Helemaal klaar om martelaar te worden

Het verhaal gaat dat Carles Puigdemont als kind in zijn dorp Amer, nabij Gerona, een Catalaanse vlag wou kopen. Toen bleek dat zelfs de lokale Chinese supermarkt geen rood-geel gestreepte vlag verkocht, trok een ziedende 'Puigdi' naar zijn grootmoeder die de frustratie van haar kleinzoon wist te temperen door zelf een zogenaamde Estelada te naaien.

Op zijn zestiende zendt hij al artikelen naar de regionale separatistische krant Punt Diari, waar hij op zijn negentiende als journalist aan de slag gaat en enkele jaren later hoofdredacteur zal worden. Het verspreiden van het onafhankelijkheidsdenken is zijn passie, zijn obsessie.

In 2006 stapt Puigdemont over naar de politiek en wordt hij voor de CiU, het kartel van Catalaanse liberalen en christendemocraten, tot regionaal parlementslid verkozen. Daarna gaat het snel. In 2011 wordt hij burgemeester van Gerona, waar hij in strijd met een nationale wet de Spaanse vlag van het gemeentehuis haalt en vervangt door de Estelada.

Toch is zijn aanstelling tot Catalaanse minister-president in januari 2016 een verrassing. Artur Mas was tot dan de onbetwiste leider van de Catalanen. Maar omdat Mas voor linkse separatisten te machtig en dus onaanvaardbaar was, kwam er met Puigdemont een compromisfiguur uit de bus.

Compromis is hier trouwens een relatief begrip. Bij zijn aanstelling kondigt de nieuwe minister-president aan dat hij maar een ultiem doel voor ogen heeft: de Catalaanse onafhankelijkheid. Eenmaal die droom gerealiseerd, zo kondigde hij aan, zou hij afstand doen van de macht en de fakkel doorgeven aan een opvolger. Zo offerde hij zich op voor de Catalaanse zaak: Puigdemont wordt een separatistische stormram die een langetermijncarrière opgeeft voor een soort Catalaans heldendom.

Begin 2016 staat het er trouwens niet zo goed voor met het Catalaanse onafhankelijkheidsstreven. De onafhankelijkheidsbeweging raakt verdeeld en dat heeft ook te maken met Puigdemonts voortvarendheid.

De Catalaanse minister-president kondigt aan dat hij na de onafhankelijkheid de Spaanse staatseigendommen zal confisqueren en ook alleen het Catalaans als officiële taal zal aanvaarden. Hij raakt in een politiek opbod met de Spaanse premier Rajoy. Die laatste dreigt met arrestaties en het lamleggen van de Catalaanse administratie. Een politieke spanning die nogal wat Catalanen doet huiveren, zo blijkt uit een recente peiling die aantoont dat slechts 42 procent van de Catalanen voor een totale onafhankelijkheid is en 49 procent tegen.

Met 200 per uur

Ook nogal wat Catalaanse parlementsleden zetten zich af van de vriendelijke doch rechtlijnige Puigdemont, die omschreven wordt als "de man die met 200 kilometer per uur door een straat vlamt waar je maar 50 mag rijden".

Toch is Puigdemont er de afgelopen 48 uur in geslaagd om vanuit een moeilijke uitgangspositie een gigantische morele overwinning te boeken. Met dank aan premier Rajoy, die blind was voor de negatieve impact van de beelden waarop te zien is hoe zijn nationale politie inhakt op vreedzame en ongewapende burgers.

Puigdemont staat sinds zondag op het toppunt van zijn roem, Rajoy gaat nu door het leven als de verantwoordelijke voor buitensporig geweld op burgers. De machtsverhoudingen zijn daardoor verschoven waardoor de Catalaanse onafhankelijkheid dichterbij is gekomen.