Brengt snoeien in sociale zekerheid links weer aan de macht in Finland? Of extreemrechts?
Vandaag kiezen de Finnen een nieuw parlement. Volgens de peilingen zouden de sociaaldemocraten voor het eerst in 20 jaar opnieuw aan de macht kunnen komen. Andere winnaars zouden de antimigratiepartij (Ware) Finnen zijn en dat kan gevolgen hebben voor de Europese verkiezingen in mei.
Inzet van de verkiezingen is de sociale zekerheid in Finland. De centrumrechtse coalitie van premier Juha Sipila is vorige maand ten val gekomen na onenigheid over besparingen in die sector. Sipila wou de schuldenlast van Finland terugdringen door besparingen in de sociale zekerheid en door het bevriezen van de pensioenen.
Dat is slecht aangekomen bij de Finse bevolking die -net als in andere Scandinavische landen- een systeem met een sterk sociaal vangnet gewoon is.
In de peilingen staan de sociaaldemocraten van Antti Rinne al meer dan een jaar voor op centrumrechts, onder meer dankzij beloften om dat sociale systeem net verder uit te bouwen. Zo wil die partij onder meer de pensioenen net verhogen, maar de belastingen evenzeer. Nu is Finland al een land met hoge belastingen, maar dat stoort de meeste inwoners niet zolang ze daar veel voor in de plaats krijgen van de overheid.
Als de sociaaldemocraten winnen, zouden ze voor het eerst in 20 jaar opnieuw aan de macht kunnen komen, maar dan moeten ze wel coalitiepartners vinden.
Populistische "Finnen" liggen op de loer
Wie het ook goed doet in de peilingen is de rechts-populistische Finnenpartij, de vroegere Ware Finnen. Die willen de migratie sterk terugdringen en een strenge asielwet invoeren.
De Finnenpartij zou bijna even goed scoren als de sociaaldemocraten en in sommige peilingen zelfs beter, maar de kans dat die aan de macht komen, lijkt erg klein, want geen enkel andere partij wil met hen regeren. Wel sijpelt een deel van hun verkiezingsprogramma door in dat van de andere partijen. Zo willen die ook migranten die misdaden begaan, strenger straffen.
Wel heeft die partij Europese ambities en wil ze een eventueel succes doortrekken naar de Europese verkiezingen van eind mei. De Finnenpartij zou dan in het Europees Parlement de extreemrechtse fractie met een sterke afkeer van migratie en een anti-Europese opstelling kunnen versterken. Die fractie zou ook de Alternative für Deutschland (AfD), de Italiaanse Lega van Matteo Salvini, de Deense Volkspartij en het Franse Rassemblement National omvatten.
"Kernenergie nodig om klimaat te redden"
Een ander thema bij de verkiezingen is de strijd tegen klimaatsverandering en daarbij wordt opvallend door zowat alle Finse partijen gekozen voor kernenergie. Finland heeft nu vier kernreactoren en er zijn er nog twee in opbouw.
Volgens Helsinki is ook het probleem voor kernafval opgelost. Er is met name een ondergrondse opslagplaats in Onkalo waar op een diepte van 450 meter in miljarden jaren oud graniet gangen zijn uitgegraven. Volgens een team van de Nederlandse publieke omroep NOS dat die tunnels kon bezoeken, kan daar kernafval in koperen vaten worden opgeslagen, waarna de schachten naar het gangenstelsel zouden dichtgemaakt worden. Volgens de Finnen is dat erg veilig en kan niemand achteraf nog aan dat kernafval.
Bekijk de reportage uit "Het Journaal" over de verkiezingen in Finland hier:
