zegt Regula Ysewijn. "Op VTM bakte men in een gewone ruimte of op locatie, terwijl die witte tent en de tuin errond zo bepalend zijn voor de sfeer van het programma."
Dat het wel kan werken, bewezen ondertussen vele andere buitenlandse versies. "Dan creëer je een soort verlangen. Voor de kijkers is het eventjes wegdromen in een idyllische tent."
Consultant
Op de set van Bake off Vlaanderen kwam er een Brit langs die toekeek hoe het format geadapteerd werd. Maar die besefte dat je het format niet een-op-een kunt vertalen, zegt Muriel Maebe, de showrunner van het programma. "Zo'n consultant werkt vaak meer tegen dan mee. Hier was dat helemaal niet zo. Zijn input was vaak heel technisch, over beeldtaal bijvoorbeeld. Hij wees ons ook op bepaalde verhalen, maar liet ons vrij om daarmee te doen wat we wilden. Zijn grootste zorg was dat het programma geen ordinaire competitie zou worden met juryleden die het eten uitspuwen."
"Of ik zal kijken?" Flip Feyten twijfelt even. "In de Britse versie klopt toch alles: de twee presentatoren zijn heel leuk, je gelooft de jury, de casting is steeds goed... Die eerste aflevering wil ik zeker zien, maar ze zullen toch uit hun pijp moeten komen om te zorgen dat ik blijf kijken. Al heeft dat ook te maken met mijn irrationele anglofilie."
Bake Off Vlaanderen, vanaf woensdag om 20.35 uur op VIER.