Ondanks crisis gaat aantal vacatures door het dak

Met 200.140 of 6,80 procent van de beroepsbevolking waren ze eind september, de niet-werkende werkzoekenden. Het zijn er alweer 5,5 procent minder dan in dezelfde periode een jaar eerder. Maar daar houdt het goede nieuws ongeveer op. De snelheid waarmee het aantal werkzoekenden afneemt, slabakt door de groeivertraging die optreedt bij bedrijven.

Nochtans stijgt het aantal vacatures dat de VDAB ontvangt nog altijd. Met 23,1 procent tot 304.149 al de voorbije twaalf maanden. Zo gaat het volgens Luc Sels, decaan van de faculteit Economie van de KU Leuven, nog wel even verder. Door de definitieve uittreding van heel wat werknemers zijn er volgens zijn berekeningen 770.000 vacatures tegen 2015.

"Zelfs sectoren die krimpen, zullen in de toekomst meer mensen moeten aantrekken", voorspelt Sels. "Bijvoorbeeld in de textiel- of transportsector." Of er een recessie komt, die de stijgende vraag naar werkkrachten kan compenseren, daar is hij nog niet van overtuigd. "De groei is nog stabiel, dus het is nog niet zeker dat het ontslagen zal regenen. Bovendien mag je er niet van uitgaan dat de competenties van de werkzoekenden aansluiten op de functies die moeten worden ingevuld."

Toch zijn er een heleboel grote organisaties en kleine zelfstandigen die hopen wel te varen bij het feit dat er mogelijk vers bloed op de arbeidsmarkt komt. "Als er veel ontslagen vallen in sectoren waar veel laaggeschoolden aan de slag zijn, moeten we minder inspanningen leveren om onze vacatures in te vullen", merkt woordvoerder Bruno Peelman van Familiehulp op. De organisatie zoekt vierhonderd mensen, bijvoorbeeld voor een functie als huishoudhulp. "Dat lukt moeilijk, want het beroep wordt nog altijd ondergewaardeerd", zegt Peelman.

Uit de nieuwste cijfers van de VDAB blijkt ook dat werkgevers vooral op zoek zijn naar ongeschoolde mensen. NMBS is onder andere op zoek naar technici met een technisch diploma. "Dat staat nog altijd ten onrechte lager aangeschreven, waardoor minder mensen hiervoor kiezen", vermoedt Thomas Baeken, woordvoerder van spoorwegbeheerder Infrabel.

Bedrijven moeten daarom dringend meer zelf de opleiding voor hun rekening nemen, klinkt de kritiek. "Dat doen ze wel als er krapte heerst op de arbeidsmarkt", verzekert Sels. Familiehulp heeft bijvoorbeeld al eigen opleidingscentra om verzorgers te vormen, Colruyt leert zelf zijn slagers op. "Maar dat systeem heeft een plafond", waarschuwt Sels. Een onderneming kan niet snel iemand opleiden tot burgerlijk ingenieur."

Agoria, de federatie van de technologische industrie, luidde recent nog de alarmbel dat er te weinig ingenieurs afstuderen. Daar komt volgens Sels beterschap in. "De jeugd is alert en schrijft zich vaker in knelpuntrichtingen in. Al zorgt dat pas binnen enkele jaren voor een oplossing."

In tussentijd is Sels het voorstel van VDAB-topman Fons Leroy genegen. Hij stelde laatst voor om huisvrouwen wiens kinderen oud genoeg zijn, te stimuleren om werk te zoeken. Bijvoorbeeld in de zorgsector, waar het tekort aan personeel nijpend is. "Je kunt mensen daar natuurlijk niet toe dwingen, maar je kunt wel beloningssystemen uitdenken die hen over de brug halen", vindt Sels. Ook een verplichte heroriëntering van langdurig werklozen is naar zijn mening een manier om het hoge aantal vacatures in de toekomst in te vullen.