Europees Parlement stuurt aan op bevriezing toetredingsonderhandelingen Turkije
Meer dan 100.000 mensen uit hun ambt ontzet, ruim 35.000 mensen gearresteerd, 145 journalisten achter de tralies,... In het Europees Parlement werd vandaag met allerhande cijfers gejongleerd om de schaal te duiden van de grootscheepse reinigingsoperatie die het regime van Erdogan in de nasleep van de coup uitvoert in de politiek, het leger, het gerecht, het onderwijs, de media en andere geledingen van de Turkse samenleving.
In het licht van die ontwikkelingen moet er volgens vele sprekers in het halfrond een bevriezing komen van de toetredingsonderhandelingen die de Europese Unie al meer dan tien jaar met Ankara voert. Niet dat het perspectief op een Turks lidmaatschap definitief begraven moet worden, maar Europa moet "een sterk politiek signaal" sturen dat de onderhandelingen in de huidige omstandigheden niet voortgezet kunnen worden, aldus de sociaaldemocratische fractieleider Gianni Pittella.
"Omringd door autocraten"
Het halfrond erkent dat Turkije een belangrijke geostrategische partner is, op het vlak van veiligheid en migratie met name. Maar "het is verkeerd om te doen alsof we vooruitgang kunnen boeken op die domeinen door de Europese waarden te vertrappelen en onze ogen te sluiten wanneer president Erdogan media van de oppositie sluit, journalisten achter tralies zet en parlementsleden criminaliseert", stelde zijn liberale collega Guy Verhofstadt.
Verhofstadt vroeg ook aandacht voor het bredere plaatje. Met Erdogan en de Russische president Vladimir Poetin is Europa langzamerhand omringd door "een ring van autocraten", meent de Belgische oud-premier. Met de toekomstige Amerikaanse president Donald Trump hebben ze volgens hem gemeen dat ze "onze manier van denken en onze waarden bekritiseren en vernietigen".
Zo wil Erdogan volgens Verhofstadt elke Turkse oppositiegroep in Europa aan banden leggen, financiert Poetin populistische en anti-Europese politieke partijen en wil de strategische adviseur van Trump zijn extreemrechtse website Breitbart in Parijs en Berlijn lanceren om de Franse en Duitse verkiezingen te ondermijnen. En Trump zelf suggereerde om UKIP-boegbeeld Nigel Farage tot Brits ambassadeur in de VS te benoemen. "Een clown in Washington is meer dan genoeg", grapte Verhofstadt.
Mogherini wil blijven spreken
Het Europees Parlement stemt donderdag een resolutie over de toetredingsonderhandelingen met Turkije. Die is niet bindend, maar zou wel de druk verhogen op de Europese Commissie en de lidstaten. De Commissie publiceerde onlangs een rapport met harde kritiek op de stand van de democratie en de rechtsstaat in Turkije, maar net als de Europese regeringen sprak ze zich nog niet uit voor een bevriezing van de toetredingsonderhandelingen met Ankara.
De hoge vertegenwoordigster van het Europees buitenlands beleid Federica Mogherini pleitte ervoor de gesprekskanalen met Turkije open te houden. Dat is volgens haar de beste manier om de democratie in Turkije te versterken. Wel herinnerde ze eraan dat Europa het debat over de herinvoering van de doodstraf met argusogen volgt. "Als de retoriek over de doodstraf in daden wordt omgezet, dan zou dat betekenen dat Turkije geen lid wil worden van de Europese Unie."
Staes: "Geen oordeel vellen"
De Europese groenen pleiten er intussen voor Erdogan onder druk te zetten via de lopende onderhandelingen over de douane-unie en het vluchtelingenakkoord. "We moeten duidelijk zijn naar Erdogan over het feit dat hij geen vorderingen op het vlak van de visumliberalisering moet verwachten zolang hij fundamentele rechten aan de kant blijft schuiven. Het is echter niet de taak van de Europese Unie om een oordeel te vellen over Erdogans regime, als we tegelijkertijd willen dat hij de vluchtelingencrisis ten behoeve van ons oplost", meent Bart Staes.
Mark Demesmaeker (N-VA) pleit dan weer onomwonden voor het stoppen van de toetredingsonderhandelingen en de drooglegging van de financiële toetredingssteun. "Genoeg, genoeg, genoeg zou ook de kreet moeten zijn van de Europese Unie. Het kan toch niet zijn dat een staat waarvan de leider de principes van vrijheid, democratie en tolerantie reeds overboord gooide, uitzicht kan behouden op EU-lidmaatschap."