Haarlok van schrijfster Charlotte Brontë ontdekt in antiekprogramma op Britse televisie

De "Antiques Roadshow" is een populair televisieprogramma op BBC. Honderden schattenjagers komen af op de kijkdagen waar experts hen kunnen bevestigen dat ze een topstuk in huis hebben, dan wel teleurstellen dat hun vondst toch niet zo speciaal is. Bij ons bestaat het programma in de versie "Schatten op zolder", uitgezonden op Vier.

Enkele dagen geleden werd op BBC de aflevering vertoond die opgenomen was in Erddig, in het noorden van Wales. Een vrouw kwam er langs met een veelbelovend item: een kleine ring met "C. Brontë" als inscriptie aan de binnenzijde, net als "31 maart 1855", Brontës sterfdatum. Binnenin, verborgen achter een slot, zat een fijn lokje gevlochten haar.  

De vrouw had de ring gevonden in een afgesloten kistje op de zolder in het huis van haar overleden schoonvader. "Ik krijg kippenvel als ik erover spreek, ik denk dat dit misschien wel een haarlok van Charlotte Brontë is", vertelde de vrouw toen ze het voorwerp toonde aan "Antiques Roadshow"-expert Geoffrey Munn.

(lees verder onder de foto)

Munn kon zijn ogen niet geloven. "In de 19e eeuw, waarin Brontë leefde, was het gebruikelijk om haar te verwerken in juwelen", legde hij uit. "Er heerste een angst om zich het gezicht en karakter van een overleden persoon niet meer te herinneren. Een haarjuweel was een souvenir, een onaangetast fragment van de overledene dat je bij jou kon dragen. Het was niet ongewoon."

"De ring klikt open als het deksel van een tinnen doosje. En zo wonderlijk, binnenin zien we die haarlok, heel fijn verwerkt en gevlochten. Het lijkt op een armband die Charlotte droeg met haarlokken van haar eerder overleden zussen Emily en Anne. Dus deze ring is absoluut iets midden tot eind 19e eeuws, en absoluut ook een interesse van Charlotte Brontë."

De herkomst van de ring is onbekend, maar volgens Munn is het "helemaal en compleet geloofwaardig" dat de haarlok van Charlotte Brontë is. "De inscriptie is geloofwaardig, de sterfdatum ook. Alles wijst erop dat dit exact is wat je dacht dat het was. Het doet niet alleen jouw hart sneller slaan, ook dat van mij."

(lees verder onder de foto)

En de hamvraag: hoeveel is de ring met haarlok nu waard? "We hebben hier een opwindend stuk Britse literaire cultuur, enorm moeilijk om te schatten", hield Munn de spanning erin. "Het ziet eruit als een ring van 9 karaat goud, ik twijfel er eerlijk gezegd aan of die meer dan 25 pond (net geen 29 euro, nvr) waard is."

"Maar... als reliek van een van de grootste romanschrijvers van de 19e eeuw, de auteur van "Jane Eyre", moeten we er een heel ander getal opplakken. Ik denk dat dit minuscule kleine ding toch wel 20.000 Britse pond (iets meer dan 23.000 euro, nvr) waard is."

De vrouw kon haar oren niet geloven. "Oh my gosh! Je had me een stoel moeten brengen!", klonk het.

Ook Ann Dinsdale, hoofdcurator van de Brontë Society en het Brontë Parsonage Museum, ziet geen reden om te twijfelen aan de echtheid van de ring.

"De ring zou een heerlijke aanvulling zijn voor de museumcollectie, op voorwaarde dat we de middelen hebben om hem te kopen", zegt ze aan The Guardian. Het museum beschikt nu al over een collectie haarlokken van de Brontë-zussen, minstens een daarvan is altijd tentoongesteld.

Charlotte Brontë leefde van 21 april 1816 tot 31 maart 1855. "Jane Eyre" verscheen in 1847 en groeide uit tot een van de bekendste romans uit de Engelstalige literatuur. Ze was de oudste van de drie Brontë-zussen, wier romans ook klassiekers geworden zijn. Emily Brontë schreef "Wuthering Heights" ("Woeste hoogten"),  Anne Brontë is de auteur van onder meer "The Tenant of Wildfell Hall" ("De huurder van Wildfell Hall") en "Agnes Grey". De zussen overleden allemaal op jonge leeftijd.

Bekijk hier het fragment uit de "Antiques Roadshow":