De route van de duurzame cacaoboon: met de zeilboot naar Amsterdam, met de fiets naar Antwerpen

Begin maart ingeladen in de Colombiaanse havenstad Santa Marta, eind juni pas in de Antwerpse chocoladefabriek: 300 kilogram cacaobonen op een duurzame manier over de Atlantische Oceaan krijgen, heeft zo zijn nadelen. Volgens het schema van het Nederlandse cargozeilschip Tres Hombres – een gerenoveerde ‘kotter’ uit 1943 – duurt de trip maar liefst 115 dagen, mede dankzij omzwervingen langs de Caraïben en de Noord-Amerikaanse oostkust.

Toch was het voor Tom Geens (38) en Isabelle Quirynen (35), die met Coup De Chocolat sinds 2016 op kleine schaal chocoladerepen produceren, een evidentie om de emissievrije diensten van Tres Hombres in te schakelen. “Ons opzet was de ideale chocolade creëren”, vertelt Geens. “Voor ons betekent dat: eerlijk geproduceerd, bomvol smaak, maar ook ecologisch verantwoord.”

De cacaobonen waarmee het duo eerder werkte werden al geteeld via boslandbouw, begeleid door fermentatiespecialisten voor een pure kwaliteit en met een eerlijke prijs vergoed, dankzij de principes van de korte keten te respecteren: weinig schakels tussen producent en consument. “Maar de eerste twee ladingen bonen kwamen nog via een traditioneel cargoschip, waarvan de CO₂-uitstoot gigantisch is”, geeft Quirynen aan dat er nog een laatste poot in het verhaal ontbrak.

Fietsen vanuit Amsterdam

De oplossing voor het CO₂-vehikel had Quirynen eigenlijk al: vooraleer Coup De Chocolat ontstond, organiseerde ze degustaties met chocolade, waaronder die van de Grenada Chocolate Company. Dat duurzame bedrijf schakelde eveneens het zeilschip Tres Hombres in om aan Europees wal te geraken. Logisch: hoewel er de laatste jaren wel wat emissievrije of -arme bootconcepten zijn ontstaan, lijkt het schip de enige transatlantische optie. 

Elk seizoen maakt Tres Hombres, met een capaciteit van 35 ton, één wereldreis langs Europese en Amerikaanse havens. “Dat onze cacaobonen nu pas op hun schip raakten, lag vooral aan de grote logistieke regeling”, zegt Geens. “De prijs is op zich niet veel hoger, je moet wel heel veel geduld hebben.”

Volgens de locatiegegevens van Tres Hombres liggen de cacaobonen momenteel op wandelafstand van een hagelwit strand in de Dominicaanse Republiek, binnen anderhalve maand pas worden ze uitgeladen in Amsterdam, op fietsafstand van Antwerpen. Het duo schakelt dan ook een groep vrijwillige fietsers in om de laatste afstand CO₂-vrij af te leggen op een weekend tijd. “Het zou nogal ironisch zijn om die lading cacaobonen met de auto af te halen”, zegt Geens, die laat weten dat geïnteresseerden zich nog steeds kunnen aanmelden.

Volgens de chocolademakers is het hen vooral om het signaal te doen. “Bij een product als chocolade worden er te weinig vragen gesteld bij de impact van het transport”, zegt Geens, die wel beseft dat hun verhaal – een reep van 45 g kost 5 euro en blijft dus wellicht vrij niche – deels mogelijk is door de professionele situatie van het duo: naast de chocoladefabriek werken beiden deeltijds. “We zijn dus niet enkel afhankelijk van die chocolade.”

Gesofisticeerd

De productie van hun chocolade, die vorig jaar in Firenze in de prijzen viel, gebeurt trouwens in de veranda van het koppel, dat op Linkeroever woont. Dromen om op te schalen zijn er, maar die worden natuurlijk wel een beetje gehinderd door hun eigen duurzame premisse: “Die zeilboot is vandaag het enige duurzame alternatief”, zegt Quirynen, die straks op de Vlaamse lijst voor Groen staat. “Dat signaal willen we ook wel naar de scheepvaart sturen: lever inspanningen om de uitstoot te beperken.”

Maar is het verhaal van die korte, duurzame keten economisch wel haalbaar als er een oceaan overbrugd moet worden? Moeten we chocolade dan niet gewoon afserveren? “We zouden ook onze mentaliteit in vraag kunnen stellen”, zegt Geens. “Eet bijvoorbeeld geen drie latten chocolade na elkaar. Eet een klein stukje dat bomvol smaak zit. Chocolade kan net zo gesofisticeerd zijn als wijn.”