'Een doodgraver is zoveel interessanter dan een sheriff'

et is niet dat hun gezichten op onweer staan, maar de dreiging van op zijn minst een regenbui staat wel in beider gelaatsuitdrukking gegrift. Of ze effectief de bedoeling hadden om van Undertaker de nieuwe Blueberry te maken, luidde de vraag. Heel Frankrijk maakte de voorbije maanden immers de vergelijking met die befaamde Europese westernklassieker van auteurs Jean Giraud (Moebius) en scenarist Jean-Michel Charlier. Het persdossier van de Nederlandse uitgever liegt er ook niet om. Het eindigt met de vraag: 'Is dit de nieuwe Blueberry?' Resultaat: stress bij de makers, torenhoge verwachtingen bij publiek en uitgever. Een mens zou van minder klamme handjes krijgen. De Franse tekenaar Ralph Meyer (43) is voorzichtig in zijn antwoord.

"Wel, euh, ik denk dat je die omschrijving moet zien als een communicatiestrategie van de uitgever. Meer is dat niet. Het is een lovende vergelijking, maar tegelijkertijd is het vervelende promopraat, waar we niet om gevraagd hebben. Kijk, Blueberry is de beste realistische western ooit gemaakt, maar om daarmee te worden vergeleken? Undertaker is Blueberry niet, punt."

Scenarist Xavier Dorison, ook een Fransman (42): "Het publiek heeft nu één verhaal gelezen, maar zodra de rode draad zich verder ontspint, volgt een heel ander verhaal. Ons hoofdpersonage is een doodgraver. Wij stellen ons de vraag waarom iemand in het Wilde Westen zo'n beroep wil uitoefenen en of dat naast het dragen van een bepaald uniform geen mentale consequenties heeft. In het geval van ons hoofdpersonage hebben we als rode draad: waarom haalt hij zich met zo'n beroep zo veel problemen op de hals? Dat heeft met Blueberry allemaal niets te maken, toch?"

Dorison heeft Blueberry zelfs nooit gelezen, voegt Meyer daar nog aan toe. "Klopt", begint de scenarist wat aarzelend. "Ik hield meer van Durango, de westernreeks van Yves Swolfs. Daarin had je minder tekst en meer actie, terwijl de reeks nauwer aanleunde bij de spaghettiwestern dan de toch wel Amerikaans geïnspireerde Blueberry. Ken je de film Amadeus van Milos Forman? Daar zegt de keizer op een zeker moment: 'Te veel noten!' Toen ik jong was, dacht ik hetzelfde over Blueberry. Nu ja, eerlijk gezegd heb ik Blueberry wél gelezen. Op aandringen van Ralph heb ik het bekende album Het spook van de goudmijn gelezen, maar dat was pas afgelopen oktober, toen ik aan het tweede scenario begon."

Metafysische vragen

Undertaker is gebaseerd op een idee van tekenaar Meyer. Beiden werkten in 2008 een eerste keer samen voor XIII Mystery 1: de mangoest. Vier jaar later verscheen het vikingtweeluik Asgard. Meyer: "Mijn idee was eigenlijk vrij basic: een strip over een doodgraver in het Wilde Westen. Als uitgangspunt leek het me interessant, maar daar een verhaal rond verzinnen? Daar had ik hulp bij nodig."

"Zijn idee was fantastisch", vult Dorison aan. "Ik zag meteen de mogelijkheden. Ten eerste is er de look van de doodgraver: heel cool. Hij valt op met die vreemde, gewonde aasgier als metgezel. Het is als Superman met zijn roodblauwe pak. Maar ook zijn beroep biedt mogelijkheden.

"Kijk, een sheriff is cool, draagt wapens, knokt met zijn vuisten, handhaaft de wet. Maar daardoor neemt hij ook afstand van de dorpsbewoners. Een doodgraver móét wel een stuk empathischer te werk gaan, waardoor hij terechtkomt in de intieme kring. Dat prikkelt. Althans, dat prikkelt mij. In al mijn strips staat weliswaar entertainment voorop, maar ik kan niet ontkennen dat ze stuk voor stuk metafysische vragen oproepen over leven en dood. Ralphs idee was dus spek voor mijn bek."

Dorison merkt op dat de lezer snel zal merken dat zijn hoofdpersonage Jonas Crow heel wat afliegt, maar hamert er op dat hij effectief een doodgraver is. "Dat heb ik getoond door hem de juiste vragen te laten stellen aan de families van de overledenen of de scène waarin hij een gezichts- en lichaamsconstructie doet van een verminkt lijk."

In die scène naait Crow de huid rondom de hals toe en brengt hij was aan om de ernstigste verminkingen weg te werken. Maar of die techniek toen al bestond? "Hm, daar heb ik misschien wat gefoefeld", biecht de scenarist op. "Feit is dat we niet zeker weten wanneer die technieken zich ontwikkeld hebben. Men denkt tien jaar later, maar mogelijk zijn dat soort lichaamsconstructies in andere delen van het Wilde Westen eerder toegepast. En Crow zegt de beste te zijn in zijn vak, dus wie weet..."

Fan van Jean Van Hamme

In Frankrijk werd de afgelopen weken nog een andere vergelijking opgehoest, als zou Dorison de nieuwe Jean Van Hamme zijn. Een compliment dat kan tellen. Niet iedereen wordt immers vergeleken met Europa's rijkste, succesvolste en populairste scenarist. Daartoe zijn redenen te over.

"Bon, het is geen geheim dat ik een grote fan ben van Van Hamme", aldus Dorison. "De waarheid is dat ik vroeger Amerikaanse comics las, maar gaandeweg de Franco-Belgische strip leerde kennen via de albums van Van Hamme, zijnde XIII, Thorgal en Largo Winch. Toen ik die als puber las, dacht ik: 'Wow, zo kan het dus ook!'

"Toen ik besloot strips te schrijven heb ik zijn werk dan ook flink geanalyseerd. En ja, ik schreef zoals hem. Later, toen ik gevraagd werd om een deel uit zijn opgezette XIII Mystery te schrijven, moest ik erkennen dat het leek alsof ik Van Hamme was. Kortom: ik was als scenarist blijven stilstaan. Mijn eerste scenario heb ik dan maar weggegooid, terwijl ik me bij de tweede poging -dat ook het latere album werd (XIII Mystery: de mangoest, GDW) - voornam meer mezelf te zijn.

"Intussen heb ik naast XIII Mystery ook een deel uit de spin-off van Thorgal gemaakt en word ik dit jaar de hoofdscenarist van de Thorgal-moederreeks, dus dringen de parallellen zich weer op. Maar Ralph heeft hetzelfde probleem: zijn tekenstijl leunt nauw aan bij de stijl van Giraud, dus ook hij wordt de nieuwe Giraud genoemd. Dat is allemaal wat te makkelijk. Vervelend, zelfs. We zijn wie we zijn."

Undertaker zal een langlopende reeks worden. Dat was vanaf dag een de opzet van Meyer en Dorison, maar daarvoor moest wel strijd geleverd worden. "Dargaud wilde pas van een langlopende reeks spreken als ik de synopsis van de volgende drie delen kon voorleggen", aldus Dorison. "Ze wilden zich ervan vergewissen dat ik na drie delen niet plots zou zeggen: 'Sorry, mijn ideeën zijn op', terwijl ze al de investering hadden gedaan die zo'n langlopende reeks met zich meebrengt. Ik heb hen dan twaalf synopsissen afgeleverd. Niet om hen, maar om - mezelf - te bewijzen dat ik dat kon. Ik weet nu precies waar ik met deze reeks naartoe wil."