Direct naar artikelinhoud
Onderwijs

8 op de 10 nieuwe wiskundeleraars hebben niet het juiste diploma: ‘Zelfs de turnleraar geeft wiskunde’

8 op de 10 nieuwe wiskundeleraars hebben niet het juiste diploma: ‘Zelfs de turnleraar geeft wiskunde’
Beeld Thinkstock

Je moet geen hogere wiskunde gestudeerd hebben om te begrijpen dat er zich een probleem stelt in ons onderwijs. In de hoogste jaren van het secundair wordt de wiskundeleraar met het juiste diploma een pure uitzondering. Van de 110 starters hadden er vorig schooljaar amper 18 het vereiste diploma. ‘In meer en meer scholen is geen énkele wiskundige meer aan de slag.’

Leren de jongeren op onze schoolbanken nog wel wiskunde zoals het hoort? Niet zeker, want acht op de tien startende wiskundeleraars hebben niet het juiste diploma. "Bovendien dreigt de situatie de komende jaren nóg te verslechteren", zegt liberaal Vlaams parlementslid Franc Bogovic (Open Vld), die de cijfers opvroeg bij Vlaams onderwijsminister Hilde Crevits (CD&V). "404 wiskundeleraars verlieten vorig jaar het onderwijs."

Dat pakweg een juf lager onderwijs wiskunde geeft in het eerste jaar in de B-stroom van het secundair, dat vinden experts niet problematisch. Of wat ook heel vaak voorkomt: een master Economie die wiskunde geeft aan niet-wiskundige richtingen in het laatste jaar secundair. "Maar in meer en meer Vlaamse scholen, ook de gerenommeerde, is inmiddels geen énkele wiskundige meer aan de slag", zegt Filip Moons van de Vlaamse Vereniging voor Wiskundeleraars. "Bij gebrek aan beter wordt het vak er gegeven door mensen van wie het diploma een beetje naar wetenschappen neigt: biologen, informatici, kinesisten en zelfs leerkrachten Lichamelijke Opvoeding - die dan wel academisch geschoold zijn."

Bakker is geen slager

Alle respect trouwens voor mensen die plots een aantal uren wiskunde moeten overnemen van collega's die uitvallen, benadrukt Moons. "In Moderne Talen of Humane Wetenschappen slagen ze er vaak in te roeien met de riemen die ze hebben. Maar stilaan is het geen evidentie meer om in wiskundig sterke afstudeerrichtingen, zoals Latijn-Wiskunde of Wiskunde-Wetenschappen, wiskundigen voor de klas te krijgen. Hoe kan je scholieren voorbereiden op een toegangsexamen Geneeskunde of een ijkingstoets voor kandidaat-burgerlijk ingenieurs, als je zelf onvoldoende basis hebt in abstract denken? Wie voor bakker heeft geleerd, kán ook een slagerswinkel openen. Vraag is of hij het vlees volgens de regels van de kunst zal versnijden. Wat uniek is aan wiskundigen, is dat wij nooit zomaar een regel voor waar zullen aannemen, maar altijd gaan proberen er een wiskundig bewijs voor te vinden."

Hippe meisjes

Helaas zijn almaar minder studenten zo gepassioneerd door wiskunde dat ze zich een paar jaar van hun jonge leven alléén op dit vak willen toeleggen. Moons: "Om het goed te doen, zouden we per jaar 50 extra bachelors wiskunde moeten hebben - vorig jaar hadden we daar maar 134 starters. En zeker 90 extra masters wiskunde, die aanvullend een lerarenopleiding volgen. Met welgeteld 18 waren ze vorig jaar. De instroom aan wiskundestudenten in de masteropleiding zou met andere woorden vervijfvoudigd moeten worden. Dat lijkt een onhaalbare kaart, maar in Nederland zagen we dat het kán. Met slimme wervingscampagnes is men erin geslaagd om de instroom op te drijven van 150 naar meer dan duizend."

Ook Bogovic pleit voor een echte wiskundecampagne naar Nederlands voorbeeld. "Onze noorderburen stuurden er de 'wiskundemeisjes' op uit, twee hippe dames die in de media en overal te lande de passie van de wiskunde preekten." Bogovic wrijft onderwijsminister Crevits (CD&V) aan dat ze te weinig promotie heeft gemaakt voor het lerarenberoep in het algemeen. "Pas sinds een tweetal weken, is er een nieuwe campagne om meer leerkrachten aan te trekken."

Duobanen

Lerarentekorten zie je intussen in de hele sector, zegt Jo De Ro, onderwijsspecialist van Open Vld in het Vlaams Parlement. "Stap een school binnen en je ziet leerlingen die 4 tot 6 uur studie per week hebben, omdat er geen vervangers voor hun zieke leerkrachten zijn."

De Ro schuift maatregelen naar voren. "We moeten inzetten op na- en bijscholing, zodat een leerkracht die vandaag niet het vereiste diploma heeft, dat alsnog kan halen. Daarnaast moeten we het arbeidsstatuut van leerkrachten flexibiliseren. Dan kunnen professionals met een wiskundige of ingenieursachtergrond na een aantal carrièrejaren kiezen voor het onderwijs. En waarom niet inzetten op duale banen voor leerkrachten? Zou het niet mooi zijn dat een master Wiskunde in de voormiddag assistent is aan de universiteit of voor de studiedienst van een bank werkt, en in de namiddag in de laatste graad van een secundaire school zijn kennis en passie kan overbrengen aan jonge mensen?"